Zo zit de nummering van E-wegen in elkaar

Een Europese weg is een weg van het Europese wegennet. De nummering valt onder de verantwoordelijkheid van de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties (UNECE). Hiervoor is een Europese overeenkomst over de belangrijkste internationale verkeersaders (AGR) opgesteld, in Genève op 15 november 1975.

Geschiedenis nummering E-wegen

Om te voorkomen dat de nummering van de internationale routes de nationale nummering overlapt, hebben de Europese wegen een eigen nummering. In het begin hadden de lange Europese routes één cijfer. Dat zie je nog terug op sommige Scandinavische delen. Die zijn bij de invoering van het nieuwe nummeringssysteem bij uitzondering niet hernummerd. Daar zie je op de bewegwijzering nog één cijfer, zoals de E04 in Zweden en Finland en de E06 in Zweden en Noorwegen.

Principe huidige nummering E-wegen

Intussen is het wegennet natuurlijk verder ontwikkeld. De nummering van de E-wegen heeft zeker een logica. Je kunt Europese wegen vinden met twee of drie cijfers. Hoofdroutes (categorie A) zijn tweecijferig, eindigend op '5' of '0'. De wegen waarvan het cijfer eindigt op '5' lopen van noord naar zuid. Wegen die eindigen op '0' gaan van het westen naar het oosten. De nummers zijn gegeven van west naar oost en van noord naar zuid. Zo loopt de E05 van Schotland naar Zuid-Spanje en de E 85 langs de westelijke rand van de Zwarte Zee. De E20 gaat van Shannon Airport bij Limerick in Ierland naar Sint-Petersburg. De E40 verbindt Calais in Frankrijk met de Chinese grens in Kazachstan. Deze weg is met een lengte van meer dan 8.000 kilometer de langste Europese route. Hij overlapt met hoofdroutes van de Aziatische snelwegen.

Europese wegen ertussen hebben corresponderende even of oneven nummers. Bij de oost-west georiënteerde wegen tussen de E 10 en de E 20 liggen de overige Europese wegen 12, 14, 16 en 18 in dezelfde basisrichting.

Nummering Europese verbindingsroutes

Naast de hoofdroutes zijn er ook nog aftak- en verbindingswegen in Europa (categorie B). Deze herken je aan driecijferige nummers. Die ten oosten van de E101 beginnen met een nul, namelijk 001 tot 099. Het eerste cijfer van het driecijferige nummer geeft het eerste cijfer aan van de volgende Europese route naar het noorden met een tweecijferig nummer dat eindigt op 0, het tweede cijfer komt overeen met het eerste cijfer van de volgende Europese route naar het westen met een tweecijferig nummer dat eindigt op 5, het derde cijfer is een serienummer. In Duitsland werd van deze regel afgeweken met de Europese route 451.

Uitzonderingen nummering Europese routes

In de eerste versie waren de wegnummers goed geordend. Sindsdien is (uiteraard) een aantal uitzonderingen op dit principe toegestaan. Twee klasse A-wegen, E6 en E4, zouden oorspronkelijk worden hernoemd naar respectievelijk E47 en E55. Aangezien Zweden en Noorwegen echter de E-wegen in hun nationale netwerken hebben geïntegreerd, overal aangegeven als E6 en E4, konden deze landen de nummers van vóór 1992 behouden. Deze uitzonderingen werden verleend vanwege de buitensporige kosten voor nieuwe borden op de lange routes zelf, en langs het bijbehorende wegennet in het gebied. De nieuwe nummers worden echter gebruikt vanuit Denemarken en het zuiden, net als andere Europese routes binnen Scandinavië. Deze twee wegen zijn de meest opvallende uitzonderingen op de regel dat even getallen west-naar-oost E-wegen aangeven.

Je ziet ook andere nummers in andere landen.

• E67, van Finland naar Tsjechië (die ligt aan de verkeerde kant van de E75 en E77), is toegewezen rond het jaar 2000, simpelweg omdat het ‘t best beschikbare nummer was voor deze nieuwe route.
• Het grootste deel van de E63 in Finland (ligt aan de verkeerde kant van E75)
• Een deel van de E8 in Finland ligt aan de verkeerde kant van de E12 na een verlenging rond 2002
• E82 (Spanje en Portugal, ligt aan de verkeerde kant van E80).

Deze afwijkingen zijn er alleen maar omdat het moeilijk is om de goede volgorde aan te houden bij de uitbreiding van het netwerk. De UNECE wil bovendien de wegnummers niet onnodig wijzigen.

Geen e-routes in Albanië

De Socialistische Volksrepubliek Albanië weigerde in eerste instantie deel te nemen aan internationale verdragen zoals de AGR. Daarom werd het opvallend uitgesloten van het routeschema. Je ziet dan ook dat de E65 en E90 duidelijk afwijken om het land heen. In de jaren 90 stelde Albanië zich open voor de rest van Europa, maar ratificeerde het de AGR pas in augustus 2006, dus de integratie ervan in het E-wegennet blijft zwak.

Integratie E-nummers in nationale wegennetten

Bij de meeste landen zie je zowel het nationale nummer als het E-nummer van een weg. Je las hierboven al dat Zweden en Noorwegen de E-nummering in de nationale routes hebben verwerkt. Ook in België is dat voor de autosnelwegen het geval. Daar zie je de A-nummers alleen op de hectometerpaaltjes. Zo loopt de E40 van Adinkerke aan de Franse grens over de A18 via Jabbeke verder over de E10 naar Brussel. Verder naar het oosten heet de weg naar Luik alleen E40. Van Luik tot de Duitse grens net onder Aken volgt de route de A3. Is een E-route echter geen autosnelweg, dan zie je het E-nummer juist nauwelijks. Zo loopt de E46 van Luik naar Bouillon in Frankrijk. Je ziet op de de N63, de N4 en N89 het E-nummer dan alleen op de kilometerborden.