Fiat 500 - Koopwijzer

Wie had gedacht dat de ‘nieuwe’ Fiat 500 zo’n succes zou worden? Liefst 2,5 miljoen stuks rolden er sinds 2007 alleen al uit de fabriek in Polen. Tot op heden hebben bijna 80.000 Nederlanders de eeuwig jeugdige 500 gekozen. Ze vallen vooral voor de Italiaanse charme met het perfect uitgevoerde retrodesign, niet zo zeer voor de rijeigenschappen. Ze genieten van de nostalgisch getinte cockpit met zijn fleurige bekleding en in carrosseriekleur gespoten panelen en verchroomde deurgrepen. Kopers nemen de hoge zitpositie en de kleine bagageruimte op de koop toe. De Fiat 500 is een klasseloze auto gebleken: jong, oud, man, vrouw, non-binair: iedereen heeft er wel iets mee. Pas in 2020 krijgt de nog altijd leverbare tweede generatie 500 een elektrische opvolger naast zich, met dezelfde genen als zijn twee illustere voorgangers. Wie nu in de markt is voor een gebruikte 500 vraagt zich natuurlijk af hoe de bestseller zich na al die jaren houdt.

Duizelingwekkend

Terug in de tijd, terug naar 2007. Het is precies vijftig jaar na de geboorte van de eerste 500, de Cinquecento. Fiat lanceert de nieuwe 500 in Turijn, thuishaven van het grote merk van de kleine auto’s. Daar heeft de ontwikkeling plaatsgevonden met (volgens Fiat) input via de website ‘500 wants you’ van maar liefst 275.000 suggesties. Gebouwd wordt de nieuwe spruit echter in Tychy, Polen, naast (niet in plaats van) de Panda, waarop de 500 feitelijk op is gebaseerd. Er verschijnen twee zustermodellen: zo bouwt Lancia de Ypsilon en Ford de tweede oplage van de Ka op het 500 platform. Net als de Mini en de Volkswagen New Beetle is de 500 een zuiver retromodel. Het is verbazingwekkend knap hoe de Fiat stilisten de reïncarnatie van de oeroude 500 weten te vertalen naar de nieuwe tijd. Ze hangen er bewust geen exorbitant prijskaartje aan, maar houden hem juist relatief bereikbaar. In tegenstelling tot zijn beroemde voorganger heeft de nieuwe 500 de aandrijftechniek compleet voorin en de achterklep scharniert nu in het dak.

De 500 is er in een duizelingwekkend aantal uitvoeringen, kleuren en actiemodellen waarvan de Naked, Pop, Lounge en Sport de rode draad vormen. Hier zie je de hand van Gianni Agnelli's kleinzoon (en stijlicoon) Lapo Elkann: die bemoeit zich stevig met het kleurenpalet en de dessins: zo kun je de 500 heel slim vermarkten.

De motorenrange begint bij de 0.9 TwinAir, loopt via de achtkleps 1.2 op naar de 1.4 16V. Er is zelfs een diesel MultiJet. Schakelen doe je met de hand of met de halfautomatische Dualogic mogelijkheid. Het aantal carrosserievarianten beperkt Fiat tot twee. Naast de ‘gewone’ driedeurs kun je vanaf 2010 kiezen voor de 500C, de cabriolet. Al is dit vooral een 500 met een groot vouwdak. Hoewel het model niets gemeen heeft met deze 500 tovert Fiat ook de 500 L en de 500 X uit de hoge hoed. Een slimme marketingtruc behelst de Abarth, die onder zijn eigen merknaam wordt gevoerd. Voor deze koopwijzer blijft hij buiten beschouwing.

Fiat 500

Maar liefst acht jaar produceert Fiat de 500 zo goed als ongewijzigd. Tot modeljaar 2016 zich aandient. Dan maken xenonverlichting, dagrijverlichting, een nieuw front en een nieuwe achterbumper hun opwachting. Het interieur krijgt zelfs nog meer aandacht. Nieuwe bekledingsstoffen, opgewaardeerde kunststoffen en een fris vormgegeven dashboard inclusief U-connect infotainment en usb-poorten. Technisch blijft alles grotendeels bij het oude. De CO2-uitstoot van de meeste motoren duikt onder de 100 g/km.
De 500 blijkt een schot in de roos en is met de Mini de meest succesvolle retroauto. Al vijf jaar na zijn debuut rolt de éénmiljoenste van de band: een 500 Lounge 1.2 in Funk White, net als de auto op deze pagina’s die louter als fotovoorbeeld dient. Die staat voor ons gereed in Barneveld bij Autobedrijf Van Herick.

Er zijn verspreid over het land voldoende betaalbare Fiats 500 te vinden en opvallend genoeg is er een heel leger aan meer dan tien jaar oude exemplaren. De eerste 500’s komen bij ons pas in het laatste kwartaal van 2007 op de weg. Die zie je weinig op de bekende occasionwebsites. Vanaf bouwjaar 2008 zie je het aantal 500’s explosief toenemen. De 1.2 Lounge op deze pagina’s heeft zelfs de Dualogic semi-automatische versnellingsbak. Dat is niets minder dan een gewone handbak met daaraan vast een koppelingsunit die met software en solenoids wordt bediend in plaats van met de linkervoet en rechterhand.
Diverse Klokjes Rond hebben al bewezen dat de 500 een ‘sterke’ auto is. Niet feilloos, maar met opvallend weinig zwaarwegende tekortkomingen. Zeker voor auto’s met 300.000 kilometer achter de wielen. Verscheidene modeljaren hebben terugroepacties gekend. Altijd goed om die te raadplegen en te controleren of ze ook zijn uitgevoerd. Zo heeft Fiat cilinderkoppakkingen vervangen bij de diesel uit 2008 en is bij het 2012 model de pijp naar de rembekrachtiger vervangen wegens klachten over een hard pedaal. Aan de hand van onze Funk White 500 lopen we de typische ditjes, datjes en kwaaltjes langs.

Onder

We beginnen onder de auto. Voor een buiten slapend exemplaar met 125.000 kilometer op de teller verrast hij met een vrijwel gave onderzijde. De onderstelcomponenten zijn afdoende behandeld tegen corrosie, al komen doorgeroeste armen van de semi-onafhankelijke achterwielophanging wel degelijk voor. Altijd checken dus. Het buitenste schild van de laatste uitlaatdemper laat op leeftijd los. Zo lang de demper dicht is, is er niets aan de hand. Handremkabels zitten relatief vaak vast. De remcilinders van de remtrommels kunnen lekkage vertonen. De leidingen die van achteren naar voren en vice versa lopen zijn gebundeld in een goot. Ze blijven grotendeels uit weer, wind en zout. Toch kan het geen kwaad de remleidingen op corrosie te controleren. Gaan we naar de voorzijde. Ook hier is controle van de draagarmen, kogels en veren aan te bevelen. Bij handgeschakelde 500’s wil de mastercilinder van de koppeling het wel eens begeven, zodat je alleen nog op toeren van versnelling kunt wisselen. Niet iedereen is te spreken over de schakeling.

Een door roest aangetast hitteschild. Het ziet er erger uit dan het is.

De basistechniek van de viercilindermotoren heeft zich bewezen. Het zijn de appendages waarop je als aspirant-koper moet letten. Zo staat de koeling bovenaan de verdachtenlijst. De waterpomp is een relatief normaal slijtagedeel, de brekende plastic pijp van de thermostaat en het expansievat behoren tot de bekende verdachten. Ook van plastic is de carterventilatie waarvan bekend is dat die uiteenvalt, met als gevolg een olielucht die tot in de cabine reikt. Olie kun je ook vinden rond de met een turbo uitgeruste motor; bij de diesels zijn het een verstopt roetfilter en/of versleten injectoren die een garagerekening doen oplopen. Dit is merkbaar als de motor niet aan zijn vermogen komt. Minder voor de hand liggend vinden we de weerstand van de airco fan, waardoor die niet meer draait. En als we daar toch zijn: de condensor houdt het na tien jaar ook vaak voor gezien. Bobines begeven het eveneens graag. Je merkt dat aan een onregelmatig lopende motor. De stuurbekrachtiging verloopt tegenwoordig deels elektrisch. Deze systemen zijn echter lang niet zo robuust als de conventionele hydraulische installaties. Het komt voor dat onder het rijden de pomp uitvalt, met een ‘zwaar stuur’ tot gevolg. Vernieuwen is de enige optie. In 2014 zou dit overigens ook hebben kunnen liggen aan verkeerd aangebrachte bedrading onder de stuurkolom, daarvoor is toen een terugroepactie op touw gezet. En geen nood als plots het olielampje in het instrumentarium gaat branden. Voor de zekerheid controleer je het olieniveau, maar meestal geeft de ECU verkeerde waarden door.

Een speciale vermelding verdient de TwinAir motor. Deze heeft elektro-hydraulisch bediende inlaatkleppen wat deze motor hypergevoelig maakt voor het juiste olieniveau, evenals de oliesoort én de verversingstermijn.

Het spreekt voor zich dat je ook de banden inspecteert (zijn ze allemaal van hetzelfde merk, hoe is het slijtagepatroon?) en het liefst de dikte van de remschijven. Lopen de wielen vrij? Of voel je weerstand? In dat geval zijn vaak de remtangen toe aan een opfrisbeurt.

Roest op de veerschotels.

Boven

Nu werpen we een blik in de motorruimte. Niet voor niets: de veerschotels zijn namelijk zo geconstrueerd dat er water in blijft staan. Dat is eenvoudig waar te nemen door roestige schotels. Er is weinig aan te doen, behalve ze schoon te borstelen en met blanke tectyl in te spuiten. Uiteraard zien we graag een sticker met aircoservice, maar belangrijker nog de tandriemservice. Fiat heeft een strikt regime dat elke 90.000 kilometer of om de vier jaar een verse riem vereist (TwinAir, 1.3 MultiJet diesel: ketting, elke tien jaar een nieuwe). Niet gek, aangezien de meeste Fiatjes zich in louter stadsverkeer begeven en korte stukjes rijden. In het laatste geval verdient het ook aanbeveling de motor op sludge te controleren, door de dop van het oliereservoir even los te draaien. Zit er drab? Laat ‘m dan staan, of ververs terstond de olie.

Eromheen

Nu lopen we een rondje om de auto. Carrosserieroest hebben we nimmer bij de 500 waargenomen. Kennelijk heeft Fiat dat ‘spook’ goed onder de duim. Spiegelkappen moeten vast zitten, de clips breken wel eens spontaan. Koplampen worden door UV-licht graag dof. Dat is te verhelpen door ze te (laten) polijsten of te vernieuwen als je kieskeurig bent. De achterklep behoort tevens op de inspectielijst. Het elektrische slot weigert nog wel eens dienst door gebroken bekabeling. Fiat gebruikte te stugge kabelbomen.
Plastic wordt als het ouder is dan tien jaar vaak broos. Zo ook bij de Fiat 500. Brekende deurhendels zijn helaas geen uitzondering. Tevens lost het chroom van de bumperstrips op. Het liefst wil je een schadevrije auto. Kleurverschil tussen carrosseriedelen kun je zien. Een lakdiktemeter geeft uitsluitsel bij twijfel.

Binnen

Opvallend genoeg houdt het interieur zich goed. Schakelaars, grepen, bekleding, ze zijn opvallend robuust. Softlack problemen worden niet of nauwelijks gemeld. De lak op de witte stuurwielen laat na jaren vaak los, dankzij het zweet van onze handen. Controleer of de papieren aanwezig zijn. Het spreekt voor zich dat het (ingevulde) serviceboekje aanwezig is, waarin de aanwezigheid van de pincode van de sleutel essentieel is. Bij problemen met de sleutel is het eenvoudig om de auto opnieuw aan te melden. Bij vroege bouwjaren blijkt de Blue & Me connectiviteit met de iPhone lastig uit te voeren. Een aandachtspunt voor aankoop.

Helaas is de Fiat 500 meer dan eens slachtoffer van waterlekkage. Hiervoor wijzen we twee oorzaken aan: de voorruit waarvan de kit waarmee die verlijmd zit als het ware breekt. Hierdoor ziet water zijn kans door te dringen tot het interieur. Mocht dat niet de oorzaak zijn, dan moet je het zoeken in de afvoerkanalen van de paravan, de bak onder de voorruit. Die verstoppen door hun formaat te snel en worden steevast vergeten bij een wasbeurt.

Proefrit

Als laatste maak je een flinke proefrit van minstens een half uur. Verbaas je, als je een vroege 500 rijdt, niet over het nogal bonkige veercomfort. De vering is redelijk hard, maar de demping nogal zacht. Hoe later geproduceerd, hoe comfortabeler de 500 wordt. De koppeling kan zwaar gaan als gevolg van vervuiling. Bij stadsauto’s kunnen de koppelingsplaten sneller slijten. Voel dus hoe hoog het pedaal aangrijpt. Ook de schakeling mag niet zwaar gaan. Hier zijn zwaar lopende draaipunten van de schakelvorken de oorzaak. De besturing hoort nogal licht te gaan en extra licht als de daarvoor bestemde 'park' schakelaar is ingedrukt. Uiteraard controleer je of de motor voldoende trekt, regelmatig loopt en in één keer start. Als de auto naar een kant trekt of ‘schaatst’ kan dit duiden op verkeerde uitlijning en of matig herstelde schade.

Geen lange lijst

Het lijkt een lange lijst van allerlei kwalen en tekortkomingen waaraan de Fiat 500 zou kunnen lijden. Die zijn deels terug te voeren op onderhoud, deels op ouderdom en deels op normale slijtage. Toch valt dat ten opzichte van andere soortgenoten heus mee. De meest serieuze aandachtspunten zijn koeling en waterlekkage. Als die op orde zijn kun je gerust voor zo’n schattige Italiaan gaan. Gebruik je gezond verstand, neem een deskundige mee en als je het niet vertrouwt: er staan meer dan voldoende exemplaren te koop. En als je dan toch op jacht bent: pak de leukste, de friste, de gekste. Dan heb je er jarenlang plezier van.