Test: Mazda 3 (2011)

De cijfers spreken boekdelen: waar Volkswagen in de eerste negen maanden van dit jaar dik 11.000 Golfjes wist te slijten, bracht Mazda maar 600 exemplaren van de 3 aan de man. En daarmee bungelt de Japanse compacte middenklasser onderaan de verkooplijsten, zelfs nog onder de prijzige Audi A7… Over de redenen blijft het gissen. Natuurlijk, de concurrentie biedt veelal meer carrosserievarianten aan dan de vijfdeurs hatchback en vierdeurs sedan die Mazda voorschotelt en tot op heden was er geen variant met lage(re) bijtelling, maar dat is niet het hele verhaal. Ook in tijden waarin de automarkt nog niet werd beheerst door dergelijke financiële stimuleringsmaatregelen had de Mazda 3 het namelijk moeilijk. Ondergewaardeerd? Feit is dat we 'm sinds de eerste generatie uit 2003 kennen als een ronduit plezierig sturende auto en dat geldt in nog sterkere mate voor de huidige versie die uit 2009 stamt. En nu is het dan tijd voor een kleine facelift, die de 3 weer een duwtje in de rug moet geven. Mocht u denken dat we op deze pagina's per abuis de foto's van de pre-facelift 3 hebben gebruikt: de uiterlijke wijzigingen zijn een gevalletje 'zoek de verschillen'. Zo leert een nadere bestudering dat de roosters rond de voortaan ronde mistlampen een tikje groter zijn geworden en werd de grille wat bijgeschaafd. Aan de achterzijde zien we een 3 centimeter kortere bumper dan voorheen zonder groot zwart stuk plastic rond de kentekenplaat. En dat was het dan alweer.

Pijnpuntje

Bij het instappen is het van hetzelfde laken een pak. Het instrumentarium en het centrale display bovenop het dashboard hebben voortaan witte verlichting en er kwam een zilverkleurig randje rond sommige knoppen, maar voor de rest is er niets veranderd. En daarmee hebben we toch wel een pijnpuntje te pakken, want de gebruikte materialen doen niet allemaal even hoogwaardig aan. Een echte prijsvechter is de Mazda 3 niet, jammer dus dat de designers zich niet wat meer ingespannen hebben om de kwaliteitsbeleving van het interieur te verbeteren. Hoewel het met de daadwerkelijke kwaliteit bij Mazda-producten wel snor zit en dat is feitelijk toch het belangrijkste natuurlijk. Bovendien is het dash leuk vormgegeven en is de ergonomie uitstekend, waarbij het met knoppen bezaaide stuur de enige dissonant is. Bij de indeling van de knoppen en schakelaars stond de bestuurdersplek duidelijk centraal en dat werpt zijn vruchten af. Ook de plaatsing van de versnellingspook is top. Over het zitmeubilair valt evenmin te klagen, hoewel de bestuurdersstoel voor langere personen best wat verder naar beneden zou mogen. De interieurruimte is heel acceptabel, ook op de achterbank is ondanks de relatief sterk aflopende daklijn voldoende hoofd- en beenruimte voorhanden.

De wijzigingen onder de motorkap zijn al net zo bescheiden als de veranderingen aan in- en exterieur. Hoewel Mazda ons al jaren lekker maakt met haar Skyactiv-technologie met hoge compressieverhouding, gaat die aan de neus van de 3 voorbij. Vreemd, want in de Amerikaanse uitvoering van de 3 bijvoorbeeld is deze inmiddels wél leverbaar. Volgens een woordvoerder van het merk krijgt de Europa-variant geen Skyactiv vanwege het afwijkende octaangehalte van 'onze' benzine en de keuze om alleen volledig nieuw ontwikkelde modellen met deze motorentechniek aan te bieden. Daarvoor moeten wij dus wachten op de binnenkort debuterende CX-5. De 3 biedt zodoende net als voorheen keuze uit vier benzinemotoren (waarvan twee met directe inspuiting) en twee diesels. Door wat voorzichtige fijnslijperij en een licht verbeterde aerodynamica – met dank aan de nieuwe voorbumper en een grotere afdekplaat voor het onderstel – nam het verbruik af met 1,5 tot 3,7 procent. Niet bepaald schokkend dus. Veel belangrijker is het feit dat de 1.6 CiTD voortaan in aanmerking komt voor 20 procent bijtelling, wat Mazda's compacte middenklasser tot voor kort moest ontberen. We gaan dus als eerste op stap met deze belangrijke nieuwkomer.

Gewillig

Hoewel de gezamenlijk met Ford en PSA ontwikkelde vierpitter slechts 2 kleppen per cilinder heeft, schopt hij het in de Mazda 3 tot 115 pk. En daarmee kan de Japanner uitstekend uit de voeten. Hij is bij het accelereren behoorlijk brommerig, maar hij komt gewillig over en is niet vies van hogere toerentallen. Dankzij zijn koppel van 270 Nm bij 1.750 tpm pakt hij ook bij lage toeren soepel op en zorgt voor een uitstekende acceleratie. Je hebt echt geen moment het gevoel dat je met een karige basismotor op pad bent. De overbrengingen van de zesbak zijn perfect gekozen en hij schakelt heerlijk met korte wegen. De lagere versnellingen zijn relatief kort zodat de 3 goed van zijn plek komt, terwijl het zesde verzet lang is en ervoor zorgt dat de motor op hogere snelheden niet storend aanwezig is: bij 120 km/h tikt de toerenteller een bescheiden 2.400 tpm aan. Daarmee is de 3 een prettige reisauto, waar ook het verbeterde onderstel aan bijdraagt. Zo werd de carrosseriestijfheid door verstevigingen aan de bodem verhoogd en weten de dempers nu beter raad met een slecht wegdek. Het voorheen wat nerveuze rijgedrag heeft plaatsgemaakt voor een meer solide gevoel, vooral op grove oneffenheden zoals putdeksels. Maar gelukkig is dat niet ten koste gegaan van de rijdynamiek. Op dat vlak is de 3 zonder twijfel één van de betere in zijn klasse. Het is een heerlijk sportief rijdende auto die gelukkig wel het verschil weet tussen 'dynamisch' en 'nerveus'. De wegligging is echt top, je brengt de 3 echt niet zomaar van zijn stuk. Hij stuurt gretig een bocht in en de besturing biedt veel gevoel en veel precisie. Volgens Mazda moet een nieuwe stuurbekrachtigingspomp voor meer gevoel zorgen en daar valt niets op af te dingen. Vooral bij het insturen van een bocht wordt je perfect op de hoogte gehouden van de verrichtingen van de voorwielen. Qua sportiviteit is de Mazda 3 een absolute topper in zijn segment, terwijl het comfort daar niet buitensporig onder te leiden heeft. Naast de 1.6 CiTD reden we ook nog even met de 185 pk sterke 2.2 diesel, die het met zijn 400 Nm de voorwielen bij tijd en wijle flink lastig weet te maken. Ook is het zaak om goed te doseren met gaspedaal en koppeling bij het schakelen, anders is er flink wat beweging in de aandrijflijn. Natuurlijk is het lekker om zoveel vermogen tot je beschikking te hebben, maar het lijkt wat veel van het goede voor deze auto en met bijna 35.000 euro is hij wel erg stevig geprijsd. Daarvoor heb je bijvoorbeeld ook een Audi A3 2.0 TDI met 170 pk, al is die dan wel stukken kariger uitgerust dan de Mazda 3 in GT-M-uitvoering. Gek genoeg is de tweeliter benzinevariant de enige die een start-/stop-systeem meekrijgt, een schakelindicator is daarentegen op alle uitvoeringen (met uitzondering van de MPS) te vinden. De 2.0 DISI doet minder krachtig aan dan de 150 pk die hij laat noteren, echt enthousiast komt de vierpitter niet over. Daar staat tegenover dat hij wel lekker stil is en het start-/stop-systeem bijzonder soepel en snel werkt. De gefacelifte 3 staat per direct bij de dealer.