Downsizen: waar ligt de grens?

Het zal u niet ontgaan zijn dat er niet alleen economisch maar ook onder de motorkap sprake is van krimp. Kleine motortjes met grote daden doen – op papier althans – alles beter dan hun voorgangers en zorgen voor een keurig rapportcijfer tijdens de Europese verbruikstest en dat wordt beloond met fiscale voordeeltjes. En soms pakt dat in de praktijk heel goed uit. Een tijdje geleden reed ik een weekje met de Peugeot 508 e-HDi en ik stond versteld van het zeer lage brandstofverbruik. Een gemiddelde van 1 op 20 is een makkie. En inmiddels is uit de praktijk gebleken dat een viercilinderdiesel in een Mercedes-Benz S-Klasse ook voor fraaie cijfers zorgt. Maar ik ken ook gevallen waarbij het minder goed uitpakt. Zoals de 1.2 TDI van de VW Polo BlueMotion en zijn evenknieën van Seat en Skoda. Het motortje moet gewoon té hard zwoegen om de vaart er in te krijgen en tokkel je op snelwegtempo naar je bestemming, dan ben je er al snel achter dat hij ook daar hard moet werken, ondanks de lage toerentallen. De Panda met tweecilindermotor maakt zijn belofte eveneens niet waar. Ja, het is een levendig blokje, maar hij zet een luide keel op tijdens het accelereren en met een gemiddeld verbruik van nét geen 1 op 16 is het Italiaanse knuffelbeertje niet echt zuinig. Een rit van 150 kilometer over secundaire wegen, door dorpen en steden en deels over de snelweg leverde een waarde van 1 op 17,3 op. Vorig jaar deed ik bijna dezelfde exercitie met een VW Jetta 1.2 TSI (handgeschakelde zesbak) en dat resulteerde in een verbluffende 1 op 19,5. Grotere auto, viercilindermotor en tóch zuiniger. Toch heeft VW deze motor niet in de Passat gehangen, terwijl die auto in de basisversie (tot de facelift) een 102 pk sterke 1.6 onder de kap had, een motor die binnen het concern bij veel modellen het veld heeft moeten ruimen ten faveure van de 1.2 TSI. Dat een kleine motor niet per se een gunstiger verbruik hoeft op te leveren, bewijst ook een auto als de hybride Honda Insight met zijn 1,3-litermotor. Op de snelweg begint hij relatief stevig te drinken, terwijl de Toyota Prius met zijn 1,8-litermotor op dat vlak een stuk beter presteert onder die omstandigheden. Ik ben zeer benieuwd naar de brandstofconsumptie van de Ford Focus met 1.0 driepitter of die van de toekomstige BMW's met 1,5-liter driecilinders. Autofabrikanten doen er alles aan om aan het in 2020 vereiste CO₂-uitstoot-vlootgemiddelde van 95 g/km te halen. En je mag er vanuit gaan dat zij zeer knappe koppen in dienst hebben. Maar toch vraag ik mij af hoever je kan gaan met het minimaliseren van de verbrandingsmotor. Dan zullen zaken als voertuiggewicht en luchtweerstand evenredig moeten meekrimpen.