AMC Gremlin was bedoeld als zuinige auto maar toch kwam er V8 in, en dan heb je Michiel!

AMC is een bijzonder merk dat in zijn turbulente historie op zijn minst twee cultauto’s heeft voortgebracht: de Gremlin en de Pacer. Zonder laatstgenoemde ook maar iets te kort te willen doen, heeft hij zijn geestelijk voorganger door de jaren heen nogal in de schaduw gezet. Het zat zo: AMC, kort voor American Motors Corporation, was eind jaren 60 samen met de traditionele Grote Drie naarstig op zoek naar een antwoord op de vraag naar compacte, zuinige auto’s zoals de Volkswagen Kever en Toyota Corolla. Daarbij wilde AMC de importmerken graag als eerste van de drie van repliek dienen. Omdat geld bij het kleine AMC aanzienlijk schaarser dan was dan creativiteit, kwam hoofdontwerper Richard Teague met een pragmatische oplossing: neem het platform van de (toen kakelverse) Hornet, kort het in en zet er een kleinere koets bovenop.

'Half a car'

In 1968 toont AMC in New York met de fantastische AMX-GT concept-car (op basis van een ingekorte Javelin) al welke kant het op zou gaan, twee jaar later is het productiemodel klaar. Wederom dient de Hornet als donor; tot en met de B-stijl zijn beide modellen nagenoeg identiek. Daarna begint het avontuur. Waar het koetswerk van de Hornet nog een flink eind doorloopt om aan de totale 4,55 meter te komen, is het bij de Gremlin al na 4,10 meter Schluss. Met de karakteristieke hatchbackvorm (ook wel Kammback genoemd naar ‘uitvinder’ Wunibald Kamm) als resultaat. De kritieken zijn verdeeld: sommigen vinden het maar ‘half a car’ maar het grote publiek weet de Gremlin op waarde te schatten. Vooral jongeren zijn in de vrijgevochten Seventies gecharmeerd van het aparte lijnenspel en het gunstige verbruik. De Gremlin is vernoemd naar het mythische figuurtje dat erom bekend staat elektrische apparaten te saboteren, zoals in de gelijknamige films uit de jaren 80 op grote schaal gebeurt, al geeft AMC er uiteraard een positievere draai aan.

Eerst zescilinders maar later ook V8

In eerste instantie gebruikt AMC alleen zescilinder lijnmotoren maar in 1972 kunnen de Amerikanen het niet laten om er ‘gewoon’ een V8 in te hangen. Waarmee de prijs-pk-formaat-verhouding van de Gremlin ongekend is en het model een graag geziene gast wordt op boulevards en dragstrips. Universiteiten gebruiken de Gremlin als proefpop voor alternatieve aandrijflijnen (zo bouwde de UCLA een waterstof-Gremlin), ontwerpers en carrosseriebouwers leven zich uit met allerlei alternatieve koetswerken en van Hot Wheels verschijnen er schaalmodelletjes met namen als Open Fire (een zeswieler met V12-vliegtuigmotor), Grinder (een hot rod) en ‘Geased Gremlin’ (een dirt track racer). De cultfactor was toen al overduidelijk aanwezig. Van praktischer aard is de toevoeging van een 2,0-liter Volkswagen/Audi-motor aan het gamma om het verbruik te drukken en beter te kunnen concurreren met de Ford Pinto, Chevrolet Vega en … Volkswagen Kever. Maar een Gremlin met V8 blijft natuurlijk het summum. Al was het maar omdat George W. Bush en Bill Clinton er in hun jonge (hippie)jaren ook in rondreden.