Test: Alfa Romeo Tonale - Hard zoeken naar Alfa-dna

Nou nou, wat heeft dát lang geduurd!

Dat kun je wel stellen, ja. Alfa Romeo toonde de Tonale in 2019 immers al als concept car. De eerste kopers van de compacte Italiaanse SUV konden echter pas in de zomer van 2022 met hun nieuwe auto op pad. De Tonale zit onder de Stelvio in het gamma en volgt eigenlijk de Giulietta op. Dat was weliswaar een vijfdeurs hatchback, maar traditionele C-segmenters worden nou eenmaal steeds verder naar de achtergrond verdrongen. Zo zou je de Volvo XC40 bijvoorbeeld kunnen zien als opvolger van de V40. Concurrerende merken als Audi (A3/Q3), BMW (1-serie/X1) en Mercedes (A-klasse/GLA) bieden hun klanten echter wel nog steeds de keuze uit twee verschillende modellen.

Vleugje Alfa Romeo flair in het digitale instrumentarium van de Tonale.

De Tonale is nu een Stellantis-product, maar waarop is hij precies gebaseerd?

Alfa Romeo had de Tonale al in voorbereiding toen het aloude FCA (Fiat, Alfa, Lancia, maar ook Jeep en Dodge) werd opgeslokt door Stellantis (Peugeot, Citroën, DS Automobiles en Opel). De Italiaanse SUV staat dan ook op het platform van de Jeep Compass. Met de nieuwe familieleden bij Stellantis, in deze klasse de Peugeot 3008/5008, Citroën C5 Aircross en Opel Grandland, heeft hij helemaal niets van doen. Ook de motoren waarmee de Tonale geleverd wordt, stammen uit de FCA-tijd. In geval van onze testauto gaat het om een 1,5-liter viercilinder met turbo, die gekoppeld is aan een hybridesysteem. Goed voor een vermogen van 160 pk.

Hoe verhouden de afmetingen van de Alfa Romeo Tonale zich met de concurrentie?

De Tonale heeft een lengte van 4,53 meter en is daarmee bijna tien centimeter langer dan de populairste compacte SUV van Nederland, de Volvo XC40. Hij heeft een wielbasis van 2,64 meter, gelijk aan die van de Jeep Compass. Aan binnenruimte geen gebrek: als persoon van iets meer dan 1,80 meter heb je ook achterin genoeg bewegingsvrijheid voor je hoofd en benen. Het lengteverschil ten opzichte van de Volvo XC40 vertaalt zich vooral in de grotere kofferbak. Er past 500 tot 1.550 liter bagage achterin (XC40: 460-1.336 liter). De Volkswagen Tiguan biedt wel meer liters (615-1.655 l), een concurrent als de BMW X1 heeft een laadruimte van vergelijkbaar formaat. 

Ruimte in de achterbak van de Tonale valt niet tegen.

De bagageruimte heeft een dubbele bodem. In de zijkanten zit een handig kliksysteem verwerkt zodat je de vloer in de hoogste stand gekanteld kunt vastzetten, en je de boodschappentassen er zo onder kunt schuiven. Aan de trekhaak kan een aanhangwagen van 1.500 kilo. Met al deze waarden weet de Tonale als gezinsauto beslist te overtuigen.

Maar een Alfa Romeo koop je voor de merkbeleving.

Daarin stelt de Tonale beslist niet teleur. Het is de designers gelukt hem de uitstraling van een echte Alfa Romeo te geven, hoewel hij niet de dynamische looks van de Stelvio heeft. Doordat die grotere SUV op het platform staat van de Giulia – met in lengterichting geplaatste motoren – heeft hij een lange neus. Bij de Tonale is de technische lay-out helemaal anders, met voorwielaandrijving en dwarsgeplaatste motoren. En dat zie je duidelijk.

Dat de Alfa Romeo Tonale geen fysieke verwantschappen heeft met de SUV’s van Peugeot, Citroën en Opel, heeft ook zijn voordelen. Trek je het portier open, dan word je ondergedompeld in een Alfa-bad. Alhoewel Stellantis heel goed omgaat met de eigen ‘look and feel’ van alle automerken, gaat het hart van de liefhebber toch sneller kloppen van het kenmerkende Alfa-interieur. Net als in de Giulia en Stelvio is de startknop op het stuur geplaatst.

Ook de lay-out van het digitale instrumentarium is doordrenkt van Alfa Romeo-dna, waarbij de klassieke basisvorm met twee diepe klokkokers bewaard is gebleven. Ook springt de DNA-knop voor de rijprogramma’s (Dynamic, Normal en Advanced) in het oog. Die zit hoog op de middenconsole, gemakkelijk onder handbereik, dicht bij het stuur.

Nu staan Alfa’s niet direct bekend als het toonbeeld van bedieningsgemak …

Naar de huidige maatstaven is het centrale scherm klein, en de fysieke knoppen eronder hebben een Jeep-uitstraling. Toch is het fijn dat ze er zijn, want dan zitten tenminste niet alle functies onoverzichtelijk in het scherm gepropt. De knoppen ogen en voelen echter goedkoop en horen niet thuis in een auto van bijna 52.000 euro.

De ventilatie-uitstroomopeningen zijn in typische Alfa-stijl, en de verlichting in het dashboard geeft een rode gloed, die in het donker een apart sfeertje creëert. De materialen zijn bij de middenconsole en het middengedeelte van het dashboard van bedenkelijke kwaliteit, maar dat wil niet zeggen dat Alfa Romeo heeft beknibbeld op het interieur. Compliment voor het plateau waarop je telefoon draadloos kan opladen. In veel auto’s verschuift je smartphone de hele tijd en moet je hem weer goed leggen. In de Tonale blijft hij continu laden.

Fraaie vormgeving, mindere materialen.

In de testauto, die is uitgevoerd als Veloce, zijn de stoelen bekleed met leer. Ze zijn niet al te breed, maar hebben een goede vorm. De zitpositie is optimaal instelbaar doordat het stuur ver naar je toe kan. Je zit voor een SUV vrij ingekapseld en zeker niet op de bok.

Opvallend: de Tonale heeft een ‘ouderwetse’ automaathendel die je door weerstanden moet trekken. Bij de meeste SUV’s met automatische transmissie vind je een elektrische schakelaar die altijd weer terug naar de beginstand beweegt. In de Tonale kun je ook zelf schakelen, met enorme flippers achter het stuur. Die zijn net zo groot als in de Giulia en Stelvio en doen sterk denken aan de exemplaren die je in Ferrari’s aantreft.

Dat belooft wat voor de prestaties van de Alfa Romeo Tonale!

Met de 160 pk sterke 1.5T-motor is de auto beslist niet traag, maar van een Italiaanse auto verwacht je misschien meer. De honderdsprint neemt 9 tellen in beslag, de tussensprint van 80 naar 120 km/h duurt 6 seconden. Heus niet langzaam, maar ook niet bloedstollend snel.

Nu heeft de test-Tonale ‘hybride’ achter zijn naam staan, en dat tempert de verwachtingen enigszins. Overigens is het geen echte full-hybrid. Hij heeft zowel een startgenerator als een 48-volt elektromotor, die met een vermogen van 15 kW tussen de benzinemotor en de automaat met dubbele koppeling zit. De opslagcapaciteit van de accu is 0,8 kWh. In files en woonwijken zie je het EV-lampje in de display kortstondig oplichten en leg je dus daadwerkelijk stukken elektrisch af. Maar lang zoveel niet als bij bijvoorbeeld de echte hybrides van Toyota en Kia. Het gemiddelde verbruik (in de winderige, kletsnatte testweek) is dan ook niet indrukwekkend. We halen 1 op 14,0.

Maar wat als je méér wilt?

Dan ben je aangewezen op de Tonale Plug-in Hybrid. Die heeft een 1,3-liter turbomotor met een vermogen van 180 pk. Inderdaad: een kleinere motor die méér vermogen levert dan de 1.5. Aan de 1.3-viercilinder, die werkt volgens het zuinige Miller-principe, is een elektromotor gekoppeld. Deze ligt tussen de achterwielen, wat van de Tonale PHEV een vierwielaandrijver maakt. De elektromotor brengt een vermogen van 122 pk over op de achterwielen. Het gecombineerde vermogen bedraagt 280 pk, en daarmee zit de Tonale 1.3T Plug-in Hybrid in 6,2 seconden op de honderd. Dat lijkt er meer op! Terwijl een gemiddeld verbruik (WLTP) van 1 op 71,4 wordt opgegeven. De Tonale is ook te bestellen in een 130 pk sterke hybride-uitvoering.

Rijdt de Tonale aan als een échte Alfa Romeo?

Uitgevoerd als Veloce, staat de Tonale standaard op 19-inch wielen. Onder de testauto zitten optionele 20-inch wielen met zeer sportieve Pirelli P Zero’s. Als het droog is, kleven die aan het asfalt en dat geeft de auto veel grip. De neus zoekt snel de binnenkant van de bocht op. Keerzijde van de set-up van de Tonale is de stevige schokdemping. Ook al zijn deze bij de Veloce adaptief, je voelt continu wat er onder de wielen door rolt en er komt nooit rust in het onderstel. Het gedribbel doet enigszins denken aan dat van vroegere Fiat-onderstellen. De auto mist daardoor een zekere volwassenheid. Ja, hard hoeken door bochten, dat kan deze SUV wel.

De rijbeleving hangt daarnaast in grote mate af van de rijmodus die je kiest met de DNA-knop. In de N-stand is de weinig communicatieve besturing heel erg licht, kortstondig rond de middenstand wat doods om direct daarna de auto toch wel direct te laten reageren op de stuurinput. In N is de versnellingsbak bovendien vaak aan het twijfelen, en laat hij de verbrandingsmotor toerentallen draaien die je niet wenst. De schakelmomenten vallen op verkeerde momenten.

In D van Dynamic wordt het een heel ander verhaal. Dan stuurt de Tonale zeer direct, de auto zoekt meer toenadering tot de bestuurder en ook de bak en de motor reageren fanatiek. De Alfa groeit wat meer om je heen en je zult merken dat de SUV best een scherp randje heeft. Je ervaart dat de auto voor dit genre licht is, want met 1.500 kilo weegt hij naar de huidige maatstaven weinig.

Het is even zoeken naar de fijnste instellingen.

Dan is er in de DNA-rijmodi nog de A-stand, van ‘Advanced Efficiency’. Alsof er een groot elastiek aan de auto hangt dat wordt strakgetrokken. Door het beperkte motorkoppel verdwijnt dan het leven uit de aandrijflijn. Kortom, je moet in de Tonale echt even zoeken naar wat je fijn vindt.

Zelf de flippers van de automatische versnellingsbak bedienen helpt enorm bij het kiezen van goede schakelmomenten. Daarbij voelen de enorme keuzehendels goed aan; door het lichte weerstandje voel je duidelijk dat de bak een ander verzet kiest. Vaak laten we flippers bij automaten voor wat ze zijn maar in de Tonale bieden ze toegevoegde waarde: de bak weet en kan het zelf niet zo goed. Of dat de bedoeling is van moderne techniek kun je je wel afvragen …

Wat kost de Tonale en wat krijg je daar allemaal voor terug.

Zoals gezegd: als Veloce kost de Tonale 1.5T Hybrid met 160 pk bijna €52.000. De 20-inch wielen onder de testauto tillen dat bedrag samen met diverse andere opties en pakketten op tot ruim €57.000. Voor dat geld krijg je wel een erg compleet uitgeruste auto. Een greep uit de standaarduitrusting: automatische airco met twee temperatuurzones, een digitaal instrumentarium (12,3 inch) en infotainmentsysteem met 10,25-inch scherm, navigatie, de genoemde draadloze telefoonlader, matrix-led koplampen, een elektrisch bediende achterklep, een achteruitrijcamera en adaptieve schokdempers.

De veiligheidsuitrusting van de Tonale omvat forward collision warning, adaptieve cruisecontrol, verkeersbordherkenning, actieve lane departure warning en vermoeidheidsherkenning. Opmerkelijk: dodehoekwaarschuwing wordt niet geleverd.

Onder de Veloce-uitvoering zijn er nog drie minder complete uitvoeringen van de Tonale, de Super, Sprint en TI. De 160 pk-versie wordt echter uitsluitend als TI en Veloce geleverd.

De keuze van AutoWeek Test-coördinator Marco Gorter

Gezien de relatief beperkte meerprijs is de Plug-in Hybrid te beste aandrijflijn vanwege het hogere vermogen en vooral de grotere verfijning. Bij de uitrustingsniveau is de TI een mooie middenweg, aangevuld met bijvoorbeeld het Winter Pack voor stoel- en stuurverwarming en eventueel een pakket met extra uitgebreide rijhulpen.