In mijn auto zit de achteruit links naast de I. Als je de bak (heel) erg fanatiek in z'n I zou je 'm per ongeluk kunnen inschakelen. Mij is het nog nooit gelukt overigens, maar mijn (dertig jaar oude) vriendin presteerde het wel twee keer achter elkaar toen ze juist lekker vlot wilde wegrijden bij een verkeerslicht.
Is mij ook eens overkomen bij een oude Ford Fiesta. Die vergrendeling was wat lam en ik was een versnellingsbak gewend van de BX indertijd die ferm bediend moest worden. Dus een ferme inschakeling van de 1 resulteerde meestal in achteruit optrekken bij die Fiesta.
Bij voorzichtig inleggen van de eerste versnelling ging het wel goed.
Overigens is de achteruit 'onder de 5' ook niet zaligmakend. Een kameraad van me was eens op pad met een huurauto en die maakte op de snelweg nogal wat motorlawaai. Even naar de pook kijken: 'hey een 6-bak!'... In de schemering is het verschil tussen de 6 en de R blijkbaar te klein. Die auto maakte naderhand een wat vreemd geluid
Kom je in de R van Race.
Op zich geen ramp hoor, want de achteruit is niet gesynchroniseerd en de tandwielen die ingekoppeld moeten worden draaien me zulke hoge verschilsnelheden dat je ongelooflijk veel bruut grof geweld moet gebruiken om dat ingschakeld te krijgen. Je krijgt wel tandengeknars uit de bak, maar als je dat met normale kracht doet (waarbij je al snel schrikt van de vreemde feedback van de pook) zal dat echt niet direkt tot schade lijden. Want het zal je nooit lukken die achteruitversnelling daadwerkelijk in te schakelen met hoge snelheden.
Zelfs als de achteruit gesynchroniseerd zou zijn blijft het lastig. Je moet bedenken dat als je een snelheid hebt waarbij je van 5 naar 6 zou willen, je waarschijnlijk meer dan 100 rijdt. Met een dergelijke snelheid vooruit zou je om de achteruit in te kunnen schakelen de prise as met pakweg 15.000 toeren per minuut achteruit moeten laten draaien. Stel dat je 2500 tpm reed in de 5, draait de prise as ook met dat toerental. Stel dat je de koppeling intrapt en je laat je gas los, volgt de prise as met wellicht ong. 1000 tpm (de koppeling is wellicht intgetrapt maar plakt altijd nog wel iets, waardoor die prise as niet direct stil staat. Als er al een synchromesh is zal die het toerental van die prise as ook niet direct op pakweg 15000 tpm krijgen (er van uitgaande dat de motor ong. 5000 tpm draait bij 30 km/h.
Kortom, zo'n bak gaat echt niet kapot.
Je zou als gedachte experiment het volgende kunnen doen. Wat als je de rem vol zou intrappen en dan de achteruit inschakelen bij geblokkeerd voorwielen. Dat kan alleen als je geen ABS hebt of deze uitschakelt. Bij 120 km/h
Dan kun je wel echt bonje krijgen.
Ten eerste als je de rem loslaat. De versnellingsbak wordt gedwongen om heel hard achteruit te gaan draaien (prise as pakweg 15.000 tpm in verkeerde richting).
Ten tweede als je vervolgens in die situatie de koppeling op laat komen. Dan wordt ook nog eens de motor gedwongen om ineens heel hard achteruit te gaan draaien. Vermoedelijk leidt dat tot blokkerende voorwielen vanwege een motor die je slechts kan forceren tot pakweg 8000 tpm achterruit tewijl je een veel hoger toerental moet hebben.
Kortom: hooguit leuk als test experiment voor mythbusters op een afgesloten proefomgeving maar absoluut niet op de openbare weg.
In de pratijk loopt dat niet zo'n vaart. Heb het met de Citroen GS wel eens gehad. Die heeft de R op de plek waar bij een "normale" v-bak de 5 zit. Beetje tandwielgepoets, meer krijg je niet. En bij de BX en de Volvo heb ik het ook wel eens voor elkaar horen krijgen.
