Nekaf Jeep (1957) - Klokje Rond Klassiek

'Hij was eigenlijk niet te koop'

De eerste rit met zijn Jeep kan Willem zich nog maar al te goed herinneren. Die escaleert in een bijna-doodervaring. “Een proefrit heb ik vooraf niet gemaakt, de Jeep ging op de trailer mee naar huis en na controle van de banden, olie en vloeistoffen besloot ik een korte testrit te maken. Dat ging vrij aardig. Oké, je moet hem niet vergelijken met een Citroën, hooguit met een 2CV, qua eenvoud. Maar goed, toen ik een beetje meer tempo maakte, ging het bijna totaal mis. Van het ene op het andere moment begon hij heftig te slingeren en elke stuurcorrectie maakte het alleen maar erger. Ik zag mijzelf al op de kop in de berm liggen, maar wonder boven wonder bleef ik op de weg en na een paar keer flink remmen stond ik stil.” De oorzaak is naderhand snel gevonden; de stuurkogels hadden bizar veel speling. De vraag rijst uiteraard waarom Willem een Jeep verkiest boven een Méhari. “Eerst en vooral omdat ik een auto wilde die ik lekker kan afraggen. Vijf jaar geleden hebben we een stuk grond gekocht in Wilnis, met onder andere een molen uit 1823. Met dit stuk land hebben we grootse plannen en om goed door de veengrond en de bagger te komen, zocht ik een echt werkpaard. Na wat speurwerk op internet viel mijn oog op de Nekaf Jeep. Solide, eenvoudig en betaalbaar.” Het jachtseizoen is daarmee geopend Al snel komt Willem bij een specialist in Havelte terecht, waar ergens in een hoekje deze Nekaf staat te verpieteren. “Hij was eigenlijk niet te koop omdat de eigenaar van het bedrijf dit exemplaar niet goed genoeg vond, maar ik zag een uitdaging, een project. De carrosserie was niet verrot en er zat zelfs een gastank in. Leuke bijkomstigheid, gezien het hoge verbruik. Kortom, we kwamen tot een deal en ik was een legervoertuig rijker.”

Waterdichte elektronica

Sleutelen aan een Nekaf is gelukkig veel minder gecompliceerd dan werken aan een Citroën SM of C6 en onderdelen zijn nog volop verkrijgbaar. In de Verenigde Staten, in China en zelfs via AliExpress, zo horen we van Willem. Met een setje nieuwe stuurkogels en nog wat ander afstelwerk is het al snel tijd voor een hernieuwde kennismaking op de openbare weg. Wederom heeft de kleine groene zandhaas een verrassing in petto. “We waren net goed en wel op snelheid toen de motor steeds slechter begon te lopen en vooral sterk begon te roken. Zeg maar gerust verschrikkelijk. Je zou bijna denken dat het een ingebouwde functie is om de vijand af te schudden, want achter ons hing een blauw rookgordijn dat echt al het zicht ontnam. Hortend en stotend bereikten we de werkplaats en konden we de diagnose stellen. Wat bleek? Het membraan in de brandstofpomp was gescheurd, waardoor er veel benzine het carter in ging. Dat komt via de olie in de cilinders en veroorzaakt de blauwe walm.”
Gelukkig is een revisiesetje snel gevonden en na twee avondjes sleutelen is het starten en lopen. Willem heeft meteen ook de carburateur gereviseerd en sindsdien loopt hij perfect op lpg en op benzine. Willem: “De gasinstallatie is net zo simpel als de rest van de auto, alleen werkt het elektronische deel via een omvormer, omdat deze auto een 24 volt-systeem heeft.” Samen met keurmeester Dennis Koldewijn werpen we een blik onder de motorkap en zien we techniek die uitblinkt in eenvoud, maar ook volledig waterproof is. De dynamo en bougiekabels zijn waterdicht en de luchtinlaat zit ook een flink stuk boven het maaiveld. In de motorkap is vrij simpel een uitsparing te maken om een snorkel doorheen te voeren, zodat je echt tot aan je oksels in het water een sloot kunt oversteken.

Meer dan tevreden

Na alle revisie- en reparatiewerkzaamheden kan Willem nu eindelijk met volle teugen genieten van de ritjes in de Jeep. Achteraf begrijpt hij waarom Combat deze klassieker niet wilde verkopen. “Er zat best veel werk aan en daar is niet iedereen even bedreven in. Ik heb het geluk dat ik een eigen werkplaats heb, alle gereedschap, een hefbrug en af en toe wat hulp. Toen ik eindelijk het onderstel en de besturing in orde had, de remmen goed waren afgesteld en de motor goed liep, kon ik met een gerust hart de weg op.” Juist daar heeft de Jeep Willem aangenaam verrast met zijn rijcomfort. En dat zegt iemand die een Citroën met hydropneumatische vering gewend is! “Het is echt een leuke om auto mee te rijden en hij oefent een bepaalde aantrekkingskracht uit op mensen. In het dorp krijg ik altijd opgestoken duimpjes en regelmatig stopt iemand om te kijken. Natuurlijk denken de meesten dat het een echte is, niet in de laatste plaats doordat er U.S. Army op de motorkap staat.” Al lijkt nu alles in orde, Willem heeft nog steeds een lijstje met verbeterpunten en zo blijf je aan het sleutelen. “Het is oude techniek en vrijwel alles is prima te reviseren. Zo is de besturing nog niet optimaal en er lekt wat olie bij het differentieel. De handrem is bijzonder, want die werkt op de aandrijfas, waar een kleine remtrommel omheen zit. De remsegmenten zijn er nu uit, ze rammelden enorm en het systeem werkte niet. Repareren heeft geen prioriteit, maar gaat zeker een keer gebeuren. Alles bij elkaar ben ik meer dan tevreden en is dit precies het type auto dat ik voor ogen had. Niet in concoursstaat, niet antiek en veel rijplezier.”

Geschiedenis Nekaf Jeep: in Nederland geassembleerd

Dat je meteen associaties hebt met de Tweede Wereldoorlog en vooral D-Day is niet zo vreemd, aangezien de originele Willys Jeep daarin een grote rol speelde. De Nekaf Jeep is vrijwel precies dezelfde auto, maar dan in Nederland geassembleerd. Dat gebeurde bij de Nederlandsche Kaiser-Frazer Fabrieken NV in Rotterdam, waar van 1948 tot 1971 exemplaren van de productieband rolden, vandaar de afkorting Nekaf. Eerst werden daar auto's van het merk Kaiser-Frazer gemaakt, later modellen van Simca (de Aronde en de 1200 S), Plymouth en Dodge. En dus een Jeep. Het oorspronkelijke ontwerp is van Willys Overland, dat in 1941 begon met de Willys MA, die als snel werd opgevolgd door de verbeterde MB. Gedurende de Tweede Wereldoorlog zijn er meer dan een half miljoen stuks gebouwd, deels in licentie door Ford, omdat Willys de grote vraag niet aankon. De Jeep die Nekaf assembleerde, is een Willys MD en werd in opdracht van de Koninklijke Landmacht van 1955 tot 1962 gebouwd. Heel wat dienstplichtigen en beroepsmilitairen die tussen midden jaren 50 en begin jaren 90 ons land dienden, maakten ooit een ritje in dit compacte legervoertuig. Eind jaren 70 nam de Land Rover Defender het stokje over. De dienst Domeinen verkocht de Jeeps vervolgens grotendeels aan particulieren. Nekaf assembleerde de Jeep tot 1958, waarna de productie naar Kemper & Van Twist ging. De Nederlandse Jeep verschilt op details van het origineel, zoals de kleinere koplampen, de knipperlichten in de neus en aan de zijkant, de reflectoren op de voorspatborden en andere achterlichten. De meeste mensen zien de Nekaf echter als een Amerikaanse Jeep en dichten hem een heldenstatus toe, dus succes en aandacht gegarandeerd als je ermee rondtoert.

Eigenaar Nekaf Jeep

Naam: Willem Roest
Bouwjaar: 1966
Beroep: DGA Citroën Aalsmeer, verantwoordelijk voor de aftersales
Eerste auto: Citroën CX
Droomauto: “Ik bezit er al een paar: Citroën CX GTI Turbo II, Lancia Bèta Coupé.”

Onderhoudshistorie

Wat er tot nu gedaan is:

• Brandstofpomprevisie (inclusief vacuümpomp)
• Kleppen stellen
• Olie en filter vervangen
• Stuurkogels vervangen
• Brandstofsysteem in orde maken
• Carburateurrevisie
• Voorremmen reinigen en afstellen
• Doorsmeren van scharnierpunten

Nog te doen:

• Stuurhuisrevisie
• Keerring voorste differentieel vervangen
• Olie van aandrijflijn verversen
• Veerbladenpakket reviseren
• Handremconstructie wijzigen en reviseren

Technische gegevens

Motor: 4-cil. in lijn, 2.199 cc
Max. vermogen: 54 kW/72 pk bij 4.000 tpm
Max. koppel: 154 Nm bij 2.000 tpm
Aandrijving: achter of op alle vier de wielen, via drieversnellingsbak
Wielophanging v/a: star, bladveren, star, bladveren
Remmen v/a: trommels/trommels
Afmetingen (l/b/h): 3,51/1,55/1,77 m
Wielbasis: 2,07 m
Gewicht: 1.260 kg
Topsnelheid: 88 km/h
0 - 100 km/h: g.o.
Verbruik gem.: 14,3 l/100 km

De mening van Carrec Technocenter

Dennis: “Als ik weer eens met oud defensiemateriaal rijd, heb ik altijd respect voor hen die voor onze vrijheid vochten en dat met auto's zoals deze Nekaf deden. Hiermee moet je echt aan de bak. Comfort is er niet en de bediening vraagt het nodige van de bestuurder. Mag je er hobbymatig mee op pad, dan is het leuk. De Nekaf verkeert in een goede staat en doet wat hij moet doen goed. De techniek wordt goed bijgehouden, al zijn er wat zaken die aandacht nodig hebben. Ik weet zeker dat deze Jeep nog lang een glimlach op het gezicht van vele mensen gaat toveren.”