Zo ruim interpreteert Volvo de C met de C30 en C40: de laatste echte was natuurlijk de Volvo C70

Langs de C-meetlat

24 maart 2024 om 09:57

Volvo heeft een bijzondere geschiedenis met coupés, of modellen die het Zweedse merk als zodanig bestempelt. Bij de C70 is er geen enkele discussie, maar hoe zit het met andere C’s, zoals de C30 en C40? We leggen onze duurtest-C40 (die vanaf nu EC40 heet) langs de coupé-meetlat om te checken of deze misschien niet wat érg hoog is voor een C.

Voor de eerste coupé van Volvo moeten we terug naar januari 1960, wanneer op het Salon van Brussel het doek van de P1800 wordt getrokken. Het sierlijke lijnenspel van deze 2+2 is toe te schrijven aan Pelle Petterson. Dat is de zoon van Helmer Petterson, de man die de PV444, beter bekend als Kattenrug, ontwikkelde. Daar zit een bijzonder verhaal aan vast. Volvo-baas Gunnar Engellau had de Italiaanse ontwerphuizen Ghia en Frua gevraagd om een voorstel te maken voor een sportwagen. Ze kwamen allebei met twee opties, waaraan Helmer Petterson stiekem een vijfde voorstel toevoegde: dat van zijn zoon. Je raadt het al: Engellau koos precies dát voorstel, en dat lag politiek wat ongemakkelijk. Om scheve gezichten te vermijden, heeft Frua - in het bijzijn van Pelle Petterson – daarom nog wat laatste details van het ontwerp aangepast zodat Volvo die naam erop kon plakken.

De P1800 kent een succesvolle carrière, niet in de laatste plaats door zijn prominente rol in de tv-serie The Saint, waarin de coupé dienstdoet als vervoermiddel van de charismatische hoofdrolspeler Roger Moore. Dát Moore P1800 rijdt, berust op een wonderlijke samenloop van omstandigheden. Het productieteam van The Saint ziet hun held graag E-type rijden en klopt daarvoor aan bij Jaguar. Daar krijgen ze nul op het rekest, waardoor het productieteam uitwijkt naar Volvo. Het rekent netjes af voor de P1800’s en de Zweden maken zelfs enkele mock up-interieurs voor de studio-opnames. Het kost Volvo allemaal geen Kroon en het levert een enorme berg positieve publiciteit op. Zo is de P1800 voorgoed verbonden aan The Saint, of andersom.

In de geest van de Corvette was er bijna een P1900

Nu we toch in de historische hoek zitten: voorafgaand aan de introductie van de P1800 probeert Volvo, bouwer van degelijke, verstandige automobielen, in 1954 een sportieve roadster op de markt te brengen. In de geest van de Corvette heeft de P1900 een koolstofvezel carrosserie. Kwaliteitsproblemen en een compleet gebrek aan interesse vanuit de markt resulteren in een genadeloze flop; amper zeventig auto’s zien het levenslicht. Met de P1800, leunend op de betrouwbare techniek van de Amazon, vergaat het Volvo een paar jaar later beter en de coupé krijgt in 1971 na bijna 40.000 exemplaren gezelschap van de 1800 ES. Dat is geen coupé meer maar een shooting brake, a la Reliant Scimitar. Tot aan de A-stijl is de 1800 ES, inclusief portieren, identiek aan de P1800, daarna is het koetswerk compleet anders. Het kenmerkende design van die achterkant vormt decennia later een grote inspiratiebron voor de 480 en de C30. Op die laatste komen we nog terug. Als de 1800 ES in 1973 uit productie gaat, heeft Volvo geen directe opvolger, coupé of shooting brake, klaarstaan. Het duurt tot 1977 voordat de 262C verschijnt, een coupé die qua vormtaal haaks op de P1800 staat. De 262C is groot, hoekig en een beetje lomp. Feitelijk is het niets anders dan een bij Carrozzeria Bertone in Italië ‘gechopte’ tweedeurs 264, vooral bedoeld voor de Amerikaanse markt. Bij opvolger 780 past Volvo hetzelfde recept toe, deze coupé wordt eveneens ontwikkeld en gebouwd door Bertone in Turijn. De kalender staat dan op 1986, het jaar waarin ook de 480 debuteert. Met zijn glazen achterklep is de geestelijk opvolger van de 1800 ES. Maar is het een coupé?

Volvo 1800 ES.

Wat is een coupé?

Want ja, wanneer noem je een auto een coupé? Wat is de definitie? Onze Taal gaat kort door de bocht en heeft het over ‘een bepaald model auto met een sportieve lijn en geen of een kleine achterbank’. Volgens Wikipedia is het ‘een model auto waarbij het dak korter is en aan de achterzijde een naar beneden aflopende sportieve carrosserievorm heeft. Hierbij is het bestuurders-/passagiersgedeelte in bijna alle gevallen door slechts twee of drie portieren te betreden. Twee portieren indien de coupé gemaakt is op de basis van een sedan, drie portieren als de coupé gebaseerd is op een hatchback’. Samenvattend zijn de minimale vereisten om een auto een coupé te mogen noemen een aflopende daklijn en minder dan vier portieren. Vierdeurs coupé, kom er maar in!

Om dit verhaal niet onnodig ingewikkeld te maken, laten we de Mercedes CLS-en van deze wereld even buiten beschouwing. We moeten ons immers al op de coupé-SUV richten, een fenomeen dat de laatste jaren een ongelooflijke – en voor menigeen onbegrijpelijke – vlucht heeft genomen. Wat ooit begon met de verguisde SsangYong Actyon, is via de BMW X6 als een olievlek over zo’n beetje alle automerken uitgesmeerd. Het is een nogal controversiële carrosserievorm. Het zit hem vooral in het hele idee van een hoge auto bouwen om die vervolgens weer lager te maken met een aflopende daklijn, met als gevolg beperkte hoofdruimte voor de passagiers achterin. In feite is het puur een esthetische verhaal; een coupé ziet er doorgaans eleganter en/of sportiever uit. Voor zover dat mogelijk is als de basisvorm een uit de kluiten gewassen SUV is. De ironie is dat je voor het inleveren van interieurruimte vaak méér betaalt. Bij Volvo in ieder geval wel. Zet je onze duurtest-C40 Recharge (waarvan de naam onlangs wijzigde naar EC40) naast een XC40 Recharge (die nu EX40 heet), dan is het prijsverschil precies € 4.500 in het voordeel van de ruimere XC40.

Volvo C40, die alweer is omgedoopt in EC40.

Archetype coupé

Onze C40 mag dan in naam een coupé zijn - en ja, hij heeft een aflopende daklijn en mede daardoor een krappe achterbank – met zijn vier portieren en hoge carrosserievorm staat hij nog steeds mijlenver vandaan van wat de gemiddelde autoliefhebber voor zich ziet als hij aan een coupé denkt. Dan denk je aan iets als een Volvo C70 en dan vooral de eerste generatie. Misschien wel het archetype coupé: stijlvol en sportief. Laag en langgerekt; proportioneel helemaal in balans. Twee grote portieren en een achterbank waar je als volwassene niets te zoeken hebt. Kijk hem eens staan, wat een beauty. We hebben de hand weten te leggen op een vroeg exemplaar uit juli 1998, in de kenmerkende introductiekleur Saffron Pearl. De zwarte B-stijl benadrukt de schuin aflopende A- en C-stijlen. Verder is alles wat zwart zou kunnen zijn, zoals bumpers, handgrepen, spiegelkappen en stootstrips, netjes meegespoten, waardoor het koetswerk mooi clean is.

Toch zitten er genoeg accenten in het design om het geheel niet ‘kaal’ te laten ogen. Kijk bijvoorbeeld eens naar de subtiele vouw in de motorkap, de stevige schouders met daarin een subtiele ‘character line’ die van voor tot achter langs de flanken van de C70 loopt. De afgeronde koplampen vormen een fraai geheel met de bescheiden grille. Tel daar vier goed gevulde wielkasten en een achterkant zonder overbodige tierlantijnen bij op, en je hebt schoolvoorbeeld van een smaakvolle coupé. Zoiets kun je wel aan Ian Callum overlaten. Het is geen toeval dat andere klassiekers van zijn hand, zoals de Aston Martin DB7 en Jaguar XK, de nodige gelijkenissen vertonen met de C70. Callum was destijds werkzaam bij TWR (Tom Walkinshaw Racing), onder supervisie van Peter Horbury. TWR hielp ook mee met de ontwikkeling van de C70. Leuk detail: in de film The Saint uit 1996 rijdt hoofdrolspeler Simon Templar, gespeeld door Val Kilmer, in een rode C70. Een vette knipoog naar de P1800.

De eerste Volvo C70, hij was er ook als cabrio. Bij de tweede C70 voegde Volvo de coupé en cabrio in een auto samen.

Hoe moeten we de C30 plaatsen?

Als de C40 het verste afstaat van wat een coupé zou moeten zijn en de C70 dat juist in al zijn vezels is, hoe moeten we de C30 dan plaatsen? Volvo gaf het model in 2006 een C in de modelnaam, maar dat maakt het nog niet meteen een coupé. Een typische driedeurs hatchback is het aan de andere kant evenmin, daarvoor is het lijnenspel weer net iets te afwijkend. Bovendien was er geen vijfdeurs hatchback van de C30, zoals je die van bijvoorbeeld een Alfa 147, Audi A3 en BMW 1-serie, de voornaamste concurrenten uit die tijd, wel had. In z’n aflopende daklijn, taps toelopende achterste zijruiten en glazen achterklap echoën de 1800 ES en 480 terug, maar zo langgerekt als die modellen is de C30 niet. Eerder kort en gedrongen. Stevig en gespierd. Zeker als 220 pk sterke T5, zoals wij hem vandaag over de vloer hebben. Met deze vijfpitter wil je je C30 hebben, in die kenmerkende two-tone kleurstelling met chocoladebruine omlijsting van de onderzijde.

C30 meer hatchback dan coupé

Net als de C70 heeft de C30 weinig poespas aan de buitenzijde nodig om het design interessant te maken. De motorkap is volledig vlak en loopt naar voren taps toe, het zijn de panelen boven de voorwielen die voor het broodnodige reliëf zorgen. De schouderlijn begint beschaafd, maar wordt naar achteren toe breder. Ook hier een zwarte B-stijl om het coupégevoel te benadrukken. De C30 heeft een relatief ‘dikke’ kont en de vorm van de achterlichten zien we als een dunne ledstrip terug op de C40. Leuk om te zien dat Volvo geslaagde designelementen door de decennia heen laat terugkeren.
Nu we de drie C’s langs de coupé-meetlat hebben gelegd, kunnen we concluderen dat de C40 veel figuurlijke centimeters tekortkomt. De C30 is nog steeds een bijzonder model maar uiteindelijk toch meer hatchback dan coupé. Blijft over de C70, een coupé zoals die bedoeld is!