Zo lang gaan spoorbomen dicht

Als je net drie diagonaal afgesneden, witte verkeersborden passeert met drie, twee en één rode strepen erop en er gaan dan rode lichten knipperen, dan weet je dat er over minstens twintig seconden een trein passeert. De eerste vijf tellen blijven de slagbomen omhoog, om daarna binnen 12 seconden te dalen. De resterende 3 seconden gelden als ontruimingstijd – mits de trein de op dit spoor­traject geldende maximumsnelheid rijdt. Rijdt hij langzamer, dan is er logischerwijs meer ontruimingstijd. Meer tijd om weg te komen lijkt misschien veiliger, maar het is toch ongewenst. “Bij een overweg vragen we de weggebruiker om geduld. Als je dat op de proef stelt, vertonen verkeersdeel­nemers eerder riskant gedrag”, licht ProRail-woordvoerder Aldert Baas toe. Blijft een overweg regelmatig langer dicht, dan probeert het wegverkeer vaker nog nét even door te rijden terwijl de bellen al rinkelen.

ProRail doet er dan ook alles aan om de slagbomen zo kort mogelijk dicht te houden, voor de veiligheid én de doorstroming. Om dat ook te bewerkstelligen bij overwegen nabij treinstations – die vaak langer dicht zijn omdat een trein vanuit stilstand aan komt rijden – plaatst ProRail binnenkort op veertig locaties een afteller op het perron. Die moet ervoor zorgen dat treinen altijd precies op tijd vertrekken, wanneer ze vlak na het verlaten van het perron een overweg passeren.

Flitscamera’s

Wie het ondanks de wachttijdverkortende inspanningen van ProRail toch nodig acht om tijdens het rinkelen van de bellen een spoorwegovergang te passeren, loopt in de toekomst meer kans op een boete. De komende jaren verschijnen de eerste overwegflitscamera’s om doorrijders op de bon te slingeren. Baas: “Daarmee dwing je af dat de weggebruiker stopt. Flitscamera’s bij verkeerslichten bewijzen al jaren dat dat werkt, dus komt het de veiligheid beslist ten goede.”

De camera’s vormen de volgende stap in het proces waarbij overwegen steeds veiliger worden. Al is de veiligste overweg géén overweg, blijkt uit Baas’ woorden. “We sturen al jaren aan op het opheffen van overwegen. Uit de cijfers blijkt dat dat werkt.” Ondanks dat er op meerdere trajecten meer treinen per uur rijden dan voorheen, neemt het aantal ongevallen af met het afnemen van het aantal overwegen in Nederland.

Toch vind je er nog zo’n 1.800 in ons land. Nader je er één, dan is goed vooruitkijken van extra belang – let op de eerdergenoemde diagonaal afgesneden borden. Het zijn namelijk niet alleen doorrijders die voor gevaar zorgen, maar ook ver­zamelingen niet-doorrijders, files dus. Nu is het per wet verboden om stil te staan op een overweg. Maar wat als het onverhoopt toch gebeurt en de bomen omlaag gaan? Dan heb je nog minstens 15 seconden om ertussenuit te slalommen, want daarvoor laat het overwegontwerp altijd ruimte.