Eerst maakten ze iedereen mobiel, nu iedereen vrolijk - Fiat 500 vs. Mini 850

Samen met de Lelijke Eend, de Renault 4 en de Volkswagen Kever hebben de Fiat 500 en de Mini de auto bereikbaar gemaakt voor de grote massa. Zelfs leken weten deze oer-volumemodellen feilloos te benoemen. En slechts weinig auto’s zullen door zowel mannen als vrouwen zo in hun hart worden gesloten als dit vijftal. Onlangs hebben we de comfortabele Renault 4 en Citroën 2CV besproken, nu is het de beurt aan de stuiterballetjes Fiat 500 en de Mini. 

We wilden een Mini 850, we stuitten op een Countryman

En wat voor een Mini! Om het vermogen in de buurt van dat van de Fiat te houden, wilden we een 850. Daarbij stuitten we op een 850 Countryman uit 1961, een ‘woodie’ nogal liefst. Die zijn zeldzaam. Bovendien is dit één van de oudste in Nederland, misschien wel de oudste. Ook al maakte die stationwagon de bagagecapaciteiten minder goed vergelijkbaar, we konden de verleiding niet weerstaan om je deze variant te laten zien. Je rijdt immers meestal niet klassiek vanwege de bagagecapaciteiten. Het is officieel een Austin Seven Countryman – Morris en Austin waren nog niet samengegaan – en hij is vrijwel helemaal origineel. Het enige fundamentele dat niet origineel is, zijn de schijfremmen van een Cooper op de voorwielen, een concessie aan het moderne verkeer die we volledig steunen. 

Ook de Fiat is niet helemaal origineel, zoals het het Abarth-stuur direct laat zien. Het is een exemplaar uit 1974, dat wil zeggen van de laatste en meest potente evolutie, genaamd 500R. Die heeft standaard de motor uit de Fiat 126, waarmee hij het tot maar liefst 95 km/h schopt. Maar deze is voorzien van een nog iets potentere motor, waarmee hij de 100 km/h overschrijdt. Ook dit is een te billijken concessie aan het huidige verkeer. 

Fun = primitief

Het moge duidelijk zijn dat dit geen vergelijking op prestaties wordt. Een tweecilinder van 600 cc tegen een viercilinder van 850 cc afzetten krijgt een voorspelbare afloop. Het gaat hier dan ook om iets anders, het draait hier om de rijbeleving, de funfactor. Beide auto’s werken met hun uiterlijk en rijgedrag op het gemoed van eigenaren én omstanders. Het publiek deelt royaal glimlachjes en opgestoken duimen uit aan de langsrijdende bestuurders. Nog een reden om voor de Mini de woodie te kiezen, want die versie spreekt extra tot de verbeelding. Aan ons de schone taak om aan te wijzen welke de meeste lol biedt. De Fiat is standaard voorzien van een vouwdak (funfactor!), de Mini van schuiframen voor én achter (ook leuk). De Mini heeft bovendien fraaie period bekleding en uiteraard de snelheidsmeter karakteristiek in het midden. De Fiat klinkt met zijn luchtgekoelde tweecilinder primitiever dan de viercilinder Mini. En primitief is hier zeker een funfactor.

Ook lange Nederlanders zitten makkelijk in een Fiat 500

Als je instapt in de Fiat, land je op een harde stoel die voor je gevoel plat op de vloer ligt. Ook met een Nederlandse lengte vind je makkelijk een redelijke zitpositie. Starten met de rechterhendel tussen de stoelen en gaan. Het gaat allemaal opvallend makkelijk. Het koppelingspedaal is licht te bedienen, het gas gaat een tikje zwaarder. De onbekrachtigde remmen moet je met overtuiging aan het werk zetten, maar je kunt ze heel precies doseren. De stuurinstallatie reageert kartachtig direct op je commando’s, maar wordt nooit onrustig. Het autootje is overzichtelijk, smal en goed te plaatsen. Optrekken lijkt niet zo lang te duren als uit de cijfers blijkt. Dankzij het iets sterkere motortje zit je voor je gevoel vlot op 80 km/h. Het motorgeluid benadert dat van een kart dankzij de luchtkoeling het meest van dit testkoppel. Op straat lijkt de 500 een herriebakje, maar binnenin valt het geluidsniveau mee. 

Het geloei van de Mini

Dat kun je van de Mini niet zeggen. Deze vroege versie klinkt zwaarder dan latere versies. Dat schijnt te komen doordat de koelvin nog van aluminium is. Binnenin hoor je dat ‘geloei’ goed. Je zit er dan ook vrijwel naast, want hij staat aan de linkerkant van de auto in plaats van achter de grille. Voor het eerst werd een motor dwars geplaatst en dat werd letterlijk genomen. Ook de radiateur staat dus dwars. Er zijn tal van andere bijgeluiden. Met name de dynamo ratelt er lustig op los. Starten gaat door het contact aan te zetten en vervolgens een grote knop op de vloer in te drukken. De pedalerie is prettig licht te bedienen, het inleggen van de versnellingen vergt wat meer overreding. Bovendien schakelt de lange, schuine pook wat hakerig en zoekerig.

Ook Mini tot 80 km/h redelijk vlot

Wegrijden gaat soepel en optrekken verloopt tot 80 km/h vlot. Daarboven kost het meer moeite en gaat de motor bovendien zoveel geluid produceren dat een gesprek moeilijk wordt. Het schuinstaande grote stuurwiel reageert direct op elke armbeweging en vraagt ook bij lage snelheden weinig kracht. De Mini gaat gretig de bocht om, zoals een kart inderdaad. Je zit wel op een zachtere stoel dan in de Fiat en minder laag. Ook in deze auto vind je met een lengte van 1,93 meter snel een redelijke zitpositie. Een grappig detail is dat het controlelampje van de knipperlichten op het uiteinde van de betreffende hendel zit. Latere exemplaren hebben dat niet meer. De auto is prima te overzien en lekker smal en wendbaar. Wel merk je dat de draaicirkel bij straatje-keren groter is dan die van de Fiat. Het verschil in weggedrag tussen de stationcar en de sedan is volgens de Mini-eigenaar alleen dat de stationcar iets comfortabeler veert dankzij de langere wielbasis. 

Ze stuiteren dus allebei, hebben kleine wieltjes en een groot stuur. Welke van deze twee kleintjes biedt nu de meeste lol? Dat hebben we hier ingevuld als: welke rijdt het meest als een kart en welke is primitiever? 

Naast de Fiat komt de Mini, vooral dankzij zijn viercilindermotor, geciviliseerder over. Maar in civilisatie rijden we elke dag al. De Mini heeft de naam als een kart de bocht om te gaan, maar feitelijk doen ze dat allebei. Onder dagelijkse omstandigheden beleef je het kartgevoel meer in de Fiat, vooral dankzij het motorgeluid. Het fijnere schakelen van de Fiat draagt ook bij aan de fun. Je voelt hem al: wij zouden voor de Fiat 500 gaan. Maar dan liefst met een opgevoerde motor.

Technische gegevens 

* = Mini coach

Dit verhaal is eerder in AutoWeek Classics gepubliceerd