BPM afschaffen: wat zijn de problemen

Vorige week lekte nog uit dat Wiebes kijkt naar het afschaffen van de bpm, afgelopen maandag liet een grote coalitie weten hoe zij er tegenaan kijken. Het belastingnieuws viert hoogtij dezer dagen! Laten we eerst een kijken naar de BPM, dan kom ik binnenkort terug op het plan van Bovag, RAI, ANWB, VNA en Natuur & Milieu.

De autosector smeekt al sinds jaar en dag om het afschaffen van deze belasting, maar het is nieuw dat de overheid er zelf ook wel klaar mee is. Ja, je leest het goed: de hoogste ambtenaren zijn allerminst fan van de belasting op auto's die veel geld in het laatje brengt. Dit omdat de bpm door de Europese integratie een administratief monster is geworden. Nederland mag van Europa belasting heffen op auto's (de bpm is zeker niet illegaal, zoals veel mensen nog wel eens claimen), maar buitenlandse occasions mogen na import niet duurder zijn dan vergelijkbare Nederlandse occasions. Het aantal belastingambtenaren dat zich bezighoudt met alle rechtszaken rondom de parallelimport van auto's en de rest-bpm die daarmee gemoeid gaat, is daardoor inmiddels vele malen groter dan het aantal mensen dat zich bezighoudt met het daadwerkelijk innen van de bpm. ­Ridicuul natuurlijk. De fiscus heeft meermaals ­geprobeerd dat een halt toe te roepen door strengere ­regels en richtlijnen voor het importeren van auto's te ­introduceren, maar rechters zetten daar keer op keer een streep doorheen in verband met het Europees recht. Alles bij elkaar is de autobelasting daarmee verworden tot een administratief gedrocht. En daar zijn ze bij de ­belastingdienst inmiddels een beetje klaar mee. Ik voorspelde vorig jaar rond deze tiid dat we tijdens Prinsjesdag meer zouden horen over het verdwijnen van de bpm, maar de Autobrief II werd op het laatste moment uitgesteld tot deze zomer. En ja hoor, vorig weekend kwam het plan plotseling weer boven water! Maar voordat het zover is, vinden we een hoop beren op de weg, die staatssecretaris Wiebes het hoofd moet bieden. We nemen de grootste grizzly's even met je door.

Geld

Denk niet dat autorijden nu spotgoedkoop wordt, want Financiën wil wel geld zien. Het geld dat met het afschaffen van de bpm verloren gaat, wil de overheid op een ­andere manier binnenkrijgen. Bijvoorbeeld door de mrb te verhogen. In 2014 rekende de overheid op 1,2 miljard euro aan bpm (veel minder dan vroeger, dus per saldo komen we er relatief goed vanaf) en we hebben in ons land 8,2 miljoen personenauto's. Verhoog de mrb gemiddeld met ruwweg € 150 per jaar per auto en je bent 'klaar'. Maar dit levert een ander probleem op.

Occasionrijder is duurder uit

Het eindresultaat mag budgetneutraal zijn, maar in de praktijk gaat de eigenaar van een oude occasion meer ­betalen om nieuwe auto's goedkoper te maken. Aan dat laatste heb je niets als je nooit een nieuwe auto koopt. Ja, occasions worden natuurlijk ook goedkoper, maar hoe ouder de auto, hoe kleiner dat voordeel. En het is duidelijk dat de PvdA-achterban hier meer last van heeft dan de VVD-achterban, dus de Tweede Kamer zal vast en zeker nog de kont tegen de krib gooien.

Goedkope sportauto's

Wiebes mag dan pragmatisch zijn, linkse Kamerleden zijn dat niet. Schaf de bpm af en een Ferrari 458 Spider krijgt ineens € 64.000 'belastingkorting'. Hoe leuk dat idee ook is voor een autoliefhebber, in ­linkse kringen ­krijgen ze een rolberoerte bij dit idee. Aan ­Wiebes de taak dit er toch doorheen te drukken.

Voordeel zuinige auto's

De overheid wil wel zuinige auto's stimuleren, maar de bpm verdwijnt. Wat te doen? Stel dat we een CO2-component in de mrb onderbrengen. Dan krijg je net als bij een mrb-verhoging de pijn dat ­oudere occasions (op papier) zo ontzettend veel CO2-uitstoten dat ze belastingtechnisch extreem duur worden. Dan is de occasionrijder ­opnieuw de pineut, terwijl de bestuurder van – pak 'm beet – een Panamera Hybrid of C-klasse Plug-in zich rotlacht. Dit probleem speelt overigens ook bij het invoeren van een kilometerheffing met een CO2-component.

EV's en PHEV's

Veel politici juichen in Nederland om het succes van de stekkerauto, maar dat succes is gelinkt aan de gigantische belastingkortingen die EV en PHEV's in ons land krijgen. Zodra die korting verdwijnt, is het snel gedaan met alle vreugde, want een EV of plug-inhybride is duur. Een hoge nieuwprijs zet een forse rem op de Nederlandse EV-verkopen, terwijl de overheid zichzelf middels het energieakkoord wel gecommitteerd heeft de EV te stimuleren. Wiebes zal een oplossing – of in elk geval een goed argument – moeten verzinnen als de Tweede Kamer de EV wil blijven stimuleren. Overigens heeft Wiebes wel laten blijken dat hij de subsidie op plug-ins ook helemaal niets vindt, maar dat hij gebonden is aan het energieakkoord. Het plan van de coaliteit afgelopen maandag voorziet in wat mogelijkheden.

Dit zijn nog maar een paar van de problemen die onze staatssecretaris het hoofd zal moeten bieden voordat het werkelijk feest is. En ondanks de genoemde nadelen voor een Nederlandse Volvo 850-rijder, is het in zijn totaliteit toch goed nieuws. Zonder bpm-heffing bij import ligt de hele Europese automarkt plotseling open voor elke Nederlander. En dat komt de variatie van ons wagenpark uiteindelijk zeker ten goede. Wordt vervolgd!