Creatieven hebben het moeilijk in de auto-industrie

Beetje saai, hoorde ik mezelf over de nieuwe Audi Q7 zeggen. Ik bedoelde: minder uitgesproken dan verwacht. Ik zag een grote doos met het brutaal bedoelde single frame-smoel waar de opwinding nu wel vanaf is. Niet het opwindende designstatement dat een premium-suv vandaag de dag moet zijn om op de catwalk van het hippe leven iedereen de ogen uit te pikken. Uitstralende werking schijnt het hoogste doel te zijn voor zo'n elitebus met vijf tot zeven stoelen. Vierwielaandrijving, zitruimte, laadcapaciteit - bijzaken. De platte buitenkant, daar gaat het om. Showtime.

In dat licht is de baksteen-achtige onopgesmuktheid van die Audi ergens wel verfrissend. Elk ontwerp moet baanbrekend, spannend, emotioneel en uitdagend zijn, graai ik lukraak uit de uitgewoonde superlatieventombola die de televisiedominees van de pr bij introducties als confetti op je laten neerdalen. We worden er allemaal stapelgek van, het geouwehoer gaat het ene journalistenoor in en het andere uit, maar het houdt niet op omdat de fabrikanten overtuigd zijn dat de klant ze op hun lijnen afrekent.

Met de ontwerpers leef ik mee. Door het hysterische geloof in spraakmakend design is het ontwerpersvak een job met een hoog afschietrisico geworden. Je vraagt je af hoe ze het volhouden.

Zou die ondraaglijke prestatiedruk een van de redenen zijn geweest waarom sterontwerper Luc Donckerwolke op 31 mei niet alleen ontslag nam als design director van Bentley maar de autobranche zelfs helemaal de rug toekeert? "Mr Sielaff replaces Mr Donckerwolke who has decided to leave the business and Volkswagen AG', schreef Bentley effen in een persbericht dat Donckerwolke namens Bentley-CEO Wolfgang Dürheimer zo pijnloos mogelijk bedankte voor zijn goede diensten. Ik proefde de toon die insiders verzekert dat de liefde nooit gekomen of bekoeld was.

Donckerwolke heeft zich er niet over uitgelaten. Geruchten dat VAG hem na ondiplomatieke uitspraken de wacht zou hebben aangezegd weersprak hij zelf in in een reactie op een terecht bedroefde facebook-thread over zijn afscheid. "Looks like some people like the idea of me being fired.... If that makes them happy.... I am happy too". Zijn ironie is al net zo fijnbesnaard als zijn tekenpen. Maar ik ben zo vrij te denken dat er iets aan de hand is als zo'n grootmeester het voor gezien houdt.

De echte reden horen we toch niet, en Donckerwolke heeft het volste recht hem voor zichzelf te houden. Maar het zou me niet verbazen als de scoringsdrift steeds meer creatieven in de autobranche boven het hoofd groeit. Ze moeten permanent op hun tenen staan om te voldoen aan de van alle realiteitszin gespeende onderscheidingsdrang van hun werkgevers en de verwachtingen van een designgekke markt. Soms worden ze zonder pardon weggestuurd, zoals Murat Gunak bij Volkswagen overkwam nadat zijn aanzet tot een nieuw, verchroomd VW-gezicht slecht was gevallen bij zijn bazen. Ik kan mij voorstellen dat Donckerwolke klaar was met die modestress. Nu weer zo'n idiote suv waarvan straks al die marketingclowns moeten rondbazuinen dat het een Echte Bentley is, terwijl ze dat verdomde ding alleen voor de Chinezen en de Emiraten bouwen in de hoop dat loaded Beijing er massaal Range Rovers en Cayennes op in komt ruilen. Dat is de enige reden voor zijn komst. Het is geen doen meer.

Of kondigt zich met die degelijke, hoekige Q7 een trendbreuk aan? Je zou het bijna hopen.

Let op, we gaan hem nog mooi vinden. Hij is tenminste geen aandachtjunk.