Je ziet steeds vaker opgeruigde campers, wat kan zo'n hoogpotige 4x4?

SAM The Van

Lengte: 5,93 m
Zitplaatsen: 4
Slaapplaatsen: 2
Prijs: vanaf €265.000 (Duitsland)

Breuil-Cervinia is voorafgaand aan het zomerseizoen een vrij desolate plaats. In de winter is deze door de Matterhorn en Monte Rosa omringde plek een paradijs voor skiërs, maar als de sneeuw langzaam smelt, neemt ook de aantrekkingskracht ervan af. Verderop in de Aosta-vallei zijn weliswaar indrukwekkende ‘vierduizenders’ te vinden, maar boven de 2.500 meter is er niet veel meer te zien dan vieze grijze ijsflanken en schijnbaar eindeloze, met stenen bezaaide oppervlakken. Geen wonder dus dat de meeste liften op deze dagen stilstaan en dat de grote gondel van de kabelbaan volgens een nogal wispelturig tijdschema heen en weer gaat. Wat wandelaars in deze regio afschrikt, is echter precies datgene wat wij zoeken. Wij hebben immers geen kabelbaan nodig, want we willen met de auto naar de top. En dan niet met zomaar een auto, maar met SAM the Van, een nieuw avontuurlijk voertuig op basis van de Mercedes-Benz Sprinter.

Hoogste punt in Europa dat met auto bereikbaar is

Het is ook niet zomaar een berg die we uitzoeken, want we hebben onze zinnen gezet op Rifugio del Teodulo nabij de Matterhorn, wat algemeen wordt beschouwd als het hoogste punt in Europa dat met de auto bereikbaar is. Althans, wanneer je de juiste auto bij je hebt én je de zegen hebt gekregen van Lucio, die in het dal de civiele bescherming coördineert en de hut van de Alpenvereniging op de top beheert, die het hele jaar open is. De onherbergzame regio past perfect bij deze campervan. De SAM is namelijk niet gemaakt voor het bezoek aan mooie meren in de uitlopers van de Alpen, schapenweiden achter de dijk of de eindeloze uitgestrektheid van Scandinavië. Nee, SAM staat voor Sustainable Adventure Mobility. Als het ergens in Europa avontuurlijk wordt, dan is het wel hier.

Tot een paar weken geleden moest je een sneeuwscooter, een PistenBully of gewoon de lift pakken om boven te komen. Zelf rijden was uitgesloten. Dat komt doordat de route tot ver in juni is bedekt met een dikke laag sneeuw en  in september alweer lastig begaanbaar wordt. In de tussenliggende tijd is de weg, die tot halverwege de jaren 80 nog openbaar was, niet veel meer dan een steil gravelpad met grote en kleine stenen en diepe groeven ertussen. Verder zijn er bescheiden en anders wel heftige stromen met smeltwater, afhankelijk van de stand van de zon. Niet zomaar een bergpas dus!

4x4-systemen voor Mercedes Sprinter

Het feit dat de SAM dit avontuur niet uit de weg gaat, is een verdienste van Michael Iglhaut en zijn team. Lang voordat Mercedes-Benz de Sprinter de modder in stuurde, maakten ze van dit model in het Zuid-Duitse Marktbreit al een ware klauteraar. Het begon allemaal met de vraag van een hôtelier uit de regio Allgäu, die circa veertig jaar geleden een bus met vierwielaandrijving nodig had om er gasten mee naar zijn afgelegen hotel te brengen. Omdat de man zo tevreden was met het eindresultaat bestelde hij er meteen nog twee. Zo was er een heuse niche in de automarkt gevonden. “Sindsdien bouwen we 4x4-systemen en maken we vooral Mercedes-bussen geschikt voor avontuurlijke ritten”, aldus bedrijfsdirecteur Iglhaut. Zijn vijftien medewerkers bouwen meer dan honderd auto’s per jaar om, voornamelijk voor zakelijke klanten die kleine bussen of bestelwagens willen hebben. Iglhaut profiteerde ook van de hausse op het gebied van camping en glamping en heeft daardoor steeds meer particuliere klanten. Daarom is het bedrijf een samenwerking aangegaan met SAM the Van. Het aanbod is net zo divers als de doeleinden waarvoor de voertuigen worden gebruikt. Het begint met het zogenaamde Performance-programma met grove banden en een grotere bodemspeling, dat ook beschikbaar is voor de Mercedes Citan en V-klasse. Het gaat verder met het basispakket met vierwielaandrijving, twaalf centimeter extra bodemvrijheid, een lage gearing een een middendifferentieel en bereikt zijn hoogtepunt met opties als een sperdifferentieel voor en achter, een bodembeveiliging en speciale banden. De ombouw duurt dan wel al snel twaalf weken in plaats van de gebruikelijke vier en in plaats van de €30.000 die je voor het basispakket dient te betalen, kan de rekening oplopen tot €90.000. En daar komt het basisvoertuig nog bij.

Klanten bestellen 'the full monty'

“Vooral in de particuliere sector bestellen veel mensen the full monty bij ons”, vertelt Iglhaut vrolijk. Hij doet een ambitieuze belofte aan zijn klanten: “Zolang er ook maar één wiel nog tractie heeft, kun je met onze vierwielaandrijving overal komen.” Deze woorden gaan door ons hoofd terwijl we koers zetten naar Teodulo. Met elke meter die erbij komt op het display van het navigatiesysteem gaan we steeds meer in de techniek geloven. In de plaats zelf meldt de hoogtemeter 2.000 meter, rustig gevolgd door 2.100, 2.200, 2.300, 2.400 en 2.500 meter. Het zou zomaar kunnen dat de reguliere Sprinter met vierwielaandrijving, die Mercedes-Benz pas sinds een paar jaar aanbiedt, ook het middenstation van de kabelbaan zou hebben gehaald, maar vanaf het ijsblauwe smeltwatermeer Lago Cime Bianche wordt het lastig; het bergpad is nog hoogtuit een breed wandelpad, dat al snel overgaat in een piste. En nee, niet voor auto’s, maar voor skiërs. Het enige verschil is dat we niet omlaag, maar omhoog rijden. Ook al moet de tweeliter turbodiesel met zijn 170 pk en 400 Nm, die beneden in het dal nog zo pittig aanvoelde, hier echt aan de bak en kun je de auto eigenlijk geen Sprinter meer noemen, de SAM toont evenveel voorwaartse kracht als een berggeit. En hij sjokt al net zo stoïcijns en koppig de helling op, zelfs wanneer de inlaatlucht voor de motor boven de 3.000 meter echt ijl begint te worden en de bestuurder alleen al vanwege het uitzicht naar adem snakt – en nog meer door het uitzicht op de weg, die zich na elke bocht nog steiler de berg op lijkt te slingeren. Als we hier ondanks de gemonteerde sneeuwkettingen vast komen te zitten, op de helling of in de witte modder, kunnen we hier met de SAM nog steeds uit de voeten.

Designhotel vanbinnen

Architect Maria Bauer en haar man, Porsche-ontwerper Ingo Scheinhütte, leveren voor een totaalbedrag dat tussen de €265.000 en €295.000 ligt (afhankelijk van de gemonteerde Iglhaut-technologie) de inrichting van de SAM-campervan met een ecologisch ontworpen en politiek correct feel good-interieur, dat zich kan meten met elke suite in een designhotel. Cool, maar zeker niet koel, daarnaast modern en stijlvol. Er is een eethoek te vinden achter de draaibare voorstoelen, waarvan het zitmeubilair is bekleed met warm ogend zadelleer. Daar tegenover is een keukentje geplaatst met een tweepits gaskookplaat, een koelkast van 70 liter die vanbinnen en vanbuiten toegankelijk is en een drinkwaterdispenser met een inhoud van tien liter.

Geïsoleerd met kurk en schapenwol

Helemaal achterin is een knus ogend dwarsbed geplaatst. Aan de rechterkant leidt een pad naar de afgescheiden badkamer van 70 x 75 centimeter, die dankzij een uittrekbaar droogtoilet en een opklapbare koperkleurige wastafel ook in de korte Sprinter een plekje kon krijgen, ondanks de comfortabele doucheruimte. Het was voor Maria geen optie om sanitair in een open ruimte te plaatsen. En goedkope kunststof of meubilair van een meubeldiscounter was eveneens een no-go. Kijk maar mee: er is gekozen voor sanitair van het Deense designhuis Vola, het digitale technologiepaneel in de hoge kast boven het keukenblok lijkt op dat van Starship Enterprise, de badkamer is gevuld met cosmetica van Aesop, het servies is gemaakt van gerecyclede grondstoffen en aluminium en alles wordt op zijn plaats gehouden met magnetische houders. Verder is de SAM geïsoleerd met kurk en schapenwol, wat zowel een zuiver geweten als een gezellige sfeer oplevert. Er is ook veel opbergruimte in de houten muurkasten, de vele lades en in de vakken onder de met kurk beklede vloer.

Zonnepanelen

Op het aluminium dakrek liggen twee zonnepanelen, waarvoor de bouwers het optionele hefdak hebben opgeofferd. Terwijl Maria enthousiast vertelt over de energiezuinigheid van SAM, de feitelijke voorraad van 1.000 liter vers water dankzij het zuiveren van grijs water en over de accu’s die gemakkelijk een aantal dagen stroom kunnen leveren, krijgen we langzaam wel zin in een wellicht onvrijwillige, maar daarom niet minder welkome pauze. De SAM wil daar echter niets van weten: hij blijft zich een weg naar boven banen. Ja, de sperdifferentiëlen moeten wel aan de bak en zonder lage gearing kom je hier nergens. Terwijl de paar wandelaars die we zien het lastig beginnen te krijgen, raakt deze campervan echter niet in de stress en kunnen we beleefd naar hen zwaaien. Na wat aanvoelt als een eeuwigheid, die uiteindelijk maar twintig minuten duurt, passeert de  SAM de 3.000-meter-grens. Terwijl de hoogste officiële Alpenpas, de Col de l’Iseran met zijn maximale hoogte van 2.770 meter, al 230 meter onder ons ligt, slalomt de SAM onder de liftmasten door en baant hij zich een weg omhoog naar de Rifugio, die ons op 3.317 meter met grote ogen en open armen begroet. Gasten komen hier tenslotte niet vaak op eigen kracht aan. Lucio en zijn team verleiden ons met een gastronomisch aanbod dat – sorry, Maria – zelfs de SAM niet kan bieden. De cappuccino alleen al is een traktatie en de taart zou zelfs de langste wandeling waard zijn, om nog maar te zwijgen van ons steile camperavontuur. En zelf koken kunnen we immers ook beneden in de vallei. Nu moeten we alleen eerst keren met de SAM, wat niet eenvoudig is gezien de beperkte ruimte. Hierboven staat hij in elk geval niemand in de weg. Andere auto’s zien ze hier maar twee of drie keer per jaar en campervans komen er al helemaal niet. De SAM is hier alleen en bevestigt het bekende Engelse gezegde: it’s lonely at the top.