Grijs kenteken: dit zijn de vereisten in Nederland

Veranderingen in de Nederlandse autobelastingen zijn schering en inslag. Het grijze kenteken is daarvan een voorbeeld: voor 1988 kon je namelijk als particulier simpelweg volstaan met het verwijderen van de achterbank van je hatchback om belastingvoordelen te ontvangen. Uiteraard maakten veel mensen hiervan gretig gebruik. De overheid voegde gaandeweg steeds meer eisen toe aan het lijstje waaraan je moest voldoen om het belastingvoordeel te krijgen. Sinds 2005 geldt het fiscale voordeel alleen nog maar voor ondernemers. Je kunt dan als particulier een auto met grijs kenteken rijden, maar je moet dan wel gewoon bijna de volle mep aan mrb en eventueel verschuldigde bpm betalen. Alleen mindervaliden die voor hun vervoer afhankelijk zijn van een bestelauto komen nog in aanmerking voor een uitzondering.

Per voertuigcategorie zijn dit vandaag de dag de vereisten waar een grijs kenteken voor de belastingdienst aan moet voldoen:

Grote bestelauto

Mercedes-Benz Sprinter

Grote bestelauto's met één zitrij moeten een laadruimte van minimaal twee meter in de lengte hebben. Daarnaast moet de laadruimte minimaal 1,3 meter hoog zijn over een breedte van minimaal 20 centimeter en een lengte van minstens twee meter. Voor het meten van de laadruimte moet de bestuurdersstoel in de fabrieksmatige achterste stand staan en mag de rugleuning rechtop staan. Overigens vereist de fiscus geen vast tussenschot bij dit type bestelauto.

Bestelauto met verhoogd dak

Deze categorie richt zich op kleinere bestelauto's. Daarvan moet het dak van de laadruimte minimaal 25 centimeter hoger zijn dan de bovenkant van de portieropening van de bestuurder. Daarom hebben veel omgebouwde stationwagons, maar ook sommige pick-ups, een verhoogd dak. Verder mag alleen aan de rechterzijde van de laadruimte een zijruit zijn aangebracht. Aan de linkerkant van de laadruimte mogen geen zijruiten zitten. Voor de laadruimte geldt dat deze minimaal 98 centimeter hoog moet zijn over een minimale lengte en breedte van respectievelijk 125 en 20 centimeter. Direct achter bestuurderszitplaats moet over de gehele breedte van de bestelauto een vaste schotje zitten van tenminste 30 centimeter hoog. Deze hoeft dus niet tot aan het dak door te lopen.

Middelgrote bestelauto zonder verhoogd dak

Toyota RAV4 als besteluitvoering

De ombouw van een SUV naar grijs kenteken is in trek bij ondernemers. Dat ombouwen kan ook zonder het dak te verhogen. Dan moet er een vaste tussenwand achter de voorstoelen zijn, over de volledige breedte en hoogte van de auto. Deze wand mag één of meer vaste ramen naast elkaar hebben met een hoogte van maximaal 40 centimeter. De laadruimte moet minimaal 125 centimeter lang en ten minste 98 centimeter hoog zijn over een lengte en breedte van ten minste 125 en 20 centimeter. Ook moeten alle achterste zijruiten vervangen zijn door panelen van 'ondoorzichtig en vormvast materiaal'. Wel mag aan de rechterzijde van de laadruimte nog één zijruit doorzichtig blijven. Overigens mag je de ondoorzichtige panelen niet in de bestaande raamrubbers plaatsen. Ze moeten rechtstreeks aan de carrosserie vastgelast of -gelijmd worden. Het simpelweg blinderen van de bestaande ruiten is dus nadrukkelijk niet toegestaan!

Bestelauto met enkele cabine en open laadbak

Voor een bestelauto uit deze categorie geldt dat de laadbak minimaal 125 centimeter lang en 20 centimeter breed moet zijn. Die breedte zal bij de meeste auto's vermoedelijk niet zo'n probleem zijn. Verder moet de achterwand van de cabine de volle breedte en hoogte beslaan en mag deze maximaal 115 centimeter achter, jawel, het achterste punt van het stuur gemonteerd zijn. Deze wand mag geen ramen hebben die kunnen worden geopend, wat bij pick-ups af-fabriek vaak wel het geval is. Die ruiten moeten onklaar worden gemaakt. Aanvullende eisen zijn dat er geen klapstoeltjes of banken achter de voorste zitplaatsen mogen zitten en dat de laadbak geen vaste overkapping mag hebben. In dat geval moet de auto namelijk voldoen aan de vereisten voor een bestelauto met gesloten laadruimte. Wel staat men een afdekzeil of een plat deksel toe. Die mag dan dus geen 'permanente' bevestiging hebben.

Bestelauto met dubbele cabine (met gesloten laadruimte of open laadbak)

Ford Ranger Raptor

Dit is de categorie met de grootste waslijst aan vereisten. Het is op twee voertuigtypen toepasbaar. Voor de dubbele cabine geldt dat er slechts één extra rij zitplaatsen gemonteerd mag zijn. De achterwand van de cabine moet direct achter de achterbank zitten en de volle breedte en hoogte van de cabine beslaan. Wel mag deze wand ook weer een raam hebben volgens dezelfde voorschriften als bij de andere voertuigcategorieën. De laadruimte moet minimaal 150 centimeter lang zijn en tenminste tweederde deel van de lengte beslaan die de laadruimte zou hebben als de achterbank er niet in zat. Nu wordt het echt ingewikkeld. Het meetpunt voor die 'volledige laadruimte' begint op 115 centimeter achter het achterste punt van het stuur. Daarnaast moet minimaal 40 procent van de werkelijke lengte van de laadruimte zich vóór het middelpunt van de achteras bevinden.

Bij de open laadbak is het net als bij de enkele cabine vereist dat deze geen vaste overkapping heeft. Voor de gesloten laadruimte geldt dat deze minimaal 130 centimeter hoog moet zijn over een lengte en breedte van minimaal 150 en 20 centimeter. Voor de zijruiten gelden dezelfde vereisten als de andere categorieën. Is de hoogte van de cabine lager dan 130 centimeter? Dan moet de overgebleven laadruimte minimaal twee keer de lengte van de cabine hebben. De lengte van die cabine wordt gemeten tussen het achterste punt van het stuur en het schot tussen de cabine en de laadruimte.

Belastingvoordeel

Voldoet je auto aan deze vereisten voor een grijs kenteken? Dan wordt hij aangemerkt als bestelauto volgens de belastingregels. Dat betekent dat je dan ook meteen in aanmerking komt voor de geldende belastingvoordelen, mits je bij de belastingdienst te boek staat als ondernemer. Deze vereisten betekenen overigens dat kleine auto's die ingericht zijn voor goederenvervoer, zoals de Renault Zoe Cargo en de Yaris Ecovan, niet onder het voordelige belastingregime vallen. Interessant genoeg staat dat los van hoe de RDW zo'n auto aanmerkt. Een auto kan volgens de RDW een bestelbus zijn en dus een grijs kenteken of bedrijfswagenkenteken met een 'V' krijgen, zonder aan de door de belastingdienst gestelde eisen te voldoen. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de Mercedes-X-klasse in deze test, die met achterbank en de standaard laadbak niet aan de eisen voldoet. Pick-ups moeten in zo'n geval ofwel hun achterbank verruilen voor een tussenschot, ofwel worden verlengd. Dat gebeurde dus ook met de X-klasse, nadat Volkswagen het eerder deed met de Amarok. Beide auto's krijgen speciaal voor Nederland een verlengde laadbak mee.