Elons rookgordijn

Met enige regelmaat krijg ik de vraag waarom het nou Tesla is dat de autowereld revolutioneert met een elektrische wonderauto als de Model S. Je zou denken dat traditionele merken op basis van hun langere bestaansgeschiedenis een voordeel hebben. En dus volgt uit een soort dwingende logica dat Elon Musk een denker van zelden eerder geziene proporties moet zijn, dat het zijn relatief kleine Tesla is dat doet wat andere fabrikanten nalaten.

Ik ben zelf geneigd te denken dat de waarheid wat anders ligt. De reden dat pak 'm beet Mercedes, Peugeot of Hyundai de Model S niet hebben gebouwd, is omdat die auto hun ondergang was geworden. Zoek voor de aardigheid maar eens op YouTube of Google naar problemen met de Model S en je krijgt soms tamelijk hilarische en vaak verbazingwekkend lange opsommingen van zaken die misgaan bij de elektrische sedan. Van matige afwerking tot serieuzere zaken die het gebruik van, of zelfs de toegang tot een auto van meer dan een ton compleet kunnen verhinderen: er komt van alles voorbij. Ook het feit dat de relatie met en beoordelingen van consumentenorganisatie United Consumers als een jojo op en neer lijkt te stuiteren, geeft inzicht in de wisselende kwaliteit van de Model S. Inmiddels lijken de grootste problemen bij dat model onder controle, maar de Model X doorloopt een zelfde zorgelijke kindertijd. Als klant ben je bij Tesla onderdeel van het testproces.

Niet onlogisch

Niet geheel onlogisch, want in veel opzichten lopen de producten van Tesla natuurlijk voorop. Nu is een vernieuwende auto niet per definitie onbetrouwbaar, maar het maakt de risico's wel groter. Dat accepteert een consument nu eenmaal wat makkelijker van een nieuw en revolutionair merk dan van een gevestigde naam. Een Mercedes Model S was echt een schandaal geworden. Tesla maakt in die zin optimaal gebruik van de gunfactor.

Toch zijn de productieproblemen rondom de Model 3 reden tot zorg. Dit moest de auto worden die het merk uit Silicon Valley stevig tussen de mainstream fabrikanten zou vestigen. 5.000 Exemplaren per week zouden er gebouwd worden. Een Tesla voor iedereen. In plaats daarvan werd het in het laatste kwartaal een Tesla voor 260 personen. Nogal een schril contrast. En reden genoeg voor onrust onder investeerders.

Wat daarbij niet helpt is dat het bedrijf in de toch al streng gemonitorde contactmomenten met de pers bar weinig openheid geeft over hoe de vork nu echt in de steel zit. Van journalisten mag je verwachten dat ze de problemen in de juiste context plaatsen, van de bedrijven die ze bevragen echter ook een zekere mate van transparantie. Proberen problemen te overschreeuwen met louter positief gospel werkt weliswaar tot op zekere hoogte, maar is alleen vol te houdenwanneer je bij aanzwellende kritiek steeds harder kunt gaan zingen.

Warp 3

En dat deed Elon afgelopen week met de onthulling van de nieuwe Tesla Roadster. Als een donderslag bij heldere hemel stond die auto er opeens tegelijk met de reeds verwachte Semi. Juist dat verrassingseffect werkt zo goed. Want niet alleen zag niemand 'm aankomen, hij kan ook nog eens dingen die geen enkele andere auto, elektrisch of anderszins, kan. Van 0-100 in een oogwenk en een reikwijdte en laadtijd die 'm dichter dan ooit bij het gemak van de traditionele auto brengen. 'Shock and awe' noemen de Amerikanen dat. Het probleem is alleen: pas in 2020 weten we of het ook in de praktijk klopt. Op dit moment moeten we Musk maar op z'n woord geloven. Hij had net zo goed kunnen zeggen dat de auto op dilithium-kristallen draait en Warp 3 kan halen. Over twee jaar is in de huidige tijdsgeest bijna hetzelfde als over een eeuw. En ondertussen vergeet men mooi even de 'production hell' waarin de Model 3 verkeert, getuige de opwaartse sprong die het aandeel vrijdagochtend maakte.

Het zal mij benieuwen of de nieuwe Roadster alles gaat zijn wat Musk belooft. Maar nog veel nieuwsgieriger ben ik of de Model 3 op afzienbare termijn inderdaad in massaproductie gaat. Want tot die tijd is de nieuwe Roadster voor mij niet veel meer dan het snelste, elektrisch aangedreven rookgordijn ter wereld.