Doorzaag-zaterdag: Skoda 440

Deze week kijken we op doorzaag-zaterdag onder de huid van de valselijk als volksauto bestempelde Skoda 440. Om aan de socialistische heilstaat zoveel mogelijk invulling te geven krijgt Skoda begin jaren vijftig van het communistische regime de opdracht een compacte auto te bouwen die bereikbaar is voor een brede groep van de bevolking. Zoveel mogelijk gebruikmakend van bestaande techniek - met name die van de iets grotere Skoda 1200 Tudor met z'n centrale ruggengraatchassis - ontstaat een eerste prototype dat op 19 december 1953 (de 69e verjaardag van president Zápotocký, ze weten bij Skoda wie ze te vriend moeten houden) door de fabriekspoort naar buiten rijdt. Deze Spartak gedoopte auto is een transitie-volksauto, wat een enigszins cryptische aanduiding is om aan te geven dat hij niet voor iedereen bestemd is maar tegelijkertijd een belofte is dat het volgende model wél voor het volk zal zijn. Op 1 mei 1954 (de dag van de arbeid) wordt de auto aan het publiek gepresenteerd. Wanneer de auto uiteindelijk in augustus 1955 in de prijslijst verschijnt heet-ie overigens 440, wat staat voor een viercilinder met 40 pk. Al zal de auto in de volksmond altijd Spartak blijven heten.

Die 40 pk viercilinder komt regelrecht uit de dan al verouderde Skoda 1100 en voor de enkeling die er in de verdeel en heers-politiek voor in aanmerking komt, wordt twee jaar later de keuze uitgebreid met de 445 voorzien van de 45 pk-motor uit de Skoda 1200. Van de 1100-motor is overigens ook een versie met dubbele carburateur die goed is voor 50 pk. Deze motor is voorbehouden voor een 2+2-variant met afneembaar dak die door het leven gaat als 450. In 1959 ondergaan alle Skoda-modellen een rigoureuze update: de vooras met de enkele driehoekige draagarm en de dwarsgeplaatste bladveer maakt plaats voor een constructie met dubbele driehoekige draagarmen en schroefveren. De ingreep wordt door Skoda aangegrepen om de nomenclatuur van de auto's op de schop te gooien. De 440 gaat voortaan door het leven als de Octavia, de 445 als de Octavia Super en de 450 heet nu Felicia. In 1964 valt het doek voor de Octavia's en de Felicia. De 1000 MB met de motor achterin neemt het stokje over, althans van de sedans. De stationcarversie weet het uit te zingen tot 1971.