Test: Mercedes-Benz R-klasse (2010)

Het kan geen toeval zijn dat Mercedes-Benz de opgefriste R-klasse in de Verenigde Staten aan de pers voorstelt. Ten eerste wordt de auto hier gebouwd, in Tuscaloosa, Alabama, en bovendien lijkt de maximaal 5,16 meter lange auto geboren voor dit continent. En als er één land is waar de facelift hoog in het vaandel staat, is het wel hier.

Mercedes-Benz heeft de term ­facelift ­letterlijk ­genomen bij het opfrissen van de R. Met name de voorzijde is drastisch ­aangepakt. De vreemde kikkerogen zijn – gelukkig – verdwenen en hebben plaats­gemaakt voor veel conventioneler ogende koplampen. Het omstreden uiterlijk is één van de ­redenen waarom de R-klasse – in Europa tenminste – nooit een succes is ­geworden. Ook de positionering van de auto speelde hierbij een rol. Het Duitse merk maakte de fout om eerst de high end-versies met een vanafprijs van dik 80.000 euro op de markt te zetten, en de mix van SUV, ­stationwagon en MPV als 'Sports Tourer' aan de man de brengen. De R-klasse is ­ongekend veelzijdig, maar het grote publiek wist niet wat het met de auto aan moest. In een later stadium volgden goedkopere versies met achterwielaandrijving, maar het kwaad was al ­geschied.

Wereld van verschil
Dat weerhoudt Mercedes-Benz er echter niet van om een nieuwe poging te wagen. Zoals gezegd is daarbij met name de voorzijde ingrijpend op de schop gegaan, en dat maakt een wereld van verschil. Het nieuwe design volgt de strakkere vormgeving van de nieuwe E-klasse en ligt stukken prettiger op het netvlies. De rest van de carrosserie is – afgezien van kleinere zaken zoals de ­buitenspiegels, achterlichten en achter­bumper – in grote lijnen ongewijzigd, maar daarmee was ook eigenlijk weinig mis. Het feit dat de R-klasse niet als een agressieve, dikke SUV oogt, is in de huidige markt ­ineens een voordeel. Want ondertussen heb je mooi wél de gebruiksmogelijkheden van zo'n auto. De opgefriste R-klasse is net als voorheen leverbaar met 'korte' en lange wielbasis, en is dan respectievelijk 4,92 en 5,16 meter lang. Laatstgenoemde heeft een derde zitrij te bieden, waar je zelfs met een lengte van 1,90 meter comfortabel kunt zitten, en dat zien we niet vaak. Tegelijkertijd kun je 633 liter bagage meenemen en wanneer je alle stoelen omklapt, kun je met een bagageruimte van 2.385 liter tal van verhuizingen op je ­nemen.

Het interieur is nagenoeg ongewijzigd; de enige subtiele veranderingen zijn een nieuw stuur met aluminium spaken en de ­mogelijkheid om een two-tone kleurstelling te kiezen. Ook nieuw is een optionele dodehoeksensor. Voor de rest is het business as usual: de R-klasse is nog altijd een bijzonder comfortabele reisauto. De stoelen zijn zeer comfortabel en alles lijkt gemaakt om je ­zoveel mogelijk uit handen te nemen. Dat zorgt voor een wat lichte en gevoelloze ­besturing, die wat vreemd aandoet in zo'n grote en zware auto. Je voelt nauwelijks wat de voorwielen aan het doen zijn. Ook voelt de liefst 4,92 meter lange R wat log aan. Hij doet nimmer een poging om zijn gewicht of zijn afmetingen te verbloemen.

Comfort met grote C

Wie een snaarstrakke wegligging verwacht, heeft deze auto niet begrepen. De R schrijft comfort met een grote C. Het asfalt glijdt bijna ongemerkt onder je door, ook als je geen luchtvering hebt. De R 300 CDI waarmee we op stap zijn, heeft gewoon stalen veren, maar dat ervaren we niet als een groot nadeel. Sterker nog, de luchtvering maakt de R eigenlijk onnodig deinerig. Weliswaar worden wegoneffenheden dan nóg beter gladgestreken – afgezien van ­korte dwarsrichels – maar daar staat tegenover dat de R met het Airmatic-onderstel beduidend meer overhelt in bochten en duikt bij het remmen. De variant met stalen vering daarentegen biedt een uitstekende mix van comfort en controle.

De drieliter V6-dieselmotor is er voortaan in drie varianten. In de R 300 CDI levert hij 190 pk, de vernieuwde 350 CDI schopt het tot 265 pk en de R 350 BlueTec met NOx-reducerend ureumsysteem is 211 pk sterk. Allemaal zijn ze gekoppeld aan een ­verbeterde zeventrapsautomaat, die een koppelomvormer meekrijgt die minder ­inwendige frictie heeft en ontkoppelt bij stilstand, wat bijdraagt aan een lager verbruik. Overigens zijn er ook nog benzineversies met V6- en V8-motor, maar die spelen in ons land een marginale rol. De R 63 AMG is nu ook definitief gesneuveld; in Nederland was hij al niet meer verkrijgbaar.
Met 190 pk is de R 300 CDI al prima ­gemotoriseerd. Dat aantal pk's klinkt ­wellicht mager voor een bijna 2.200 kilo zware auto, maar het koppel van 440 Nm doet wonderen. Je krijgt niet snel de ­behoefte aan meer; de comfortabele cruiser is uitstekend bediend met deze dieselmotor. Dat combineert hij met een verbruik dat volgens de fabriek 7,6 liter op 100 km ­bedraagt. De zeventraps automaat schakelt niet razendsnel over, maar wel bijzonder soepel, en is goed bij de les.

Levendig

Mocht je toch meer willen, dan is de 350 CDI een goede optie. Ten opzichte van zijn voorganger levert hij 41 pk meer, terwijl het ­verbruik (wederom volgens de fabriek) met 0,8 liter per 100 km zakte. Met een riante 265 pk en een stevig koppel van 620 ­newtonmeter is het zonder meer de ­lekkerste motor uit de range. Zelfs de ­versie met verlengde wielbasis en vierwielaandrijving komt er prima mee vooruit. Sterker nog, voor zo'n grote auto doet hij behoorlijk levendig aan. Ook in stads­verkeer pakt hij heerlijk soepel op. Niet dat hij daar in zijn element is, met zijn ­flinke ­afmetingen en grote draaicirkel. Nee, deze auto is gemaakt voor relaxed snelwegwerk. Daarbij is de motor heerlijk stil, je hoort ­alleen redelijk wat windgeruis rond de ­grote spiegels. Met de Airmatic in de sportstand wordt het deinen ­beduidend minder en voldoet het rijgedrag aan Europese maatstaven. Sportief rijdt de R echter niet. Toch is dit een ongeëvenaard veelzijdige auto. Hij biedt de ­ruimte van een MPV en het comfort van een luxe ­sedan, en de 4Matic-uitvoering doet op een gladde weg zeker niet onder voor een SUV. Het kost even tijd om de R-klasse te ­begrijpen, maar hij heeft voldoende kwaliteiten in huis voor een ­succesvollere tweede carrière.