Begeleid rijden

Minster Karla Peijs van Verkeer & Waterstaat overweegt zeventienjarigen al achter het stuur te laten plaatsnemen. Zij is onder de indruk van de resultaten van een proef in Duitsland waar bestuurders na een rijopleiding tot hun achttiende met een auto de weg op mogen als er iemand naast ze zit die tenminste dertig jaar oud is of minimaal vijf jaar zijn of haar rijbewijs bezit. Nu, twee jaar na de start van de proef in de deelstaat Nedersaksen blijkt dat het aantal jonge dodelijke slachtoffers in het verkeer met elf procent is afgenomen. Dit sterkt Peijs in haar mening dat ook in Nederland een dergelijk experiment gewenst is; immers mevrouw Peijs heeft een toename van de verkeersveiligheid hoog in het vaandel. Of de veiligheid op de weg daadwerkelijk groter wordt door zeventienjarigen achter het stuur te zetten, is echter nog maar de vraag.

Natuurlijk, je haalt jongeren eerder van hun levensgevaarlijke scooters, waarmee ze vaak als ongeleide projectielen door het verkeer schieten, en op deze manier krijgen ze tevens sneller de mogelijkheid ervaring op te bouwen met autorijden, wat ze uiteindelijk tot betere bestuurders zou kunnen maken. Je geeft ze bovendien in een vroeger stadium verantwoordelijkheid. Maar kun je van een puber verwachten dat hij deze weelde kan dragen? Onder jongeren tot 25 jaar vallen de meeste slachtoffers in het verkeer, vaak door overmoedig gedrag. En hoe jonger een verkeersdeelnemer is, hoe minder gevaar hij ziet. Als ik eraan terugdenk hoe ik zelf soms reed met m'n kersverse roze papiertje op zak, dan krijg ik nog altijd het klamme zweet in de handen, zo potentieel gevaarlijk vind ik nu de capriolen die ik toen uithaalde met een auto.

Voorstanders van de proef die Peijs voorstaat zullen zeker aandragen dat de jeugdige bestuurder in toom wordt gehouden door z'n begeleider. Dat is waar, maar wat gebeurt er zodra de adolescent achttien jaar is geworden en plotseling het heft zelf in handen krijgt? Zal de Schumacher in hem niet alsnog opstaan? Er zal niet veel veranderen ten opzichte van de huidige situatie, verwacht ik. Na een periode van begeleid rijden tijdens de rijlessen word je immers ook nu 'losgelaten' op het verkeer. In het model dat Peijs wil implementeren gebeurt dat nog eens ten minste een jaar eerder. Goed, je doet een jaartje ervaring op, maar da's een druppel op een gloeiende plaat; ervaring opbouwen neemt jaren in beslag. Houd de leeftijdsgrens voor het behalen van een rijbewijs op achttien jaar. En als je dan toch een proef wilt doen, kijk dan eens welke vruchten het afwerpt als je jongeren in de huidige situatie een jaar begeleid laat rijden. Dan zijn ze ruim achttien of, als het een beetje tegenzit voor ze, al negentien. Van het instellen van een periode waarin jongeren onder toezicht autorijden na het behalen van het begeerde roze papiertje, kan ik het nut met andere woorden zeker inzien. Van het verlagen van de leeftijdsgrens waarop de rijopleiding kan starten niet.