Alfa Romeo 8C 2900 B Berlinetta Touring (1938)

Letterlijk de hand leggen op deze Alfa bezorgt je al meteen rillingen. Hij klinkt verfijnder dan je van een oude racemotor verwacht. Wanneer de eigenaar hem uit de garage rijdt, jaagt het lijnenspel je gevoel voor esthetiek in overdrive. Het komt door de combinatie van de prachtig welvende wielkasten in combinatie met de strakke motorkap. Het is J-Lo, recht uit het fitnesshonk. Of Sophia Loren, een vergelijking die de eigenaar prefereert.

Die horizontale louvres achteraan in de wielkast, die zicht geven op de Borrani-wielen, die komen toch recht uit een Marlies Dekkers-catalogus? En vooraan, die prachtige grille met de Alfa Romeo-letters, zo’n tattoo wil toch elke Alfista? “Bij Touring maakten ze zo’n Superleggera-koetswerk in nauwelijks een maand tijd. ‘Superleggera’ was ook super een voudig”, zegt eigenaar Jan-Willem Martens.

MILLE MIGLIA

Terug naar 1938. Alfa Romeo staat op het hoogtepunt van zijn kunnen. Eén keer, in 1931, hee" Mercedes de heerschappij van Alfa in de Mille Miglia doorbroken, maar het merk uit Milaan gomt dit ‘accident de parcours’ uit zijn geheugen met maar liefst zeven opeenvolgende zeges. Het is eenvoudig: Alfa ís de Mille Miglia, met vanaf 1936 een belangrijke rol voor de 8C 2900. Deze auto is de droom van elke marketeer van supersportwagens. Hij is gevormd rond een 2,9-liter achtcilinder-in-lijn, rechtstreeks afgeleid van de Tipo B Grand Prix-auto. Met twee superchargers komt zijn vermogen op 180 pk. Vittorio Jano zorgde voor een vooruit strevend onderstel met onafhankelijke wielophanging, hydraulisch regelbare achterwielophanging (waarvoor Alfa de hulp in riep van Ferdinand Porsche) en een vierversnellingsbak die in het differentieel achteraan zit verwerkt.

Alfa Romeo presenteerde eerst de spiders en vanaf 1938 de coupés. Ze waren bestemd voor erg gefortuneerde zakenman-racers of royalty – prins Bernhard had een spider – en droegen dan ook een heel elitair prijskaartje. De spider kostte destijds 115.000 lire, de coupé 126.500 lire. Uiteindelijk verlieten slechts 27 spiders en vijf coupés de fabriek, voordat Alfa Romeo moest overschakelen op oorlogsproductie. Na de Tweede Wereldoorlog is de productie van de 8C 2900 niet hervat, maar een privé ingezette 8C 2900 B Berlinetta Touring won wel nog de eerste naoorlogse Mille Miglia in 1947, waarmee hij zijn status van ‘racewagen in maatpak’ bevestigde. Die filosofie volgt ook zijn huidige eigenaar. “Ik heb hem in 1982 nog in de Oldtimer Grand Prix op de Nürburgring geracet en ben daar tweede geworden. Daarnaast heb ik er verschillende trackdays mee gereden op Zandvoort.”

Dit is chassis 412024, in 1938 als ‘Lungo’ (verlengde versie) uit de fabriek gerold bij Alfa Romeo en van een aluminium koetswerk voorzien bij Touring Superleggera, ook in Milaan. “De cabrio’s hebben een koetswerk uit staal, de coupés zijn uit aluminium om zo min of meer een gelijk gewicht te hebben van 1.350 kilogram.” De begindagen van chassis 412024 blijven in nevelen gehuld, hoewel duidelijk is dat hij in de eerste jaren een Italiaanse eigenaar had. Toen de Alfa naar Groot-Brittannië kwam, had hij namelijk een ‘I’ achterop. “De auto was destijds blauw, met een suède interieur. Na de oorlog hee" hij prijzen gewonnen op het RAC Jubilee in 1947 en in de rally van Eastbourne in 1948. De auto kwam in het Verenigd Koninkrijk eerst bij handelaar Jack Bartlett terecht, die de bumpers verwijderde en hem zilvergrijs spoot. Daarna volgden meer Britse eigenaars. Lord Ridley hee" de twee bijkomende zijruitjes achteraan uit plexiglas laten maken. Je mag daar van denken wat je wilt, het is wel zo handig bij het manoeuvreren. Buitenspiegels hee" deze auto nooit gehad. Nigel Mann hee" de auto ver volgens rood laten spuiten.”

NULLETJE VERGETEN

“In 1976 zag mijn vader in het tijdschrift Motorsport deze auto te koop aangeboden bij Nigel Mann voor een spreekwoordelijk prikje”, vertelt Martens. “Hij hee" toen een brief naar het tijdschrift geschreven: dat er waarschijnlijk een nulletje verloren was gegaan in het drukproces. Dat bleek ook zo te zijn. Mijn vader hee" de auto in feite voor een belachelijk laag bedrag gekocht, om hem niet veel later aan mij door te verkopen … met winst hoor. Ik was ook diegene die de Alfa ging ophalen, met de trailer naar Chartres in Frankrijk, waar hij stond. Op de terugweg bij Luik kreeg ik een lekke band, waardoor de trailer slipte. Ik moest de auto met de Alfa op de trailer gewoon achterlaten op de pechstrook, terwijl ik op zoek ging naar een nieuwe band. Een bewogen begin, kun je wel zeggen.”

In 1976 was Jan-Willem 27 jaar, inmiddels is hij 69. Elk schroefje in de auto kent hij. Uren heeft hij gesleuteld, onderdelen gezocht, gereden. Tot nu. Op 8 februari, terwijl dit nummer al naar de drukker was, is hij door het Franse veilinghuis Artcurial gepresenteerd als de absolute topper van de Rétromobile-veiling in Parijs. Hij moet naar schatting 16 tot 22 miljoen euro opbrengen. “Voor het geld doe ik het niet, ik hoop vooral dat hij een goed, nieuw thuis krijgt. En als hij niet wordt verkocht, dan is het ook goed. Zo dringend hoeft hij nu ook weer niet weg.” Er ligt zelfs een eigenzinnige handleiding klaar voor de nieuwe eigenaar – de eigenlijke handleiding van Alfa Romeo beslaat slechts vier pagina’s en komt ook met de auto mee – met enkele tips. “Ga niet voor een Pebble Beach-restauratie (twee andere 8C Berlinetta’s hebben het beroemdste concours al gewonnen, de laatste in 2018, red.), waarbij je de hele historie van deze auto overboord gooit om hem opnieuw in de originele staat te brengen. Die historie maakt deel uit van het leven van deze auto. Sophia Loren is nu zo mooi omdat ze de tijd gewoon zijn werk heeft laten doen.”

OORSPRONKELIJKE MOTOR

Aan de Alfa is veel veranderd in de loop der jaren. Zo is het stuur niet het originele bakelieten exemplaar, maar wel een correcte Bluemel-replica. Het interieur is nu in leer uitgevoerd in plaats van het oorspronkelijke suède, maar bij elke wijziging hoort een verhaal. En bovendien geeft de eigenaar kra"en vol onderdelen mee. De auto heeft nog zijn oorspronkelijke versnellingsbak, net als de originele motor. “Wel zijn het motorblok en de cilinderkop vervangen omdat er magnesium componenten begonnen te corroderen. Alle motoren hadden daar last van. Maar ik heb het oorspronkelijke blok met de cilinderkop wel bijgehouden, en die kunnen met de technieken van nu helemaal worden hersteld. Dat was vroeger niet mogelijk.”

NERVEUS

Slechts vijf stuks zijn er geproduceerd. Zestien tot 22 miljoen euro moet hij opbrengen. Ik ban het uit mijn gedachten, maar ik ben toch nerveuzer dan anders als ik achter het stuur kruip van de Berline"a. Al bij de eerste draai van de startmotor slaat de achtcilinder (8C) aan. Zonder drama, gewoon een lichte hum. De pook van de vierbak zit in het midden, met de versnellingen naar de bestuurder toe: eerste rechtsboven, en zo verder van je weg. Aangezien je toch aan de rechterkant zit, heb je het schakelschema snel in de vingers. Het gaspedaal is een minimalistische ‘champignon’ in het midden, die je onvermijdelijk als een boer op klompen bedient. De rem zit rechts, links is de koppeling. Het duurt even voor je de finesses van het gas pedaal onder de knie krijgt. Gelukkig is de koppeling erg meegaand en hoef je nauwelijks gas te geven om weg te rijden. Binnen hoor je vooral de transmissie zoemen. De motor giert daar lichtjes naast.

Ik houd hem op een gezapig toerental. De versnellingsbak is niet gesynchroniseerd, maar als hij goed is opgewarmd, kun je op het juiste toerental vlot de volgende versnelling nemen. Ook dit is een kwestie van oefenen, maar de souplesse van de 8C in zijn bediening slaat je met stomheid.

Deze ‘grande dame’ heeft al 80 kaarsjes uitgeblazen. Terwijl ik over de lange motorkap kijk, geniet ik van de krachtopbouw die de motor etaleert. Ik blijf bijzonder braaf, maar je voelt in elke porie dat deze motor een raspaardje is. Het bochtenwerk vereist wel wat spierkracht, maar de smalle 19-inch wielen blijken meer bijtkracht in zich te hebben dan je zou vermoeden. In 1936 zette de 8C 2900 fenomenale prestaties neer in de eerste Mille Miglia waarin hij uitkwam. Winnaar Brivio was meer dan een uur eerder terug in Brescia dan de winnaar uit het voorgaande jaar en op het 86 kilometer lange stuk snelweg van Florence naar de zee haalde Pintacuda (derde) met zijn 8C 2900 een gemiddelde van 211 km/h. In 1936 ...

GEDOE

Ik zou liegen als ik zeg dat ik vandaag een klik met de auto voel. Er staat te veel op het spel en ik houd het bij een korte kennismaking. Ik kan me wel voorstellen hoeveel vlotter ik met deze auto zou kunnen rijden indien ik meer tijd zou krijgen. Maar dan schieten die bedragen opnieuw door mijn hoofd. Het is alsof Jan-Willem mijn gedachten leest. “Dit is ook voor mij steeds een icoon uit de autogeschiedenis geweest. Een auto die je niet zomaar van stal haalt. Dat is ook de reden waarom hij nu weg mag. Ik wil het wat rustiger aan doen en wil mijn collectie terugbrengen tot enkele auto’s waar ik wel nog rustig mee naar Frankrijk of Schotland rijd. Met de Alfa doe je dat niet. Niet omdat hij moeilijk rijdt, verre daarvan zelfs. Maar het is steeds zo’n gedoe wanneer hij buitenkomt. Mensen zouden in de gracht rijden wanneer ze hem zien, of erger: ze rijden je zelf van de weg af. Echt meegemaakt hoor, iemand die zo in deze auto opging toen hij hem zag, dat ik moest uitwijken naast de weg. Niet zo leuk in een auto als deze. Ik heb nu het merendeel van mijn en zijn leven zorggedragen voor dit stuk geschiedenis, het is nu aan iemand anders.”

Het is een minder emotioneel afscheid dan ik had gedacht, maar het is wel duidelijk dat deze 8C 2900 B Berline"a de afgelopen 42 jaar in de garage heeft gestaan van iemand die van elk moment met dit icoon heeft genoten. Gezien de populariteit van de 8C 2900 in Pebble Beach is de kans groot dat 412024 belandt bij een verzamelaar die hem volledig laat restaureren en naar de staat van 1938 herstelt. “Ik hoop stilletjes dat hij bewaard blijft zoals hij nu is”, zegt Jan-Willem Martens. “Dat is de historie van deze auto, dat heeft toch ook zijn waarde?”