De Vluchtstrook: de historie van het head-up display

Het idee van een head-up display (HUD) is afkomstig uit de militaire luchtvaart. In de jaren 40 paste de Britse vliegtuigfabrikant De Havilland de technologie al toe op de Mosquito, een jachtvliegtuig dat in de WO II dienst deed. In het vliegtuig was de informatie van de radar op een stuk glas voor de ruit te zien, net als de 'kunstmatige horizon' die de piloot een indicatie geeft van de hoek waaronder hij vliegt. Dit zorgt ervoor dat de piloot zijn ogen minder lang op zijn instrumenten voor zich hoeft te houden en meer aandacht kan besteden aan wat er om hem heen in de lucht gebeurt. Hoewel vliegen toch net even wat ingewikkelder is dan autorijden, is het voor automobilisten natuurlijk net zo fijn als ze hun ogen zoveel mogelijk op de weg kunnen houden.

America first

Het zijn de Amerikanen die als eerste aan de slag gingen met het idee van een head-up display. General Motors was een voorloper op dit gebied. Dit kwam mede doordat er veel veteranen werkzaam waren die de innovatie al hadden gezien in gevechtsvliegtuigen. In 1965 speelde de autofabrikant al met het idee om een Corvette van een head-up display te voorzien. In de eerste tekeningen voor de Mako Shark II Concept was een head-up display te zien, maar voor de uiteindelijke concept-car had men het idee laten varen. Rond diezelfde tijd had men in de XP-856 Aero Coupe, een studiemodel voor de Oldsmobile Toronado, een head-up display verwerkt. In 1968 testte Chevrolet voor het eerst met een head-up display op een prototype van de Chevrolet Caprice. Daarna liet men het idee even rusten.

De tekeningen van de Mako Shark II met het head-up display.

Pas in 1988 kwam het eerste head-up display daadwerkelijk op de markt. Dit kwam mede doordat General Motors vliegtuigfabrikant Hughes had aangekocht, waardoor de benodigde kennis opeens in huis was. Oldsmobile had de primeur met de Cutlass Supreme, het head-up display was als optie leverbaar. Destijds was het allemaal nog behoorlijk basis, want het toonde alleen de snelheid en indicatoren voor de richtingaanwijzers. Overigens waren de Japanners ook volop bezig met de ontwikkeling. Op de Nissan 240 SX en Maxima uit 1989 was de optie eveneens leverbaar, waarbij alleen de snelheid in de ruit te zien was. In 1991 volgde Toyota met een head-up display voor de Crown Majesta.

Het head-up display in de Oldsmobile Cutlass Supreme uit 1988.

Het eerste head-up display van Nissan in de 240SX. Bron: https://www.youtube.com/watch?v=Ec8WKVEypkc&feature=emb_logo

Opvallend genoeg waren de eerste head-up displays niet voorzien van een apart glazen plaatje bovenop het dashboard waarop de informatie te zien is. Verschillende fabrikanten, waaronder Peugeot, Mitsubishi en Mini, deden dat later wél op deze manier. Dat systeem is namelijk goedkoper om te ontwikkelen en kan in ieder model universeel worden toegepast, terwijl men een projectie in de voorruit voor iedere soort dashboard en voorruit opnieuw moet ontwerpen en afstellen. Tegenwoordig zien we echter dat fabrikanten toch steeds meer van dat idee afstappen en overgaan op projecties in de voorruit, ook omdat daar veel meer mogelijkheden mee zijn.

Head-up display met extra glazen projectiescherm in de Mini Cooper S.

Innovaties en de toekomst

General Motors was dus het eerste concern dat het head-up display op de markt bracht. De eerste innovaties op dat gebied waren eveneens van GM afkomstig. In de Chevrolet Corvette C5 uit 1996 was op het head-up display voor het eerst een toerenteller en aanvullende informatie zoals de oliedruk zichtbaar. Vanaf 2000 was de Cadillac DeVille leverbaar met een head-up display dat tevens diende als nachtzichtassistent. In de voorruit projecteerde het scherm het beeld van een infraroodcamera. Vanaf 2004 bood Cadillac de optie niet meer aan. Wel gooide Cadillac het over een andere boeg, want in 2005 was de STS de eerste auto met een head-up display in vier verschillende kleuren. Overigens gingen de Duitsers rond die tijd er ook mee aan de slag. BMW bood de optie als eerste aan op de 5-serie E60.

De nachtzichtassistent in de Cadillac Deville. Bron: GM Authority

Augmented reality in de nieuwe Mercedes-Benz S-klasse.

Moderne head-up displays zijn veel uitgebreider configureerbaar en groter dan voorheen. Tegenwoordig kun je bij Mercedes-Benz zelfs een G-meter in de voorruit tevoorschijn toveren. Een stapje verder gaat de toepassing van 'augmented reality', waarbij de informatie van de navigatie bijvoorbeeld direct op de weg voor je wordt geprojecteerd. Het lijkt erop dat Mercedes-Benz General Motors heeft ingehaald, want de nieuwe S-klasse heeft een head-up display met die technologie. In een video van het merk is te zien dat in de voorruit pijlen worden geprojecteerd die de weg wijzen en dat de navigatie de locatie van de bestemming in de voorruit aanwijst. Al met al lijkt het er dus op dat het head-up display in de toekomst alleen nog maar een grotere rol gaat spelen.