Treinplicht

Leg mij uit, lezer: hoeveel tijd breng je dagelijks in de auto door? Welke afstand leg je in die tijd af? En als het bar en boos is; wie is er gek? Jij, of de kabinetten die het in volgorde van opkomst zo ver hebben laten komen dat je bij gebrek aan een goed alternatief met de rug tegen de muur staat?

Auto of trein – er was een tijd waarin je iets te kiezen had. Soms was je sneller met de trein, soms met de auto. Die tijd is voorbij. De trein is aan de winnende hand. Als de filedruk verder blijft toenemen, en dat zal ondanks de crisis het geval zijn, bereikt half Nederland vroeg of laat het omslagpunt. Toen wij naar Drenthe vertrokken, was mijn vrouw al klaar voor de overstap naar het openbaar vervoer. Over de achttien kilometer van Zaandam naar Amsterdam deed ze met de auto standaard zeventig minuten, met dank aan de Coen. Zelfs op de fiets was ik sneller.

Oktober 2008. Ik moet om negen uur 's ochtends voor opnamen in Hilversum zijn. Daarna als een speer naar Amsterdam om een omvangrijk vrachtje op te halen. Met al die troep onder de arm is sporen geen optie. Dan maar de Volvo. Als ik om zes uur wegrijd, zou ik toch tijdig moeten arriveren. Hoe naïef ben je als je gelooft dat je een afstand van 168 kilometer – vrijwel uitsluitend snelwegkilometers bovendien - in drie uur af moet kunnen leggen, rekening houdend met een uur file?

Naïef is niet het juiste woord. Oliedom komt meer in de buurt.

Het eerste deel van de rit lijkt mijn stupide optimisme te bevestigen. De file voor Zwolle valt mee. Maar bij Vathorst loop ik vast - en vast is muurvast. Tot de afslag Hilversum-Noord is er geen doorkomen aan. Nieuw is dat de file stevig doorlekt naar de uitvalswegen. De afrit staat net zo vol, op de toegangsweg naar Hilversum heerst totale chaos. Even vergeten dat de Randstad onbewoonbaar is geworden.

Als ik de gemeentegrens heb bereikt – we schrijven 9.40 en de gemiddelde snelheid komt nog steeds niet boven de drie kilometer per uur uit - hoor ik op de radio dat er in heel NL nog maar 88 kilometer file staat. Het is niet de eerste keer dat ik me afvraag hoe de ANWB aan die cijfers komt.

Aankomsttijd: tien voor tien. Drie uur en vijftig minuten voor 168 autokilometers. Mijn gedachten gaan uit naar collega Dennis van Loenhout, die ik een paar weken geleden op bezoek had. Over de 280 kilometer terug naar huis deed hij vijfenhalf uur.

Dit doen we dus nooit meer. Voortaan neem ik de trein. Niet omdat ik onderweg zo fijn kan werken. Niet omdat ik zo van treinen houd. Niet omdat het goedkoper is. Omdat ik geen keus heb. Gisteren moest ik in Amsterdam zijn. Op station Assen pakte ik de sneltrein van 7.22 naar station Amsterdam-Zuid. Daarna nam ik de tram naar het Concertgebouw. Het openbaar vervoer was in vorm; NS en GVB reden stipt op tijd. Om kwart voor elf was ik ter plaatse. Goed, dat was een zaterdag. Maar een knappe automobilist die zich op doordeweekse dagen zo gesmeerd van A naar B verplaatst.