Volvo XC60

Volvo zal niet het eerste merk zijn dat u te binnen schiet wanneer het om SUV's gaat. Pas in 2001 kwamen de Zweden met hun eerste variant op dit thema. Het had echter heel anders kunnen lopen. Reeds in 1992 heeft Volvo vergevorderde plannen voor een midi-SUV die gebouwd zou worden in samenwerking met de beoogde fusiepartner Renault, als concurrent voor de Land Rover Freelander. Dat loopt echter op niets uit omdat de samenwerking met Renault wordt afgebroken. Een paar jaar later ziet men een nieuwe kans voor een compacte SUV wanneer na de overname door Ford de 4x4-specialist Land Rover ineens een zustermerk wordt. De merken slaan de handen ineen en als zustermodel van de Freelander komt 'project XC60' op gang. Vast staat dat de Volvo een cross-over gaat worden als tegenhanger van de ruigere Brit. Inmiddels is de samenwerking tussen de twee fabrikanten alweer verleden tijd (Land Rover behoort inmiddels tot het Tata-concern) en wordt Volvo's nieuwe SUV een regelrechte concurrent van de Land Rover. En het wordt sowieso druk in de klasse die tot voor kort door de BMW X3 werd beheerst. Audi komt nog dit jaar met de Q5 – volgende week kunt u in AutoWeek een rijimpressie lezen – en hetzelfde geldt voor de Mercedes-Benz GLK. De XC60 komt dus bepaald niet in een gespreid bedje terecht.

Cross-over

Vlak naast de Volvo-fabriek in Gothenburg ligt een weggetje. De Zweden gebruiken het voor demonstratie- en trainingswerk. Maar het is tevens een heel listig weggetje. Het is ongekend smal en hobbelig, het heeft bochten die over heuveltjes verdwijnen en meer dan voldoende boomvormige obstakels om je scherp te houden. Een Donkervoort zou hier in zijn element zijn, maar wij vliegen er in een XC70 overheen met een XC60 op onze hielen. Achter het stuur zit Hans Wikman, de verantwoordelijke man voor alle grote Volvo's. Hij leidde het 850-project van begin tot eind en noemt de XC90 zijn hoogtepunt tot nu toe. En terecht, want het is een gedegen en uitermate slim in elkaar stekende auto die ook nog eens in een marktsegment belandde waar mensen in rijen stonden te wachten op een dergelijke auto met Volvo-logo. Wanneer we even later in de spiegel kijken, zien we hem grijnzen terwijl we uit alle macht proberen om de XC70 op koers te houden. Maar we hebben even een adempauze nodig, dus zetten we de auto langs de kant om Wikmans nieuwe kindje wat beter te bekijken.

"Sommigen zullen het een SUV noemen", zegt hij terwijl we naast de afkoelende XC60 staan. "Maar voor ons is het een echte cross-over. En ik kan je vertellen dat dit de meest sportieve auto is die Volvo ooit bouwde."

Sportief? Dat lijkt nogal een vreemde claim voor zo'n uit de kluiten gewassen en zware auto als deze. Wil Volvo simpelweg meedoen aan deze trend? Sportiviteit heeft net zoveel met Volvo's DNA van doen als make-up met dat van Ferrari. Tuurlijk zijn er snelle Volvo's gemaakt in het verleden, maar sportief? Dat lijkt me sterk bij dit soort auto's.

Voorspelbaar

"Wij zien de XC60 als een logische volgende auto voor mensen die bijvoorbeeld een C30 T5 hebben gehad, maar een grotere auto nodig hebben. Die bieden wij hiermee zonder dat ze dat sportieve gevoel kwijtraken."

Goed, laten we eens kijken of de Volvo dat kan waarmaken, voor zover dat tenminste mogelijk is vanaf de passagiersstoel. Ervaren testrijders kunnen namelijk zelfs een vroege Porsche 911 voorspelbaar laten lijken.

Maar het moet gezegd, de XC60 dendert met een aanzienlijk tempo over het bochtige weggetje. Hij rolt minder in bochten dan de XC70 en hij raakt veel minder snel onderstuurd dan je aanvankelijk verwacht. "We hebben geprobeerd om deze auto lekker dynamisch te maken", aldus Wikman. "Maar ook erg stabiel." Om dat te demonstreren, gooit hij de auto volbeladen in een krappe haarspeldbocht en gaat vól op de rem staan. Ik ken genoeg vergelijkbare auto's die hier zouden zijn omgevallen na een minder heftige provocatie. De XC60 geeft echter geen krimp.

"Alle Volvo's moeten voorspelbaar rijden, dat is voor ons de belangrijkste eigenschap", legt Wikman uit. "En niet alleen wanneer je ze op de limiet rijdt zoals hier, maar onder alle omstandigheden, voorzien of niet. Wat de auto ook doet, of het nu op asfalt, sneeuw of modder is, hij moet zich gedragen zoals de bestuurder verwacht."

Vrijheid

Hoe kan hij deze eigenschappen creëren bij wat in de basis een Ford-platform is, namelijk dat van de Mondeo en S-Max? "We hebben veel meer vrijheid dan een paar jaar geleden. We hebben een bepaalde basisarchitectuur om mee te werken, maar wat werkelijk het verschil maakt, is de afstelling daarvan." Daarom is alles van de veren en dempers tot details als wielgeometrie Volvo's eigen werk. Waarbij de nadruk dus is gelegd op rijdynamiek. "We compenseren het hoge zwaartepunt van de XC60 bijvoorbeeld door straffer afgestelde veren. Ook aan de besturing hebben we veel gedaan, hij biedt rond de middenstand veel meer gevoel dan welke Volvo dan ook en heeft een progressievere en meer lineaire respons tijdens het sturen."

Het team van Wikman ontdekte tijdens het testwerk dat ze een veel neutraler weggedrag konden bewerkstelligen dan bij voorgaande Volvo's. "We kwamen erachter dat we het ingrijpen van het stabiliteitssysteem konden vertragen en dit zo subtiel konden laten gebeuren dat het 't rijplezier niet bederft. Veel eigenaren zullen niet eens merken dat het tussenbeide komt."

Bij Volvo zien ze de BMW X3 als de norm op het gebied van rijdynamiek. "Ik denk dat de stuureigenschappen van de auto's vergelijkbaar zijn, maar dat de Volvo veel comfortabeler is. Het is ook een veel dynamischer rijdende auto dan de Land Rover Freelander."

Toch is de onderstelafstemming nog niet helemaal definitief. "We zijn voor zo'n 80 to 85 procent klaar. We passen misschien wat straffere dempers toe voor nog meer stabiliteit, daarna is het een kwestie van fijnslijpen." Wat het eindresultaat wordt, is afwachten, daar kunnen we na een paar kilometer op de passagiersstoel weinig van zeggen. Maar Volvo heeft absoluut zijn best gedaan om een nieuwe dynamische richtlijn voor het merk neer te zetten. En dat belooft veel goeds.

Naadloos

Een paar dagen later reizen we af naar Kiruna, de hoofdstad van de Zweedse provincie Norrbotten. Op het vliegveld staat een XC60 D5 met minder dan 100 kilometer op de klok voor ons klaar. Als één van de eerste 'outsiders' mogen we op pad met Volvo's nieuwe kindje.

We rijden richting Riksgränsen over weggetjes die bezaaid zijn met skiërs die van de ene naar de andere helling glijden, dus goede grip is hier van levensbelang.

Volvo rust de XC60 van hetzelfde Haldex 4x4-systeem uit dat je in de andere XC- en AWD-modellen vindt. Dat systeem werkt via een elektronisch aangestuurde koppeling met meerdere platen. Het is ontworpen om het veilig onderstuurde rijkarakter van Volvo's te bewaren en onder normale rijomstandigheden niet voelbaar te zijn. En daarin zijn de techneuten geslaagd, want het systeem past naadloos in het rijgedrag van de XC60. Je hoeft geen knoppen in te drukken of hendels om te zetten om het te activeren. Sterker nog, als de voor- en achterwielen met dezelfde snelheid ronddraaien, voel je niet eens dat het er is. Zelfs niet in krappe bochten. Slechts vijf procent van het motorvermogen gaat normaliter naar de achterwielen. Als de grip echter tekortschiet, gaat er tot 65 procent richting de achteras. En met dank aan een nieuwe klep die ervoor zorgt dat er altijd oliedruk in het hydraulische systeem zit, werkt het veel sneller dan bij andere Volvo's met integrale aandrijving. En het moet gezegd, de XC60 neemt de superglibberige sneeuw met speels gemak. In samenwerking met het stabiliteitssysteem detecteert de vierwielaandrijving wielslip veel sneller dan een bestuurder dat kan. Je komt zodoende altijd zonder problemen van je plek, zelfs bergop, en ook in bochten voel je dat er nog een ruime gripreserve is.

Hard werken

Even later duiken we de diepe sneeuw in. We houden de vijfcilinderdiesel op 3.500 toeren en laten de koppeling opkomen. Hij snuffelt even naar grip en de besturing voelt licht aan, maar daarna komt de XC60 zonder drama van zijn plek. Wanneer de sneeuw dieper wordt, hoor ik de aandrijflijn hard werken om het koppel tijdig te verdelen. Het ene moment trekt hij een wiel uit een zelf gegraven gat, dan weer het volgende. We ploegen door minstens vijftien centimeter diepe sneeuw, zonder een centje pijn. En dat zonder sneeuwkettingen. Even later houdt het echter op, als het witte spul zó diep wordt dat de Volvo er tot zijn assen in zakt en de wielen hulpeloos ronddraaien. Vanaf hier zou je een Land Rover Defender nodig hebben. Het is geen schande dat de XC60 hier niet verder komt.

Dan rijden we terug richting een bevroren meer, waar het stabiliteitssysteem zijn kunnen mag tonen. We rollen voorzichtig het ijs op en stappen uit om te kijken hoeveel grip er is. 'Niet veel', blijkt al snel. Met het stabiliteitssysteem DTSC uitgeschakeld is circa 50 km/h hier al voldoende om constant tegen onderstuur te vechten. Maar met de elektronica aan is de onverstoorbare stabiliteit van de Volvo ronduit indrukwekkend. Het is zelfs verrekte lastig om voldoende snelheid op te bouwen om een glijpartij op te wekken. Wielspin wordt snel tegengegaan en de subtiele remingrepen zorgen ervoor dat we keurig op koers blijven. Het lijkt er dus op dat, tenzij je de elektronische hulpmiddeltjes uitschakelt, de XC60 zelfs op de gladste wegen snaarstrak blijft rijden. Zelfs als je daarvoor de skipiste uitkiest. Veel kopers van deze auto zullen nimmer buiten de gebaande paden komen, maar hij staat er absoluut zijn mannetje. De kinderen naar school brengen is dus al helemaal geen probleem.