het nespresso-effect

Bij de aanschaf van een nieuwe boekenkast kregen we een Nespresso-apparaat cadeau. Leuk gebaar. Fijn apparaat. Heerlijke koffie, die ons na één slok deed besluiten die weerzinwekkende Senseo-blubber af te zweren. Wat we niet wisten is dat Nespresso-koffiecups alleen te koop zijn in Nespresso-winkels. Het punt is niet dat die cups stikduur zijn. Het punt is je in zo'n zaak over je nek gaat van de sfeer.

Die is walgelijk. Geaffecteerd pratende jongens en meisjes, strak in het pak. Iedere verkoper heeft zijn eigen toonbank, wat hem of haar vast het gevoel moet geven dat je als verkoopadviseur iets voorstelt. Veel hout, à la sigarenboer Hajenius. Hoe alleszeggend dat Nespresso-filialen door het huis boutiques worden genoemd. De boodschap: wij zijn niet voor de poes. Voor die Senseo-shit gaat u maar naar de supermarkt; wij zijn deftig.

Een deel van de klanten is net zo. Ze zien er net zo uit als de verkopers, met dit verschil dat ze tien keer zoveel verdienen, en hun werkende leven doorbrengen in de Rembrandttoren of het World Trade Center op de Amsterdamse Zuidas. Nouveau riche.

Daar sta je dan als Nespresso-verkoper de schone schijn op te houden voor werk dat elke ongelikte beer kan doen: Nespresso-cups afrekenen. Toen ik de afgelopen week op de PC Hooft, omringd door PC Hooft-types, een nieuwe voorraad insloeg, had ik opeens ontzettend veel zin de verkoopster te vragen of ze niet af en toe de neiging had een klant aan gort te slaan. Natuurlijk deed ik het niet. Zij kan er ook niks aan doen. Gewoon een meisje met een baantje, dat 's avonds met een zucht van verlichting het gehate Nespresso-uniform verruilt voor een doodgewone slobbertrui, en kwaad haar vriendje belt om uit te leggen dat ze uit wraak tegen die ballentent voortaan alleen Senseo drinkt.

En toen begreep ik weer waarom ik, uitzonderingen als onze Volvo-dealer daargelaten, zo ongelofelijk de pest heb aan autodealers van De Betere Merken. Diezelfde schijndeftigheid, dezelfde pakkencultuur, hetzelfde opgeklopte kijk-ons-eens-belangrijk-zijn-gedoe met espressobars en experience centers. De nieuwe kleren van de keizer voor een loods vol blik.

Om een lang verhaal kort te maken: Dankzij Nespresso weet ik weer waarom ik nooit meer een nieuwe auto koop. Noem 't het Nespresso-effect.