Inmiddels ruim 25 jaar geleden was ik moderator van een forum. Best een groot forum, maar 'het internet' was in die tijd lang niet zo populair als nu. Ik herken alle hierboven besproken problemen, omdat ze toen ook al speelden. De A vs B discussies, het gezuig om een ontsporing uit te lokken, de mensen die zich makkelijk tot een onfatsoenlijke reactie laten provoceren, slecht geformuleerde of totaal verkeerd begrepen commentaren, etc. Modereren is gewoon een uitdaging. Er zijn er een aantal lastig oplosbare problemen:
1. Je bent altijd te laat. Het commentaar staat er al en meestal moet er eerst ophef over ontstaan voordat de noodzaak tot ingrijpen ontstaat. Je doet dus altijd symptoombestrijding.
1b. Een onfatsoenlijke reactie kan soms leiden tot een zinnig gesprek.
2. Het is niet mogelijk een allesomvattende set regels te formuleren, die volledig objectief wordt geimplementeerd. Als het wel kon, was het inmiddels wel gedaan. Er is altijd ruimte voor interpretatie en dus is de moderatie nooit volledig consequent. Wat als onrecht kan worden ervaren door iemand wiens bericht wordt verwijderd.
2b. Reageerders vergelijken hun eigen reacties met die van anderen en vinden al heel snel dat als iets van hen verwijderd wordt, dat er een heel stel andere reacties ook verwijderd zouden moeten worden. Of omgekeerd, dat als er een andere reactie mag blijven staan, dat hun reactie ook had moeten blijven staan.
3. Reageerders zien een reactie als een persoonlijk eigendom. Je mag het oneens zijn met een reactie en er tegen ageren, maar een reactie verwijderen, voelt voor velen als diefstal. Het is per definitie onterechte censuur. Daarom wordt moderatie als snel uitgemaakt voor gedachtenpolitie en krijgen de moderator of het medium een cynische bijnaam (zoals bv VAGweek).
4. Persoonlijke affiniteit en voorkeur van de moderator. Het is moeilijker een onfatsoenlijk bericht waar je het mee eens bent te verwijderen dan een keurig bericht waar je het niet mee eens bent. Dat geldt voor iedere moderator, maar de mate waarin het fenomeen het zich voordoet, is afhankelijk van hoe autonoom een moderator mag opereren.
Voorbeeld.
Blijkbaar zuig ik soms het bloed onder de nagels van
@Joost Boers vandaan (zie 4), aangezien hij best regelmatig een originele reactie van mij zomaar heeft verwijderd (zie 3). Reacties die gewoon binnen de huisregels vielen (zie 2) en die soms eerst dagenlang online hadden gestaan, met een heel gesprek als gevolg (zie 1). Soms stond er een paar berichtjes van de mijne een reactie met exact dezelfde strekking, of juist het precies het tegenovergestelde, en daar gebeurde niets mee (zie 2b).
Kortom, modereren gaat altijd gepaard met gezeur. Niet modereren ook overigens. Je kan het gezeur alleen verminderen door heel duidelijk te zijn. Precies aangeven waar je wel en niet op modereert, wegblijven van interpretatiekwesties en eventueel beslissingen op de plaats van moderatie toelichten (zonder verdere reactiemogelijkheid natuurlijk) Voorwaarde daarbij is wel dat je snel bent, altijd aanwezig en zo consequent mogelijk. En dat is natuurlijk een behoorlijk opgave voor een platform, aangezien het zelfs op relatief klein medium als AW al snel een dagtaak wordt.