Bjorn heeft 16 Fords Escort, waarvan 9 een RS

De Ford Escort was nogal gewoontjes. Niets om opgewonden over te raken. Misschien was de Escort wel de braafste gezinsauto die ooit heeft bestaan. Zijn verhaal begint in 1967. De Escort moest de plek innemen van de Anglia, die zeker in Engeland enorm geliefd was, maar niet langer kon verhullen dat hij stokoud was. De Anglia had het bijna dertig jaar uitgehouden. Dat de Escort die drie decennia nog ruim zou overtreffen kon toen nog niemand vermoeden. Hoe onopvallend de Escort ook was, het recept klopte als een bus. De combinatie van robuuste en simpele techniek, genoeg binnenruimte voor een gezin en de nodige boodschappen, een carrosserievariant voor iedereen, rijeigenschappen waar niemand zich een buil aan kon vallen en een verbruik waar zelfs een bescheiden arbeider niet aan failliet ging, zorgde ervoor dat de Escort zich van meet af aan bovenin de verkoopstatistieken nestelde.

In 30 jaar tijd verkocht Ford Escort goed

Concurrenten als de Opel Kadett, Vauxhall Viva en de Mini hadden het, zeker in Groot-Brittannië, moeilijk tegen de Escort. Al zeven jaar na de introductie kon Ford van de daken schreeuwen dat de twee miljoenste Escort van de band was gerold. In zes generaties evolueerde de Escort van een sixties-sedannetje met hondenbotgrille, via allerlei hoekige varianten naar een oersaaie hatchback, die Ford op het allerlaatst nog probeerde op te leuken met de ronde vormen die de auto-industrie in de jaren 90 omarmde. De introductie van de Ford Focus in 1998 kwam als een verademing voor de middenklassekoper die Ford wilde rijden. Maar dat deed niets af aan de prestaties die de Ford Escort in zijn dertigjarige levensloop leverde.

RS staat voor Rally Sport

En voor prestaties zit je goed bij Ford. Tenminste, zolang de twee magische letters ‘RS’ achter de modelnaam staan. RS staat voor Rally Sport; met de RS-modellen vierde Ford zijn successen in de racerij en rallysport, die begonnen met de allereerste Escort. De Mark I was een dijk van een rallywagen, waarmee iconische rijders als Hannu Mikkola, Björn Waldegård, Ari Vatanen en Roger Clark hun naam vestigden op het rallytoneel. Het fameuze ‘Win on Sunday, sell on Monday’ zou Henry Ford hebben bedacht. Kopers sloten de Escort RS in het hart, net als zijn opvolgers. Intern zorgde Ford er wel voor dat ze ook op zondag bleven presteren. 

Van 1983 tot 1993 geen Escort in rally’s

Pas toen de regels in 1983 de vlammende kanonnen van Groep B toestond, werd de dappere Escort ingehaald. Niet dat Ford ineens van het toneel verdween. De fantastische RS200 kreeg dan wel niet de kans om te schitteren in de WK Rally, maar de Sierra RS Cosworth maakte dat later dubbel en dwars goed. Toen de grote Sierra te log en dus te langzaam werd, was er maar één natuurlijke opvolger: de Escort RS Cosworth. Tussen 1993 en 1997 reed de Escort zijn laatste tien overwinningen naar huis. 

De Ford Escorts RS, niet eens allemaal want hij heeft in totaal 9 RS-en van de 16 Escorts die in Bjorns bezit zijn. Daarnaast heeft hij ook nog bijzondere snelle Fords als de Focus RS en de Ford Sierra RS Cosworth RS500.

Bjorn was op zijn tiende al lid van Ford XRRS-club

De letters RS waren toen al lang wereldberoemd. Ook bij Bjorn Geelen, wiens levensloop niet veel meer bestrijkt dan de dertig jaar die de Ford Escort het volhield. Bjorn is 38, en groeide op in de hoogtijdagen van de Escort. Hij keek ademloos toe hoe mannen als Vatanen en later Kankkunen en Sainz hun Escorts over rallyproeven gooiden en smeten. Op zijn tiende was Bjorn al lid van de Ford XRRS-club. “Ik keek naar de rally’s, en ook in races zag ik Ford vaak alle podiumplaatsen bezetten. In die tijd keek ik enorm op tegen mijn neef Maurice, die meerdere Escorts heeft gehad. Ook in zijn vriendengroep had bijna iedereen een Escortje, waar ze helemaal gek van waren. Ik denk dat dat de liefde bij mij heeft doen ontstaan. Mijn ouders vinden auto’s wel leuk, maar niet zo als ik, ze zijn ook niet zo merkvast.” 

Als zestienjarige praatte Bjorn moeder in Fiesta Supersport

Daarvan maakte de jonge Bjorn handig gebruik. Want hij móest een Ford hebben, rijbewijs of niet. Als 16-jarige slaagde Bjorn erin zijn moeder uit haar Suzuki Alto te praten. Hij kocht een Fiesta Mk2 1.4 Supersport, waar zijn moeder doordeweeks mee reed. In 1999 kreeg Bjorn een vriendin, die later zijn vrouw werd. Echte liefde, want ze groeide helemaal mee in de Ford-gekte. Nadat hij tientallen Fords had gehad, ontstond er langzaam een plan in Bjorns hoofd. “Ik begon voorzichtig aan een collectie te denken”, zegt hij. “Het leek me leuk om alle Escort-modellen te hebben, en dat is me – mede dankzij mijn vrouw – ook gelukt. Maar heel spannend was dat niet, dus ben ik RS-modellen gaan verzamelen.” 

Die verzamelwoede beperkt zich niet tot de Escort, want Bjorn heeft ook een Fiesta RS, een Focus RS en meerder Sierra’s RS Cosworth, waaronder een hyperzeldzame RS500. Maar voor de Escort heeft hij een enorm zwak. Trots toont hij zijn zeven pronkstukken. “De Cosworth is een absolute jongensdroom”, zegt hij, “en de Cosworth T35 is mijn favoriete auto. Maar de Mark I en Mark II vind ik ook prachtige auto’s. Ze zijn allemaal heel bijzonder. Soms geloof ik zelf niet dat ik zoveel droomauto’s heb verzameld.”

Ford Escort Twin Cam op de wensenlijst

Die verzameling werd mogelijk door de handelsgeest die Bjorn als jochie al bezat. Nog steeds koopt hij regelmatig bijzondere Fords en verkoopt ze door aan liefhebbers. Het geld wat hij daarmee verdient, steekt hij in zijn collectie. Want natuurlijk blijft er altijd wat te wensen. Bjorn droomt van de stamvader van de RS-modellen, de Escort Twin Cam – met Lotus-blok – uit 1968. “Maar daar worden enorme bedragen voor gevraagd”, weet hij, “en dat geldt ook voor de Mark I RS1600, die ik ook graag zou willen hebben.” Ook de Mark II RS1800 staat nog op Bjorns verlanglijstje. De Mark IV, de vierde generatie, staat daar trouwens niet op. “Ik vind de vierde generatie sowieso de minst mooie Escort, dus ik geef de andere auto’s op mijn verlanglijstje liever voorrang.”

Dealers raadplegen docent autotechniek

Bovendien kent een groeiende collectie één probleem: de boel moet behapbaar blijven. Qua ruimte wordt het krapjes in Bjorns loods, en het bezit van veel auto’s betekent nou eenmaal veel onderhoud. Het feit dat hij docent autotechniek is, legt Bjorn geen windeieren. Hij houdt zijn Fords eigenhandig in topconditie en krijgt geregeld een telefoontje van Ford-dealers die zijn expertise kennen en zijn hulp nodig hebben bij het genezen van een problematisch exemplaar. 

Bij de introductie van de Focus RS3 benaderde Ford hem: of hij een paar van zijn auto’s tentoon wilde stellen? Daar is hij trots op, maar wat hem betreft draait zijn verzamelwoede niet om publieke erkenning. Bjorn: “Dat andere liefhebbers genieten van mijn auto’s vind ik mooi, maar ik loop niet graag te koop met wat ik heb. In de eerste plaats doe ik dit voor mezelf. Het liefste zit ik in mijn loods bij mijn auto’s. Aaien, ruiken, poetsen en kijken. Dan zijn ze op hun mooist.”

Dit verhaal heeft eerder in AutoWeek 9 2020 gestaan.

Deze zeven RS-en lichten we eruit: 

Ford Escort RS2000 AVO (1974)
Bijzonder is een Escort RS2000 uit 1974 per definitie. Met de 100 pk die Ford uit het tweeliter Pinto-blok peutert, is het ook naar hedendaagse maatstaven nog een lekkere gifkikker. Het voordeel van de beproefde techniek is dat de RS2000 een stuk onderhoudsvriendelijker is dan de RS1600, die speciaal voor de rallysport werd ontwikkeld. Bjorns exemplaar belichaamt voor veel liefhebbers nog steeds de ultieme Escort. Het feit dat deze auto van de band liep in Fords Advanced Vehicle Operations-fabriek in het Britse Aveley, in Essex, maakt hem veel gewilder dan zijn in Duitsland geproduceerde broer.

Ford Escort RS2000 (1977)
De RS2000 van de tweede generatie Escort kwam in 1975 op de markt, en schopte het met 110 pk uit zijn tweeliter tot een topsnelheid van 180 km/h. Je kon deze Escort bestellen in een hele reeks felle kleuren, waarvan het oranje van Bjorns exemplaar misschien wel de meest opvallende was. Puristen zien meteen dat Bjorns auto niet helemaal klopt. Origineel liep de neus van de Mark II RS2000 schuin af, maar dat zint Bjorn niet: “Ik weet dat die schuine neus typerend is voor dit model, maar ik vond dat altijd ontzettend lelijk. Daarom heb ik op mijn auto een rechte neus gebouwd. Vind ik veel mooier, en zoals ik al zei: ik verzamel voor mezelf! Overigens heb ik nu ook een originele RS2000 met schuine neus, die ben ik aan het restaureren.” 

Ford Escort RS1600i (1982)
In de jaren 80 bestond er voor de expressieve automobilist niets mooiers dan striping. De meest groteske strepen- en lettercombinaties verschenen op de flanken van auto’s. In Engeland verzonnen ze er een term voor: go-faster-stripes. Wat dat betreft hield Ford het subtiel op de RS1600i. Bjorns auto is een pre-productiemodel van de auto die de Escort RS terug op de kaart moest zetten na een afwezigheid van een paar jaar. De 1,6-litermotor met speciale cilinderkop bracht 115 pk op het asfalt, waarmee de Escort in 8.8 seconden de 100 km/h bereikte. 

Ford Escort RS Turbo (1986)
Het midden van de jaren 80 kun je rustig het turbotijdperk noemen. De rallysport werd gedomineerd door de vlammende Groep B-turbo’s die zo levensgevaarlijk bleken dat ze in 1986 werden verboden. De Escort RS Turbo werd gelukkig niet verboden. Je kon hem alleen bestellen in het wit, en door de brede wielkasten en forse spoilers kocht je dan een auto die zich vér verheven verklaarde boven de gewone Escortjes. De 1.6 onder de kap werd niet alleen gevoed door een flinke turbo, maar ook door het beroemde KE Jetronic-injectiesysteem van Bosch. Met ruim 130 pk doorbrak de Turbo als eerste Escort RS de magische grens van 200 km/h.

Ford Escort RS2000 16v (1991)
In 1991 had Ford grootste plannen. De RS2000 moest zijn voorvaderen uit het verleden trots maken. Hij kreeg een doorontwikkeling van het tweeliter DOHC-blok uit grote broer Sierra onder de motorkap. In Engeland bouwde Ford zelfs een heel rallykampioenschap om de RS2000 heen. Dat werd geen groot succes, maar met 150 pk en een chassis in de beste Ford-traditie is dit een fantastische rijdersauto. 

Ford Escort RS Cosworth T35 (1992)
De Escort RS Cosworth is heel speciaal, want het is helemaal geen Escort. Of in elk geval niet helemaal. Eigenlijk is het een Sierra-onderstel dat in een Escort-koets gepropt is, of andersom. Als je het weet, dan zie je het. Het gedrongen en moddervette uiterlijk van deze Escort dwingt respect af. Dat hij bedoeld is om snel te zijn druipt er aan alle kanten vanaf. Geen wonder dat dit ding een rally-icoon werd. Bjorns exemplaar is één van de 2.500 homologatiewagens, met onder andere waterinjectie-voorbereiding. Ook heeft hij de Garrett T35-turbo, die in de eerste productiejaren het tweeliterblok van z’n power voorzag. Die T35 had weliswaar een fors turbogat, maar met deze turbo kun je het blok tunen tot enorme vermogens. Alsof deze Escort met zijn 227 originele pk’s niet bruut genoeg is …

Ford Escort RS Cosworth T25 (1994)
In 1994 werd de Escort RS Cosworth iets aangepast. De Garrett T35 ging – met zijn enorme turbogat – bij het grof vuil en werd vervangen door de nieuwere en veel beschaafdere T25. Die wist nauwelijks wat een turbogat was en maakte de Escort net wat makkelijker te rijden voor iedereen die geen rallycoureur was. Wat Bjorn betreft verliest de RS Cosworth daarmee wat karakter, maar evengoed is de T25 ook een icoon. Sterker nog, met een productieaantal van slechts 2500 is het een zeldzaamheid van jewelste. En met zijn vierwielaandrijving – die het grootste deel van de aandrijfkracht naar de achteras stuurt – is de Cosworth altijd een fantastische auto, ongeacht zijn turbo.