Volvo S40 1.8 (1997)

Met een beetje goeie wil zou je kunnen stellen dat Volvo met de S40-sedan terugkeert naar het verre verleden, waarin de ronde vormen van de 444 'katterug' en de legendarische Amazon het karakter van de stoere Zweden bepaalden. Daarna, tegen het eind van de jaren '60, werd het Volvo-lijnenspel hoekiger; het hoogtepunt werd bereikt met het vierkante 240-model.
Ook toen Volvo vijf jaar geleden het roer radicaal omgooide en met z'n 850 overstapte van achter- naar voorwielaandrijving, bleef de rechtlijnigheid in wat zachtere vorm het handelsmerk.
Maar dat is van korte duur geweest, want de komst van de S40/V40 heeft dat ingrijpend veranderd. Weliswaar benadrukken de Zweden steeds weer dat hun S40 en de Mitsubishi Carisma slechts de bodemplaat en een aantal aan het zicht onttrokken componenten gemeen hebben, maar beide auto's rollen in het Limburgse Born wél van dezelfde montageband. En dat gaat nu eenmaal gepaard met de een of andere vorm van compromis.
Dat betekent niet dat Volvo's nieuwe S40 een vermomde Carisma zou zijn of omgekeerd, want daarvoor zijn de verschillen weer veel te groot. Zo wordt de aandrijving van de S40 verzorgd door 1,8- en 2-liter viercilinders van onvervalst-Zweedse signatuur en zijn de voor- en achterwielophanging sterk verwant aan het onderstel dat de 850 zulke voortreffelijke rij-eigenschappen verschaft. En hoewel z'n uiterlijk minder Volvo-karakter uitstraalt dan wenselijk, is de S40 wel een erg móóie auto met veel persoonlijkheid.
Zodra je bent ingestapt, kijk je wel wat onwennig aan tegen de zachte rondingen van het interieur, maar gelukkig zorgt een enkel klassiek Volvo-element als de lichtschakelaar links op het dashboard voor de herkenning. Ook het portier slaat met een solide klap dicht, de zit is lekker Volvo-stevig en de eigenwijze hoogteverstelling van de stoel doet vertrouwd aan. Maar als je eenmaal gaat rijden, slaat de twijfel weer toe. Het lichte sturen heeft niets Scandinavisch, het boterzachte, lastig te doseren rempedaal vereist gewenning en de vijfbak schakelt wel lekker soepel, maar niet al te nauwkeurig. Het komt niet vaak voor dat wij per ongeluk in de verkeerde versnelling optrekken, maar in de S40 is het meer dan eens gebeurd dat in plaats van '1' de '3' was ingeschakeld.
Ook in andere opzichten is alles in de S40 een beetje softer dan je verwacht: het onderstel is ronduit comfortabel, het bochtgedrag is in het grensbereik duidelijk onderstuurd en het effect van correcties komt wat vertraagd door. Op zich is het weggedrag goedmoedig, veilig en probleemloos, maar in de S40 mis je iets van de eerlijke, resolute respons die we in de oudere Volvo's altijd zo hebben gewaardeerd.

Afstandelijk
Zelfs de motor deelt enigszins mee in die afstandelijkheid: met 115 pk uit 1,8 liter presteert hij uitstekend, maar hij doet dat zó op z'n gemak dat het wel lijkt alsof hij wakker gepord moet worden. Een gemeten acceleratie van 0-100 in 11 seconden is best netjes, maar ook niet meer dan dat. Inhalen op de snelweg van 80 naar 120 km/h gaf trouwens een nog duidelijker beeld te zien: in '4' klokte de testwagen vrijwel dezelfde tijd als 0-100 door de versnellingen en dat is heel acceptabel. Maar in '5' kostte dezelfde exercitie bijna vijf tellen meer en dat betekent dus terugschakelen.
De 1.8 vierpitter met 16-kleppenkop is afgeleid van Volvo's vijf- en zescilinders, maar hij moet om constructieve redenen helaas de balansassen van die grotere jongens missen. Dat merk je aan een stevige motorgrom tijdens het doortrekken, al is hij indrukwekkend rustig op kruissnelheid. Het testverbruik van 1:10,9 viel voor de toch vrij zware testwagen niet tegen.
Volvo is het natuurlijk aan zijn reputatie verplicht om veel zorg te besteden aan de veiligheid en die is bij de degelijk afgewerkte S40 dan ook dik in orde. Behalve ABS en een airbag in 't stuur prijken ook Volvo's fameuze zij-airbags op het lijstje, terwijl ook centrale deurvergrendeling tot de standaarduitrusting behoort.
Het is duidelijk dat Volvo zich met de S40 onder opoffering van een stukje identiteit nog wat meer heeft aangepast aan de heersende mode dan de 850 al aankondigde. In een tijd waarin de verkoopcijfers en rationele produktie bepalen of een merk kan blijven bestaan, is het vermoedelijk de enig juiste koers.