Benzineprijs voor het eerst ooit boven de 2 euro per liter

Dat de benzineprijs de €2 zou gaan overschrijden,  lag in de lijn der verwachtingen. De laatste tijd doorbreken de brandstofprijzen record na record, waarbij de adviesprijs in het meest recente bericht daarover op €1,989 lag. Vandaag, op vrijdag 1 oktober, komt de adviesprijs voor een liter Euro 95/E10 het eerst ooit boven de magische €2 uit.

Dat de prijs een records is, blijkt ook uit cijfers van consumentencollectief United Consumers. Dat houdt sinds 7 november 2000 de brandstofprijzen nauwgezet bij en noteerde nooit eerder een bedrag van meer dan €2. Ook diesel en een liter lpg zijn duurder dan ooit. De adviesprijs van diesel is vandaag €1,659, die van lpg bedroeg €1,026.

Dat de brandstofprijzen zo hoog zijn, komt onder meer doordat de vraag naar olie de laatste tijd is gestegen. Veel economieën leven weer op nu de coronacrisis voor het grootste deel achter ons lijkt te liggen, en dat gaat gepaard met veel energieverbruik. Tegelijkertijd pompen olieproducerende landen niet zo veel olie op als ze zouden kunnen. Daardoor blijft brandstof relatief schaars, wat de prijs doet stijgen. De prijs van een vat Noordzee-olie (Brent) is op dit moment ruim 80 dollar. Dat is het hoogste punt in drie jaar tijd. Ook een vat Amerikaanse olie (WTI) is in drie jaar niet zo duur geweest.

Accijnzen liggen ook hoger

Ook speelt mee dat de belasting op brandstof elk jaar stijgt. Zo was de olieprijs in 2008 veel hoger dan nu, maar toen betaalde je veel minder belasting over een liter brandstof. Op dit moment wordt op een liter benzine bijna 10 cent accijns meer geheven dan tien jaar geleden.

Over die hogere accijns wordt ook nog eens btw geheven. En daar komt nog eens bij dat het btw-percentage in de tussentijd van 19 naar 21 procent is gegaan. Daardoor betaal je aan de pomp nu toch meer dan toen de olieprijs op recordhoogte stond in 2008.

De brandstofprijzen in onze buurlanden laten goed zien hoe groot dat effect is. In België hanteert Shell voor 1 oktober een benzine-adviesprijs van €1,647, terwijl datzelfde litertje E10 volgens benzinpreis-aktuell.de in Duitsland €1,631 kost.

Prijzen dalen voorlopig niet

Automobilisten zullen waarschijnlijk moeten wennen aan de hoge prijzen, want de verwachting is niet dat tanken snel goedkoper wordt. "De brandstofprijzen kunnen nog wel iets verder stijgen", zegt Paul van Selms van United Consumers. Wel denkt hij dat die stijging niet al te ver oploopt. "Dat is niet in het belang van olieproducerende landen. Als de prijs echt heel hoog wordt, komt er zo veel druk op die landen te staan, dat ze prijzen gaan verlagen", legt Van Selms uit.

"Daarnaast is er een risico dat als de olieprijzen echt heel hoog worden, bijvoorbeeld meer dan €100, ze op een gegeven moment juist hard kunnen dalen, misschien zelfs halveren. Dat willen de olieproducenten zeker niet. Veel landen, bijvoorbeeld Saoedi-Arabië, zijn voor een groot deel afhankelijk van de opbrengsten van olie. Als die prijzen hard dalen, hebben ze een groot probleem."

Overigens is het zeker niet zo dat je bij elk tankstation €2 per liter betaalt. Veel tankstations geven kortingen op de adviesprijs. Daardoor kun je op veel plekken goedkoper tanken. Volgens het CBS was de gemiddelde pompprijs voor Euro 95 in augustus, toen de adviesprijs nog rond de €1,97 schommelde, €1,836. Wie bij een onbemande pomp ging tanken, was gemiddeld zelfs ‘maar’ €1,790 kwijt. Duidelijk goedkoper, maar nog steeds erg duur.