Weblog Bas - Delete, delete, delete!

Daarvoor moet je al naar gelang het merk al snel vier stadia afleggen in het multimediamenu. Elke handeling is er een te veel. Nio verzacht het leed met een slimme snelkoppeling in het home-menu, waarmee het ergste leed met één klik de kop kan worden ingedrukt. Het is alleen een doekje voor het bloeden, want ook die handeling moet steeds opnieuw, bloedirritant. En die verdomde camera op de stuurkolom blijft je bespioneren. Die slaat meteen alarm als je je ogen even van de weg laat glijden om de airco aan te zetten. Ook die terreur nam afgelopen jaar epidemische vormen aan.

Cancelen gaat niet. Veiligheid is heilig. Nooit lijkt de auto-industrie te durven vragen: jongens, slaat dit niet een beetje door? Nee, ze buigt. Het loon voor braafheid is een goed rapportcijfer, vijf sterren in de crashtest. En voilà, weer een kostenpost, weer een duurdere auto.

Een ander hoofdpijndossier voor de boekhouding is de emissiewetgeving. Deze week bleek een aantal landen en autofabrikanten in de maag te zitten met de Euro 7-norm. Die zou auto’s met verbrandingsmotor nog veel duurder maken. Mooi, zou je denken, dan gaan mensen dus vanzelf een stekkerauto kopen. Grapje. Iedereen weet hoe hoog de financiële drempel voor EV’s is gebleven. Getuige de stand van de subsidiepot voor particuliere kopers heeft Nederland ook na de prijzenslag van Tesla en consorten niet bepaald meer zin gekregen in elektrisch.

Begrijpelijk, hoe goed de laadpaal-infrastructuur hier ook is. De evolutie van de batterijtechniek staat weliswaar niet stil, maar de consument merkt er te weinig van. De actieradius, ook die van grotere EV’s, blijft bij normaal gebruik te vaak rond de 400 steken. Dat probleem los je niet per se op door meer uit te geven. Een BMW iX xDrive40 komt weinig verder dan mijn i3. Verder dreigt door de fors gestegen stroomtarieven en de Belastingdienst het prijsvoordeel van elektrisch te verdampen. Over twee jaar worden die zware krengen via de mrb op gewicht belast. Zo staan alle seinen voor de energietransitie roodgloeiend. Dus kiezen consumenten voor een Tesla die qua rijbereik wél levert of een plug-in. En anders blijven ze hun oude auto’s trouw, waarmee de energietransitie weer een stukje verder opschuift in de tijd. De uiteindelijke oorzaak? Beprijzing. Zorgverzekeraars, makelaars, autofabrikanten, fiscus; alles vraagt de hoofdprijs.

Dus moet kostenbeheersing prioriteit zijn, juist voor het milieu. Wie mensen schoon wil laten rijden, moet elektrisch betaalbaar maken. Daarvoor moeten overheden drempels langs fiscale weg blijven verlagen, energieleveranciers streng worden gemonitord en fabrikanten auto’s leren strippen.

In de Musk-biografie van Walter Isaacson is te lezen hoe Musk medewerkers onder druk zet om tot kostenoptimalisering te komen. Zijn bullshit-detector gaat heus wel eens met hem op de loop, hij heeft zijn manische en onberekenbare kanten, maar over het algemeen bedriegt een gezond wantrouwen hem zelden. Mensen met een verdienmodel hebben de onuitroeibare drang te overvragen. Wil een leverancier twee ton voor een raketmotor? Eens kijken, zegt Musk, of wij van SpaceX er zelf een kunnen bouwen voor 5.000 dollar. Wat als we de bodemplaat van auto’s nu eens uit één stuk persen als dat honderden onderdelen scheelt? Bij SpaceX en Tesla draait alles om de vraag hoe je producten simpeler en dus goedkoper kunt ontwerpen en produceren.

Soms blijken de doelen onhaalbaar. Dan ontslaat Musk woest bekwame mensen, of hij bindt in alsof er niets gebeurd is. Maar vaak weet hij op een intelligente manier tot drastische kostenreductie te komen, steeds met als breekijzer de vraag: waarom doen we dit zo?
Die stellen wij hier te weinig. Daarom zit ik in elke nieuwe auto tandenknarsend functies uit te schakelen. Daarom zijn al die brave vijfsterrenauto’s zo loodzwaar. We blijven keurig binnen de lijntjes van de voorschriften, Tesla op het punt van assistentiehulpen trouwens ook. We gaan de doodlopende weg van de conventies in.

De vastgeroeste, door Amerika en Azië in zijn voortbestaan bedreigde Europese auto-industrie zou Musks mantra ‘delete, delete, delete’ met spoed ter harte mogen nemen. Delete de overtollige auto’s in je gamma’s. Delete de horigheid aan Euro NCAP. Maak auto’s lichter, simpeler, efficiënter. Sloop er dingen uit. Stel de hysterisch geëscaleerde veiligheidseisen met intelligente argumenten aan de kaak. Mijn stelling: ze dienen voornamelijk een symbolisch doel. Die assistentiesystemen gaan niet over veiligheid, ze zijn er om te laten zien hoe de concerns hun beste beentje voor zetten. Ik begrijp de gevoeligheid van het thema; niemand wil verkeersslachtoffers op zijn geweten hebben. Toch moet het sterrensysteem op de schop, want het wordt een onverzadigbaar monster als niemand een grens trekt en het is een van de factoren die de prijzen naar absurde hoogten drijven.

Waar, in Tesla’s piepen ook dingen. Maar Musks auto’s, en dat is het essentiële en voor de fossiele industrie noodlottige verschil, beginnen met een schone lei waar iedereen nu lering uit zou moeten willen trekken. Fabrikanten, concentreer je op de hoofdtaak; auto’s schoner maken. Delete, delete, delete. Vereenvoudiging dient ook een ecologisch doel. Hoe simpeler een auto is, hoe minder onderdelen je gebruikt en des te minder tijd en energie het kost om hem te bouwen. Voortgaan op de ingeslagen weg is zelfmoord, ook voor voorheen onaantastbare concerns als Volkswagen.