Citroën BX 14E – 1988 – 1.167.645 km – Klokje Rond

Nog geen duizend piek

We gaan terug naar 1988. De vader van Jan schaft een vrijwel nieuwe Citroën BX 14E aan, kenteken ST-91-GK, en laat daar meteen een lpg-installatie inbouwen. Acht jaar later vindt hij het tijd om afscheid te nemen. Het BX-tijdperk is dan al voorbij. Een gebruikte koop je in die tijd bij zo ongeveer elke occasionhandelaar, die je met open armen ontvangt als je interesse toont in zijn hydropneumatische geveerde winkeldochter. Je kreeg nog net geen geld toe als je ter plekke besloot een relatie aan te gaan met de Française, maar veel scheelde het niet. Ook Jan hoefde geen tweede hypotheek af te sluiten om de gelukkige eigenaar van een BX te worden: nog geen duizend piek voor een auto van acht jaar oud. Klein sprongetje naar het heden: een acht jaar oude Citroën C4 Cactus benzine (zeg maar de BX van nu) kost je minimaal een kleine € 8.000. Nu we het toch over geld hebben: in zijn tijd was de BX een koopje. Een ruime vijfdeurs hatchback met hydropneumatische vering, schijfremmen rondom en bijna 450 liter bagageruimte voor de prijs van een kale driedeurs Volkswagen Golf. Jan: “Er is zelfs even sprake van geweest dat de BX naar de sloop zou gaan. Mij kwam het heel goed uit, aangezien de GSA meer en meer roest begon te krijgen. Nooit gedacht dat ik 27 jaar later nog steeds met die auto zou rijden.”

Betrouwbare Japanner of doorrijden?

“Lange tijd reden we tegen de 40.000 km per jaar. Kleine beurten om de 10.000 km, grote om de 20.000. Een grote beurt kost omstreeks € 800 met altijd wat extra dingen, een kleine circa € 400 en verder rond de € 1.000 per jaar aan onvoorziene of andere grote reparaties. Kortom, ongeveer € 3.000 tot € 3.500 per jaar, dat komt neer op ongeveer 8 cent per kilometer. Langer geleden was het eerder in de buurt van de 5 cent en dat zag ik gedurende 20 jaar geleidelijk oplopen naar bijna 10 cent om de auto goed en betrouwbaar te houden, maar dan praat ik tot omstreeks 2014, 2015. Daarna veranderde het. De lat qua onderhoud ging omhoog. In plaats van heel verstandig een betrouwbare Japanner te kopen, besloten we de BX te blijven rijden en tegelijkertijd te restaureren. Dat betekende qua onderhoud meer dan alleen het streven naar een goede en betrouwbare auto voor dagelijks gebruik. Reparaties kregen een ander, hoger doel: perfectionering van de auto en behoud voor op de zeer lange termijn. Reparaties van restauratiekwaliteit. Dat hield in dat we veel meer in de auto gingen investeren dan strikt nodig was om de auto in goede, betrouwbare staat voor dagelijks gebruik te houden. Eigenlijk heb ik het vanaf dan over restauratiekosten, die je niet als reguliere onderhoudskosten kunt rekenen. Als ik de kosten sinds 2016 bekijk, dan zijn die voor het reguliere onderhoud ongeveer hetzelfde gebleven. Daar bovenop zijn er restauraties bij gekomen.”

Waardestijging

De motor is nog altijd de originele, ook al heeft Jan enkele reserveblokjes op de plank staan. We hebben het hier trouwens nog over de oude 1.4, niet de modernere TU-motor. Jan: “Die oude motor is in mijn ogen veel beter, ik ben blij dat mijn BX die heeft. En het is een sport geworden om de originele te behouden. Het had mij qua kosten veel gescheeld om éen van die reserveblokjes te pakken toen het originele blok groot onderhoud nodig had.” Omdat Jan de auto wilde behouden als oldtimer en geleidelijk aan wilde restaureren, besloot hij om het originele motorblok te behouden en dus te reviseren. “Een ander voorbeeld is het herstel van een oude schade rechtsachter, wat in 1994 niet goed is gedaan", vertelt Jan. “Het heeft het ruim twintig jaar gehouden, maar toen begonnen de lasnaden te splijten. We hebben er een volwaardige restauratieklus van gemaakt en nu is het niet meer van nieuw te onderscheiden.”
Dat alles wordt beloond in de dagwaarde. “We hebben er een mooi taxatierapport bij, waar we de restauratiekosten zo ongeveer terugzien in de voortdurende waardestijging van de auto. Tot omstreeks 2005 hadden we afschrijving, daarna bleef de dagwaarde constant op het minimum. Sinds omstreeks 2012 hebben we waardevermeerdering. Als je dat meerekent, valt het qua kosten nog erg mee om zo lang in een auto te rijden.”

ZX voor de winterkilometers

Eigenlijk hebben de kosten echter nauwelijks een rol gespeeld om de auto te behouden, geeft Jan toe. “Het is zo leuk erin te blijven rijden. Had ik me druk gemaakt om dagwaarde en kosten, dan was zo tussen 1996 en 2010 zelfs elke grote beurt al te duur geweest om economisch verantwoord te zijn. Gelukkig ben ik geen boekhouder. Maar zoals ik al vertelde, naar een beter exemplaar was het destijds zoeken als naar een speld in een hooiberg. De mijne is namelijk altijd goed onderhouden geweest en dat heeft hem gered. Het gros van de BX’en werd verwaarloosd. Ondanks de lage dagwaarde heb ik hem altijd laten onderhouden en repareren en nooit durfde ik te beginnen aan een vervangend exemplaar. Te veel risico op een miskoop.”
Jan heeft de BX dan ook nooit aan kennissen aanbevolen. Pas nu de barrels langzamerhand op de sloop zijn, is het gemakkelijker om een goede BX te vinden. “Maar nu doemt er een andere oorzaak op die ervoor zorgt dat we de BX niet heel lang meer voor alle ritten kunnen gebruiken: de onderdelenvoorziening. De opvolger van de BX voor dagelijks gebruik in de winter hebben we al in huis, een ZX 1.6 Avoriaz van 1996. Die heeft geen hydrauliek, maar kan wel wat pekel hebben, iets wat we de BX vanaf deze winter willen besparen. En voor de lange ritten naar Frankrijk, waar we twee huizen hebben, blijven we rijden met hydrauliek, de BX dus. De komende jaren zal het iets minder hard gaan met de kilometers. Dat hij nooit weer weggaat. zal nu wel duidelijk zijn. Mijn kinderen nemen uiteindelijk het stokje over.”

Eigenaar Citroën BX

Naam: Jan Brakenhoff
Bouwjaar: 1965
Woonplaats: Groningen
Beroep: Chemicus/farmaceut (dr.)
Eerste en vorige auto: Citroën GSA Break van 1982
Wat zou je aan je auto willen veranderen? "Het koelsysteem."
Wat is je langste reis met deze auto? "Naar Portugal."

Onderhoudshistorie

• Koppakking vier keer vervangen, eerste keer bij 459.150 km (11 oktober 2002), tweede keer bij 840.202 km (15 februari 2012), derde keer 989.893 km (31 januari 2016), vierde keer bij 1.016.000 km (september 2016)
• Achteras vernieuwd wegens overmatige roest 1.019.728 km, november 2016
• Hydrauliekslangen (octopussen) tweemaal vernieuwd, eerste keer in juni 2002 bij 446.559 km, tweede keer in 2018 bij 1.063.616 km.
• Twee keer per jaar gaat de BX (al sinds 1988) naar de plaatwerker, vlak voor en vlak na de winter. Plekjes koets en bodem bijwerken, epoxy en lak (koets) of ML (bodem). Plus hydraulische leidingen reinigen en preventief invetten in de dunne blanke ML of mengsel lijnolie en motorolie.
• Koppelingskabel preventief elke 120.000 km
• LHM-olie (veer- en remsysteem) elke 100.000 km verversen
• Draagarmlagers achter twee keer vervangen, eerste keer bij 436.057 km (oktober 2002), tweede keer bij 986.655 (november 2015)
• Slijtagedelen veelal preventief periodiek.
• Heel veel kleine (elke 10.000) en grote (elke 20.000) beurten

Wat mankeert eraan?

• De deurvangers knakken nogal
• De auto trilt alsof er aandrijfassen versleten zijn
• De koppeling maakt een bijzonder geluid bij intrappen
• De achterkant veert beter dan de voorkant
• De motor en bak lekken wat olie
• Het stangenstelsel van het schakelmechaniek vertoont behoorlijk wat slijtage
• De rechter veerpoot lekt