Clarkson

Ik die petitie voor Clarkson al getekend? Nee, maar ik ben er toe in staat. Geweld keur ik af, en ik ben het met al zijn tegenstanders eens dat hij genadeloos mag worden aangepakt als hij niet met zijn poten van producers af kan blijven. Maar wat hij ook heeft misdaan, de val van de Top Gear-presentator zou in laatste instantie de overwinning betekenen voor de politiek correcten die in Engeland nog veel dictatorialer toeslaan dan bij ons.

Dat land is onleefbaar geworden. De Britse uitgever Oxford University Press drukte schrijvers onlangs op het hart geen varkens en worstjes in hun teksten op te voeren, dat zou beledigend kunnen zijn voor bepaalde bevolkingsgroepen. In die fatsoenscultuur, waar ze vroeg of laat Miss Piggy van de buis halen, wordt de clown Clarkson zo gehaat dat ze elke gelegenheid zullen aangrijpen hem in diskrediet te brengen. Daar is de niet door de terreurmoraal geïnfecteerde Britse pers het ook wel roerend over eens, dacht ik.

Ik neem direct aan dat Clarkson een bullebak is, die rol kun je niet zo goed spelen als je hem niet in je hebt. Dat hij een racist zou zijn geloof ik niet, al is hij etterbak genoeg om hem te spelen. Ik denk dat zijn uitdagende gedrag één grote, ietwat uit de hand gelopen provocatie is aan het adres van de fatsoensbureaucratie die elk eigen geluid de mond wil snoeren.

Clarkson gaat er verder in dan wij omdat je je met talloos veel miljoenen op de bank nu eenmaal iets meer kunt veroorloven, maar zijn immense populariteit getuigt van brede solidariteit met zijn belevingswereld. Het is zijn verdienste dat een autoshow symbool werd van verzet tegen de domineescultuur.

Dit wordt geen Top Gear-hymne. Ik werd de laatste jaren soms hysterisch van de flauwiteiten met caravans of het eeuwige gebash van EV's en Franse auto's. De rek was er misschien een beetje uit, al waren die specials op de Noordpool en in Afrika weer televisie om de vingers bij af te likken.

Toch denk ik dat Top Gear de autojournalistiek onherkenbaar heeft veranderd. De presentatoren flikten het om humbug en constructieve tekortkomingen genadeloos tegen het licht te houden zonder hun liefhebbershart te verloochenen. Door die unieke mix van nuchterheid en pesterige subjectiviteit waren ze, als je erover nadenkt, dikwijls de nuance zelve.

Top Gear kon auto's in één adem ophemelen en afbranden met een relativeringsvermogen waar we allemaal een hoop van hebben kunnen leren. Denk aan Clarksons onvergetelijke reportage over de Alfa Romeo 8C, die hij als auto rubbish vond maar die hij om zijn schoonheid alles zou vergeven. Er was geen onweerstaanbaarder vertolker van de dubbele gevoelens die de petrolhead verscheuren, als hij eerlijk is. Een beter autoprogramma is er nooit geweest. (Bas van Putten)