Minister Harbers: 'Het beste autotijdperk ligt nog voor ons'

De Ontwikkelagenda Automobiliteit gaat hoofdzakelijk in op de Nederlandse auto-ambities in de periode van nu tot 2050. Het belangrijkste daarbij is om ervoor te zorgen dat de auto zijn belangrijke rol voor de mobiliteit van de Nederlander kan blijven vervullen. Dat laat zich vertalen naar drie ambities: een goede bereikbaarheid in alle delen van Nederland, schonere, slimmere en veiliger automobiliteit en een betrouwbaar, veilig en toekomstbestendig hoofdwegennet.

Het document volgt op het 'Toekomstperspectief Automobiliteit' uit 2021 en schetst de richting voor de beleidsinzet van het ministerie voor automobiliteit richting 2050, waarvoor de huidige stand van zaken natuurlijk van belang is. De verwachting is dat de Nederlandse bevolking nog tot 2050 blijft groeien en de vraag naar automobiliteit ook.

Een derde van de Nederlanders ziet autobezit als noodzaak

Het ministerie wil dat iedereen die een auto nodig heeft voor zijn mobiliteit er gebruik van kan maken, ook in 2050 en onafhankelijk van waar in Nederland de woonplaats of bestemming ligt. De negatieve effecten van auto's, zoals verontreiniging, gevaar en ruimtebeslag, moeten daarbij tot een minimum worden beperkt. Vooral buiten het stedelijke gebied en tussen stedelijke gebieden is de auto erg belangrijk. 85 procent van de verplaatsingen over een langere afstand geschieden buiten het stedelijk gebied per auto. Bij verplaatsingen tussen de grote steden is de auto ook het belangrijkst. 60 procent van dergelijke verplaatsingen zijn per auto, tegenover 30 à 35 procent per openbaar vervoer. Opvallend: bijna de helft van de Nederlanders geeft aan steeds afhankelijker te zijn van de auto en een derde van de Nederlanders ziet autobezit als noodzaak.

Meer (zware) auto's, meer deelauto's

Dat deel van de bevolking zal eerder groeien dan krimpen, want de verwachting is dat het aantal jaarlijkse autokilometers in Nederland nog stevig zal toenemen. De toekomstscenario's variëren tussen een afname van 6 procent en een toename van 32 procent van het aantal autokilometers ten opzichte van 2018, waarin zo'n 100 miljard autokilometers werden afgelegd. Het aantal auto's dat het wagenpark telt, groeit daarbij en het aantal deelauto's vermenigvuldigt zich. Vooral in hoogstedelijk gebied neemt laatstgenoemde aan populariteit toe en vind je nu al meer dan één deelauto per 100 inwoners.

Ook is de verwachting dat auto's groter en zwaarder worden. Nu geldt nog dat 50 procent van het Nederlandse wagenpark bestaat uit A- en B-segmenters. In 2030 zal dat zo'n 43 procent zijn. Daarbij: nu is zo'n 10 procent van de auto's een 'zwaar voertuig' van meer dan 1.550 kg. Dat percentage is in 2030 waarschijnlijk zo'n 18 procent.

In zeer sterk stedelijk gebied groeit het aantal deelauto's enorm.

Bereikbaarheid verslechtert, uitbreiding infrastructuur niet genoemd

Verloopt de toename van het aantal auto's en autokilometers volgens een van de heftiger scenario's (dus met een plus van het aantal autokilometers van richting de 32 procent), dan zal de filedruk in Nederland stevig toenemen, in de Randstad, maar ook daarbuiten. Bij het opstellen van die scenario's werden de 'betalen naar gebruik-plannen' echter nog niet meegenomen, waarvan wordt verwacht dat die de vraag naar automobiliteit iets zullen drukken. Bij de aandachtspunten voor het verbeteren van de bereikbaarheid wordt overigens het uitbreiden van de infrastructuur niet genoemd. Wel is er aandacht voor het verbeteren ervan, waarbij auto's en wegen verder worden gedigitaliseerd en er meer aandacht is voor de spreiding van verkeersstromen.

Voor het verbeteren van de veiligheid wordt er gerekend op de verdere technologische ontwikkeling van auto's, de effecten van campagnes omtrent veilig verkeersgedrag en een veiliger infrastructuur. Voor dat laatste wordt als enige concrete verandering genoemd dat het gemakkelijker moet worden voor gemeenten om de snelheid op wegen binnen de bebouwde kom te verlagen van 50 naar 30 km/h.

'Dichtste' laadnetwerk ter wereld

Om de transitie naar elektrisch rijden te faciliteren, blijft Nederland het laadnetwerk uitbreiden, wat de afgelopen jaren al met rasse schreden is gebeurd. Momenteel kent Nederland de grootste laadpaaldichtheid ter wereld. Eind 2022 waren er meer dan 120.000 publieke of semi-publieke laadpunten en meer dan 4.000 snellaadpunten. Hoeveel laadpunten er tegen bijvoorbeeld 2030 of 2050 in totaal moeten zijn, blijft vooralsnog onduidelijk. Wel is de verwachting dat de toenemende vraag ernaar bij te benen zal zijn.

De snelle toename van het aantal laadpunten.