Brug open? Motor uit!
Ooit had ik een zeilbootje in Friesland. Het was daar op het water indertijd al zo druk dat er bij veel bruggen vaste openingstijden van 5 min. per half uur geregeld waren, zodat streekbussen en overig verkeer daar 's zomers niet constant voor open bruggen stonden te wachten. Als zeiler heb je geen idee hoe irritant het is om te moeten wachten voor (andermans plezier-)bootjes. Daarom heeft Friesland bij de drukste conflictpunten (zoals in de Jeltesloot, waar schippers ook onderling vaak ruzie kregen over voorrang) aquaducten aangelegd. Het kost een smak maar daarna is iedereen blij, en verdient zo'n aquaduct zich terug via tijdwinst en brandstofbesparing.
Rond mijn woonplaats Leiden geldt het omgekeerde beleid. Daar kun je pal na de spits nog eens een half uur kwijt zijn aan de files die ontstaan als de Lammebrug in de N206 (bij het Lammenschansplein ten oosten van de stad) openstaat. Die moet namelijk ook als er nog latespitsfiles staan, opengaan voor het geringste zeilbootje of jachtje hoger dan 280 cm. Die hoeven niet te wachten tot er een konvooi gevormd is met andere schepen, wat verstandige Friese brugwachters vaak doen. Voor vrachtschepen (die hebben altijd voorrang) moeten de bruggen ook in de spits open, dat is provinciaal beleid. De files op de N206, o.a. reden om de RijnlandRoute om Leiden aan te leggen (totaalkosten 1 miljard) worden dus ook door het provinciale verkeersbeleid veroorzaakt (ook als fietser kan ik op de N206 het verkeer in seconden laten stoppen). Het verkeer rond Leiden staat dus regelmatig helemaal vast voor andermans plezier of voor een lege zandschuit. Ik heb berekend dat voor een pleziervaartuig van meer dan 280 cm hoogte tussen Delft en de Kager Plassen standaard zo'n 18 bruggen (incl. fietsbruggen) moeten opengaan. Afgezien van de stroom- en andere kosten, zullen de wachtende files met de bijpassende brandstofverspilling (de meeste automobilisten zetten hun motor niet uit*) jaarlijks tientallen miljoenen kosten in Zuid-Holland. De (onbemande) brug in de N207 bij Leimuiden is berucht, een bottleneck die ook in de spits voor beroepsvaart opengaat. Ik heb die ooit voor een klein pokkebootje zien opengaan dat qua hoogte absoluut wel onder de dichte brug had kunnen doorvaren. Sinds tientallen brugwachters in 1996 bij de trieste Dakota-ramp bij Texel omkwamen heeft de op-afstand-bediening en uitbesteding van de brugbediening (m.a.g. onervaren personeel) in de Randstad massale vormen aangenomen, met nog langere wachttijden tot gevolg. Goedkoop is duurkoop, want als automobilist ben je pas echt de klos als de brug door storingen in de afstandbediening of elektronica niet meer dicht gaat (de Botlekbrug!).
Wat mij het meest irriteert is dat de plezierschippers, die standaard ook te hard varen en de oevers, woonboten en mij als kanoër teisteren met hun hekgolven, geen cent belasting betalen. Ze varen dus gratis door al die bruggen - waar vroeger nog een klompje werd uitgehangen. Hoe groter en patseriger een boot, hoe meer bruggen ervoor open moeten, hoe meer maatschappelijke kosten een 'plezierjacht' veroorzaakt – nog los van de vervuiling door uitlaatgassen en toilet. Zo moeten voor plezierbootjes richting Leidse binnenhaven –twee lage bruggen open, wat het verkeer op de drukke Zijlsingel compleet voor langere tijd lamlegt. De gemeente wil zo het toerisme bevorderen - de filekosten van de extra toeristen zal Leiden nooit terugverdienen. Kortzichtig beleid dus.
Het wordt tijd dat plezierboten waterwegbelasting gaan betalen, net zoals auto's MRB betalen. En dan vooral de boten die hoger dan een open sloep zijn, met een meer dan proportioneel bedrag voor de allerhoogste boten, want die veroorzaken de meeste openbruggen-filekosten. En bij Leimuiden moet er snel een aquaduct komen, ook goed voor het milieu als daarmee de brandstofverspilling vermindert. Uiteraard geldt voor alle auto's (diesels voorop!), bussen en vrachtwagens: BRUG OPEN, MOTOR UIT! Dat bord moet rond alle beweegbare bruggen verplicht worden.
*De (theoretische) brandstofbesparing van een vrachtschip, wordt overtroffen door de collectieve brandstofverspilling van wachtende (vracht)auto's vanwege brugopening.
