Rij-impressie Tesla Roadster

Ondanks alle wetenschappers en financiële middelen die bij grote concerns aanwezig zijn, is er soms een buitenstaander nodig om een echte doorbraak te forceren. Of het nu Youtube, Marktplaats of Google is: de bedenkers wisten grote gevestigde namen af te troeven en naam te maken met iets wat klein begon. Een universele verklaring is er niet, maar ongetwijfeld heeft het wat te maken met afstand nemen van het probleem en het prettige gebrek aan lange toestemmingsprocedures. Neem nu het kleine Tesla Motors, bouwer van elektrische voertuigen. Als je de lijst van investeerders en oprichters nakijkt, is meteen duidelijk dat dit al net zo'n rebellengroep is als de eerder genoemde namen. Zo hebben oprichters en directieleden van onder meer van Google en Ebay miljoenen in Tesla gestoken; de huidige directeur Leon Musk is op zijn beurt de oprichter van het internetbetaalprogramma Paypall en het ruimtetoerismebedrijf SpaceX.

Hun eerste auto werd onthuld in de zomer van 2006, de daadwerkelijke productie begon begin vorig jaar. Dat is verbluffend als je bedenkt hoeveel (semi-)elektrische conceptauto's we de afgelopen jaren langs hebben zien komen op beursstands van de gevestigde namen. Tot een serieus productiemodel is het nog nooit gekomen. En deze jongens flikken het binnen twee jaar na onthulling!

Het wordt allemaal nog veel tastbaarder als we hier in Nederland voor het eerst kennismaken met de auto. We zijn wel eens eerder met elektrische of waterstofauto's op pad geweest, maar dit betrof altijd conceptauto's die je onder begeleiding van ingenieurs over een vast parcours stuurt. Het was dan ook even wennen dat we nu de sleutel in onze handen kregen gedrukt met de tekst: 'veel plezier, we zien jullie over een paar uur wel.' Nou uh, graag!

Bedienen

De bediening van de auto is nog minder ingewikkeld dan bijvoorbeeld een Toyota Prius, dus hier geen enkel probleem. Draai de sleutel om waarna de motor uiteraard níet aanslaat; je hoort slechts een geluidje dat laat weten dat de auto 'aan' staat. Het geheel heeft van binnen veel weg van een Lotus Elise, want niet bepaald vreemd is: Tesla heeft de hulp van Lotus ingeroepen bij de ontwikkeling en de Roadster heeft een aangepast Elise-chassis. De buitenkant is wel origineel en compleet van koolstofvezel. Het afneembare dakje is weer van de Engelsen.

Automaat in D, en gaan! Zo soepel als het maar kan, komt de auto van zijn plek. Het blijft wennen dat het allemaal compleet geluidloos gaat. We zoeven dus voorzichtig het parkeerterrein af en geven vol gas. Wow! Omdat een elektromotor massa's koppel – in dit geval 350 Nm – heeft vanaf het allereerste moment dat je gas geeft, zijn de eerste meters acceleratie zeer indrukwekkend. Van nul tot honderd duurt zo'n 4 seconden. Da's serieus snel! Dat de auto slechts één lange versnelling heeft scheelt natuurlijk ook, maar het motorvermogen van 250 pk is natuurlijk gewoon lekker op het gewicht van 1.220 kg. Boven de honderd neemt de acceleratie ietsje af, maar behelpen is het allerminst: een dikke zescilinder diesel zal het op de tussensprint niet makkelijk hebben met de Tesla Roadster.

Ondanks zijn sportieve voorkomen en Engelse race-genen is de Tesla niet echt bedoeld voor circuitgebruik, benadrukt een woordvoerder. Prima, dan kijken we hoe de auto zich gedraagt op de openbare weg. Neem van ons aan, dat valt niet tegen! De makers hebben de aandrijflijn zo afgesteld dat de vertraging bij gas-los heel erg groot is. Denk aan hoe het voelt als je bij 5.000 tpm in de eerste versnelling het gas loslaat. Met het vertragen laad je de accu's weer op, zodat het bereik van de auto groter wordt. In praktijk heb je hierdoor de remmen nauwelijks nodig. Maar er is nog iets: als een auto erg vertraagt bij gas los, kun je deze erg goed 'sturen' met het gaspedaal. Door de vertraging komt er namelijk iets meer gewicht op de voorwielen. Als een auto dan ook nog een middenmotor heeft zoals deze Roadster, dan reageert hij perfect op je commando's. Op de middag dat we met de Tesla op pad zijn, regent het helaas pijpenstelen. Desondanks is het gripniveau hoog. Bij forceren treed uiteindelijk onderstuur op, maar door een fractie te liften krijg je de auto meteen weer in het gareel. Omdat zitpositie én stuurgevoel erg goed zijn is het eindresultaat een erg leuk en vooral snél sportautootje voor de openbare weg. Vergeleken met oervader Lotus is de auto overigens niet zó hardcore. Tesla durfde het waarschijnlijk niet aan om de dempers te hard in te stellen, enig comfort is natuurlijk een vereiste als je in het hippe Californië auto's wilt verkopen. Daarbij is de auto onherroepelijk stukken zwaarder door de aanwezige accupakketten.

Accu's

Want ja, daar draait het toch allemaal om. De accu's. Tesla heeft het voor elkaar gekregen om het pakket lithium-ion accu's zo samen te stelllen dat de Roadster een knappe actieradius heeft van zo'n 390 kilometer. Let wel, bij normaal gebruik. Rijd je wat vlotter dan wordt het zo'n 350 kilometer en ga je echt tekeer dan moet 250 kilometer nog altijd haalbaar zijn, claimt Tesla. Het opladen is een iets groter probleem: de laadduur is afhankelijk van je stroomaansluiting. Op een simpel stopcontact ben je zomaar elf uur kwijt. Met een aansluiting die ook wordt gebruikt voor een keramische kookplaat halveer je deze tijd. Tesla raadt echter aan een industriële aansluiting van 70 ampère te nemen, dan ben je bij compleet lege accu's maximaal 3,5 uur kwijt. De fabrikant biedt klanten aan zo'n aansluiting te regelen. Probleem: in Nederland trekt de hoofdschakelaar doorgaans maar 25 ampère. Wil je toch iets aansluiten dan moet je dat vóór je meterkast doen, iets wat de netbeheerder meestal niet heel erg leuk vindt. Dat lukt dus niet één, twee, drie. zodat er behoorlijke ingrepen nodig zijn. Daar staat tegenover dat de eerste kopers waarschijnlijk ondernemers of andere vermogende mensen zijn die per se vooraan in de rij willen staan bij dit soort innovaties. En dit soort mensen is waarschijnlijk sneller bereid om qua aansluitingen één en ander aan te passen. En hoe zit het de levensduur van de accu's? "We garanderen dat je de auto zo'n 500 keer kunt opladen, in praktijk zal het waarschijnlijk nog veel vaker kunnen", zegt Tesla. "Een nieuw accupakket kost op dit moment 20.000 dollar, maar we gaan ervan uit dat als de eerste modellen dat over vijf of zes jaar nodig hebben, de prijs al fors is gedaald. Daarom kun een iemand bij aankoop van de auto al het recht op een nieuw accupakket kopen voor 10.000 dollar. Dat recht is vervolgens overdraagbaar naar een eventuele nieuwe eigenaar." Het feit dat Daimler inmiddels de hulp van Tesla heeft ingeroepen bij het ontwikkelen van een productiemodel van de elektrische Smart, is tekenend.

Belastingen

Zoals je kunt verwachten door alle vernieuwing die de auto met zich meerbrengt, is de Tesla Roadster niet goedkoop. Omdat hij geen enkele uitstoot heeft, krijgt hij alle belastingvoordelen je je maar kunt voorstellen. Hij is BPM-vrij, je betaalt slechts 14 procent bijtelling en maar een kwart van de normale wegenbelasting. Desondanks kost hij nog altijd 99.000 euro zonder btw, voor de helft heb je al een snelle Lotus. Maar de Tesla is er natuurlijk vooral voor iedereen die een groen statement wil maken en toch iets cools wil rijden. De auto is zijn tijd ver vooruit, iets waar kopers van het eerste uur tegenaan zullen lopen. Mobiele oplaadpunten zijn er nog niet, je bent aangewezen op je eigen oprit of garage. Of misschien je eigen bedrijf. Máár, dat kun je Tesla onmogelijk kwalijk nemen. Het is niet hun schuld dat de rest van de markt nog niet ver genoeg is. De actieradius is in ieder geval groot genoeg om dagelijks gebruik zonder veel moeite mogelijk te maken. Niet volgend decennium, niet volgend jaar, maar nu. Daarmee geeft het kleine Amerikaanse bedrijfje een brutale oorvijg aan de gevestigde orde.