Weblog Bas - Arme Rowan
Acteur Rowan Atkinson lokte deze maand een shitstorm uit met een kritisch stuk over elektromobiliteit voor de Britse krant The Guardian. Volgens Atkinson, zelf liefhebber van elektrisch rijden, zijn EV’s helemaal niet zo schoon omdat hun productie veel vervuilender is. Dat argument kennen we. Het werd twee jaar geleden nota bene ingestoken door Polestar-CEO Thomas Ingenlath, die er een pleidooi aan koppelde voor meer eerlijkheid over de ecologische voetafdruk van de elektrische auto. De bekentenis was vanzelfsprekend koren op de molen van stekkerhatende petrolheads. Die gingen er dankbaar met de buit vandoor; zie je nou wel, smerige troep!
Dat triomfalisme vind ik niet terug in het stuk van Atkinson. Los van slordigheden op detailniveau schetst hij een nuchtere visie op de energietransitie. Dat lithium ion-batterijen loodzwaar zijn en degenereren, al mag hij zich vergissen in hun levensduur – het is niet onwaar. Dat we misschien beter even kunnen wachten op lichtere, efficiëntere solid state-batterijen – het is geen onzin. Er is niets onredelijks aan Atkinsons welwillende woorden over waterstof en synthetische brandstoffen.
Daar gaat het uiteraard niet om. Alles wat Atkinson zegt wordt bij voorbaat afgedaan als schandelijk verzet tegen de energietransitie. Het is olie op het vuur van de goede kant die zich likkebaardend op de vijand werpt om de eigen voortreffelijkheid te etaleren. Wie de goede zaak niet zonder enige reserve steunt mag naar de hel. Het woke-spook heeft ook dit segment te pakken. En zo wordt Atkinson niet onverwacht als een soort tokkie neergezet. Als de amateur die vergat dat EV’s hun initiële voetafdruk ruimschoots compenseren met emissievrije kilometers, en wel veel sneller dan die stomme Mr Bean beseft. Dat waterstof stom is en synthetische brandstoffen een achterlijke hobby zijn van Porsche. Dat batterijen veel langer meegaan dan die sukkel riep.
Enfin, je kunt zo’n discussie uittekenen. Ik had er verder geen aandacht aan geschonken als ik niet onlangs met een vergelijkbaar stuk vergelijkbare reacties had geoogst. Toen drong tot me door hoe ook dit thema is gepolitiseerd, en hoe die polarisatie het debat beschadigt.
In ingezonden brieven werd ik toegesproken als de primitieve levensvorm die dringend toe was aan een lesje evolutie, terwijl ik de EV nadrukkelijk had neergezet als strevenswaardig einddoel van de energietransitie. Mijn antwoord dat ik zelf elektrisch reed, ik had er in mijn stuk niet over gerept, viel een deel van de brievenschrijvers wat rauw op het dak. Ik moest natuurlijk wel in het haatframe blijven passen. Steeds dacht ik, terwijl ik die ongetwijfeld welwillende mensen van repliek diende: Wat een merkwaardig agressieve tijd is dit. Het lijken de jaren 60 wel, toen de verhoudingen tussen establishment en tegencultuur ook zo gespannen waren. Toen alles leek te draaien om de vraag aan wiens kant je stond.
Ik sta aan geen enkele kant. Niets verhindert me als enthousiast EV-rijder ook de nadelen van stekkeren te benoemen, of te wijzen op de schaduwzijden van de energietransitie. De inderdaad loodzware batterijen, het zeker bij stekker-SUV’s vaak nodeloos hoge energieverbruik in samenhang met de drastisch gestegen energieprijzen. Plus de veel te hoge financiële drempel voor mensen met lagere inkomens, omdat volwaardige EV’s zo godvergeten duur blijven en de overheid de gewone burger in de steek laat. Hoho, zegt u, en die aankoopsubsidies dan? Ammehoela. Een modaal maandinkomen subsidie voor particuliere kopers met twee tot drie keer modaal, terwijl modale huishoudens noodgedwongen vuile occasions op benzine en diesel moeten blijven rijden waar ze vervolgens mee uit de stad worden verjaagd, daar gaat dit over. Zijn we nu helemaal bedonderd?
Er zijn, kortom, nogal wat issues die de politiek en industrie moeten zullen adresseren om de transitie echt op gang te brengen. In de Europese verkopen ligt het inderdaad sterk gestegen, maar nu veelzeggend afvlakkende marktaandeel voor EV’s met bijna 14 tegen 14,3 % inmiddels net onder het niveau van nieuwe diesels. Wat dat betekent? Dat meer mensen elektrische auto’s kopen, maar bij lange na niet genoeg. Redenen? Prijs, infrastructuur, range anxiety, soms botte onwil - maar vooral prijs. Komt goed, maar niet meteen. Intussen loont het alle redelijke alternatieven te blijven onderzoeken.
Het kan nog alle kanten op. Stap net uit de BMW iX5 op waterstof, en merkte toch hoe heerlijk ik het vond dat pakhuis in een paar minuten vol te kunnen tanken. De nuchterheid van Atkinson is in al zijn vergeeflijke ongenuanceerdheid waarschijnlijk realistischer dan grootse vergezichten. Maar misschien moet je eerst echt van auto’s houden om dat te begrijpen.

Bas van Putten
Columnist/Schrijver
Bas van Putten is schrijver en columnist voor diverse kranten en tijdschriften. Zijn wortels liggen in de muziek, maar zijn hart gaat al jaren uit naar auto's.