rke
Wegverkenner
Op de noordpool kan een frisse wind zelfs hoogst onaangenaam zijn.
Deze wereld heeft een frisse wind nodig. Letterlijk en figuurlijk. De laatste dagen hebben we in de grote steden zelfs last van erg veel fijnstof omdat het te weinig waait. De wereld heeft frisse lucht nodig, maar het raampje kan niet open. Zelfs niet met Windows 10...
Kapitalisme heeft ons hele mooie dingen gebracht. We leven ongeveer twee keer zo lang als vroeger, we kunnen eten wat we willen, we kunnen reizen wat we willen, we kunnen doen wat we willen. Desnoods de hele dag bankhangen of heel de dag hitsig konijn spelen.
Toch, deze jacht naar geld heeft een keerzijde. Een klein deel van de wereld heeft veel geld, een zeer groot deel van de wereld heeft geen geld. ik heb ergens gelezen dat de acht rijkste mensen net zo veel geld hebben als de armste helft van de wereldbevolking. En als je gaat rekenen hoe lang Jantje Modaal in Nederland moet werken om de 80 miljard van Bill Gates bij elkaar te schrapen, zakt de moed je in de schoenen. In 2015 verdiende Jantje Modaal 2000 euro netto per maand ==> dus dat wordt 3.000.000 jaar werken...
En bijverschijnsel van al die rijkdom is een extreem verlangen naar energie. De inwoner van Senegal die in een lapje stof achter de geiten loopt te rennen, verstookt een grote boom in een jaar. Hij ademt ook nog wat CO2 uit en dan hebben we de gehele CO2 voetafdruk en alle vervuiling wel gehad. De obesitas-yank die dagelijks meerdere kilo's hamburgers wegknauwt maakt veel meer CO2. Hij stookt zijn huis warmer, hij heeft een auto waar menige liter brandstof in CO2 omgezet wordt, hij gebruikt producten die veel CO2 maken bij de fabricage en dankzij al dat vette eten heeft hij ook nog eens allerlei medicijnen nodig die dankzij veel CO2 gemaakt kunnen worden.
Ondertussen merkt de hele wereld dat CO2 een vervelend gas is. Het gas zorgt voor opwarming van de aardbol, maar het zorgt ook voor verschuiving van de zones waar regen valt en waar niet. Verschuiving van de gebieden waar de mens makkelijk kan leven en waar bijna niet. Rond de evenaar is het duidelijk zichtbaar dat de wereld uitdroogt en in onze gebieden regent het steeds meer.
Wat kunnen we doen aan CO2 reductie? We kunnen onze fabricageprocessen optimaliseren. Leuk, maar fabricage optimaliseren hebben we tot nu toe vooral gedaan met als doel meer financieel rendement ergens uit te halen. Een proces op andere manieren optimaliseren is een kunstje wat maar weinig gedaan wordt, slechts een enkele keer wordt een proces veiliger gemaakt. Maar, gezien de totale CO2 productie (Nederland 22,4 ton per jaar), zouden we niet een keer een optimalisatie naar energie nodig hebben?
Als je kijkt naar de auto, heb je het over een stuk staal van pakembeet een ton. Staal maken (heet stoken tot ongeveer 1500 graden en daarna nog diverse warmtebehandelingen) levert ongeveer 3 ton CO2 per ton staal op. Ik schrap voor het gemak even alle vervuiling nodig om al het plastic, de electronica, de stoffen en de alliages te maken die ook in een auto zitten.
Als je met deze ton staal vervolgens een ton op de teller zet, heb je - met een zuinig dieseltje - een goede 13 ton CO2 gemaakt. Nog afgezien van alle CO2 die gemaakt is bij de fabricage van de brandstof en het onderhoud van dat voertuig. Is al die CO2 wel nodig?
Ik weet dat er al een klein beetje gedaan wordt aan CO2 reductie. Je kan de kachel een paar graden lager zetten, je kan de vuurkorf wat minder vaak opstoken, je kan lokale groenten eten, je kan op de fiets bij je schoonmoeder langs, je kan het huis wat beter isoleren, je kan zonnepanelen monteren en een windmolen in de tuin plaatsen... maar ik neem aan dat we allemaal daar al op letten.
In het kader van deze algehele CO2 reductie is er nu een frisse wind in auto-land. We gaan de ouderwetse, laag rendement, plofmotoren in onze auto's vervangen door een dikke accu met elektromotor. Dan zeggen we dat de CO2 uitstoot van de auto nihil is, hoewel er verderop in de straat een grote kolencentrale iets meer dan de helft van de vroegere CO2 hoeveelheid uitbraakt om de stroom in de accu te krijgen. (30% van een auto tegen 60% van een centrale, maar de stroom moet in de accu en de auto is zwaarder). Maar helaas zijn accu's dure dingen, vol met zeldzame metalen en elementen. En metalen die veel verontreiniging geven bij de ontginning er van.
Er is wel een veel frisser maar nauwelijks waarneembaar briesje gaande. Men heeft ontdekt dat auto heel veel efficiënter zou kunnen zijn als we er niet zo extreem lomp mee omgaan. Men heeft ook ontdekt dat je een accu in een fiets kan proppen. Natuurlijk is dat niet geschikt voor mensen met bewegingsproblemen of mensen die veel te vervoeren hebben, maar voor het doorsnee pak wat in een kantoorstoel leeft is het wel geschikt. Het zorgt voor verbetering van de gezondheid van het pak en het verbruikt nauwelijks energie in verhouding met die stalen doos van een ton.
Ik weet het, alleen die blikken doos aanpassen is niet de zaligmakende oplossing. En natuurlijk is het veel prettiger als de rest van de wereld begint met CO2 reductie.
Maar zo werkt het niet. We moeten mensen die anders willen denken en doen de ruimte geven. We moeten mensen die dichtbij huis willen werken de mogelijkheid geven. We moeten mensen die met weinig energie naar het werk willen gaan de ruimte geven. We moeten thuis werken en energie besparen promoten. We moeten verhuizen om dichter bij het werk te wonen mogelijk maken, dat allemaal desnoods met belastingvoordeel.
Nu krijgen we namaakoplossingen in de vorm van luxe, grote, energievretende elektrische auto's. En subsidie of goede regeling voor een elektrische fiets is er niet. En als er een elektrische fiets is die ietsje sneller is, is er allerlei politiek getouwtrek dat het gevaarlijk is en dat je niet zo maar gebruik kan maken van zo'n ding.
Maar, nu geniet slechts een klein deel van de wereld van moderne luxe. Straks staat een hele grote groep mensen (1200 miljoen Chinezen tegen slechts 17 miljoen Nederlanders) te trappellen om ook een autootje te kopen. Hoeveel CO2 gaat er dan de lucht in geblazen worden?
Het huidige stadium van ontwikkeling van de mensheid is niet lang houdbaar. Dit stadium is op langere termijn alleen mogelijk als slechts een heel kleine groep mensen alle luxe geniet en de rest absoluut geen luxe heeft. Daarom moeten we nu zo snel mogelijk na gaan denken over alternatieven. We moeten na gaan denken over hoe de mensheid gaat streven naar (bijvoorbeeld) maximaal levensgeluk in plaats van naar meer geld. En, als we geen massa-executies willen, hoe gaan we streven naar zo weinig mogelijk energie verbruiken?
Ik heb heel weinig latijn geleerd maar het zou ongeveer zo moeten klinken:
Carpe diem, non pecunia.
En heel eerlijk, eigenlijk weten we precies hoe het werkt. We zeggen dingen tegen elkaar als "Geld maakt niet gelukkig", "Het doodshemd heeft geen zakken", "Carpe diem", "Heb hart voor de zaak, dan is de zaak hard voor jou", "Gelukkig nieuwjaar", "Zij leefden nog lang en gelukkig". Maar er zijn nog steeds genoeg mensen die zich letterlijk doodwerken en geluk wordt nog steeds geassocieerd met financiële rijkdom.
We streven nog steeds naar een groter huis, een grotere kar dan de buurman en het klinkt nog steeds beter als je de vakantie in Vietnam hebt gevierd in plaats van in de Biesbosch. Maar heb je wel eens een zomer met een zeilbootje in de Biesbosch gedobberd? Ben je al naar Santiago de Compostela gewandeld? Ben je wel eens heen en weer naar Basel gefietst? Heb je wel eens in een tentje op Terschelling gekampeerd?
Ik moet wel iets bekennen: Ik vind stiekem ook dat een ander mag beginnen. Ik heb getwijfeld over geheel ander werk, maar ik heb met mijn 58 lentes nog steeds het lef niet. Ik wil mijn geliefde motorfietsen niet kwijt, al rij ik er nog maar weinig op. En ik wil geen minimumloon baantje en een flatje tussen de Noord Afrikaanse types.
Maar ergens knaagt het geweten en dus laat ik het tunen van de motor achterwege. En ik ruil een prachtige, slurpende Camry in voor een theoretisch zuinige Leon. Ik doe mijn boodschappen tegenwoordig met de fiets. En ik zet de kachel op 19 graden in plaats van 22. En ik koop een 5 Watt ledlampje in plaats van een 60 Watt gloeispijker. Kleine babystapjes, maar het gaat om de richting.
Nog zo'n mooie dooddoener: Zelfs de langste reis begint met een eerste stap.
Wel in de goede richting, natuurlijk.
Deze wereld heeft een frisse wind nodig. Letterlijk en figuurlijk. De laatste dagen hebben we in de grote steden zelfs last van erg veel fijnstof omdat het te weinig waait. De wereld heeft frisse lucht nodig, maar het raampje kan niet open. Zelfs niet met Windows 10...
Kapitalisme heeft ons hele mooie dingen gebracht. We leven ongeveer twee keer zo lang als vroeger, we kunnen eten wat we willen, we kunnen reizen wat we willen, we kunnen doen wat we willen. Desnoods de hele dag bankhangen of heel de dag hitsig konijn spelen.
Toch, deze jacht naar geld heeft een keerzijde. Een klein deel van de wereld heeft veel geld, een zeer groot deel van de wereld heeft geen geld. ik heb ergens gelezen dat de acht rijkste mensen net zo veel geld hebben als de armste helft van de wereldbevolking. En als je gaat rekenen hoe lang Jantje Modaal in Nederland moet werken om de 80 miljard van Bill Gates bij elkaar te schrapen, zakt de moed je in de schoenen. In 2015 verdiende Jantje Modaal 2000 euro netto per maand ==> dus dat wordt 3.000.000 jaar werken...
En bijverschijnsel van al die rijkdom is een extreem verlangen naar energie. De inwoner van Senegal die in een lapje stof achter de geiten loopt te rennen, verstookt een grote boom in een jaar. Hij ademt ook nog wat CO2 uit en dan hebben we de gehele CO2 voetafdruk en alle vervuiling wel gehad. De obesitas-yank die dagelijks meerdere kilo's hamburgers wegknauwt maakt veel meer CO2. Hij stookt zijn huis warmer, hij heeft een auto waar menige liter brandstof in CO2 omgezet wordt, hij gebruikt producten die veel CO2 maken bij de fabricage en dankzij al dat vette eten heeft hij ook nog eens allerlei medicijnen nodig die dankzij veel CO2 gemaakt kunnen worden.
Ondertussen merkt de hele wereld dat CO2 een vervelend gas is. Het gas zorgt voor opwarming van de aardbol, maar het zorgt ook voor verschuiving van de zones waar regen valt en waar niet. Verschuiving van de gebieden waar de mens makkelijk kan leven en waar bijna niet. Rond de evenaar is het duidelijk zichtbaar dat de wereld uitdroogt en in onze gebieden regent het steeds meer.
Wat kunnen we doen aan CO2 reductie? We kunnen onze fabricageprocessen optimaliseren. Leuk, maar fabricage optimaliseren hebben we tot nu toe vooral gedaan met als doel meer financieel rendement ergens uit te halen. Een proces op andere manieren optimaliseren is een kunstje wat maar weinig gedaan wordt, slechts een enkele keer wordt een proces veiliger gemaakt. Maar, gezien de totale CO2 productie (Nederland 22,4 ton per jaar), zouden we niet een keer een optimalisatie naar energie nodig hebben?
Als je kijkt naar de auto, heb je het over een stuk staal van pakembeet een ton. Staal maken (heet stoken tot ongeveer 1500 graden en daarna nog diverse warmtebehandelingen) levert ongeveer 3 ton CO2 per ton staal op. Ik schrap voor het gemak even alle vervuiling nodig om al het plastic, de electronica, de stoffen en de alliages te maken die ook in een auto zitten.
Als je met deze ton staal vervolgens een ton op de teller zet, heb je - met een zuinig dieseltje - een goede 13 ton CO2 gemaakt. Nog afgezien van alle CO2 die gemaakt is bij de fabricage van de brandstof en het onderhoud van dat voertuig. Is al die CO2 wel nodig?
Ik weet dat er al een klein beetje gedaan wordt aan CO2 reductie. Je kan de kachel een paar graden lager zetten, je kan de vuurkorf wat minder vaak opstoken, je kan lokale groenten eten, je kan op de fiets bij je schoonmoeder langs, je kan het huis wat beter isoleren, je kan zonnepanelen monteren en een windmolen in de tuin plaatsen... maar ik neem aan dat we allemaal daar al op letten.
In het kader van deze algehele CO2 reductie is er nu een frisse wind in auto-land. We gaan de ouderwetse, laag rendement, plofmotoren in onze auto's vervangen door een dikke accu met elektromotor. Dan zeggen we dat de CO2 uitstoot van de auto nihil is, hoewel er verderop in de straat een grote kolencentrale iets meer dan de helft van de vroegere CO2 hoeveelheid uitbraakt om de stroom in de accu te krijgen. (30% van een auto tegen 60% van een centrale, maar de stroom moet in de accu en de auto is zwaarder). Maar helaas zijn accu's dure dingen, vol met zeldzame metalen en elementen. En metalen die veel verontreiniging geven bij de ontginning er van.
Er is wel een veel frisser maar nauwelijks waarneembaar briesje gaande. Men heeft ontdekt dat auto heel veel efficiënter zou kunnen zijn als we er niet zo extreem lomp mee omgaan. Men heeft ook ontdekt dat je een accu in een fiets kan proppen. Natuurlijk is dat niet geschikt voor mensen met bewegingsproblemen of mensen die veel te vervoeren hebben, maar voor het doorsnee pak wat in een kantoorstoel leeft is het wel geschikt. Het zorgt voor verbetering van de gezondheid van het pak en het verbruikt nauwelijks energie in verhouding met die stalen doos van een ton.
Ik weet het, alleen die blikken doos aanpassen is niet de zaligmakende oplossing. En natuurlijk is het veel prettiger als de rest van de wereld begint met CO2 reductie.
Maar zo werkt het niet. We moeten mensen die anders willen denken en doen de ruimte geven. We moeten mensen die dichtbij huis willen werken de mogelijkheid geven. We moeten mensen die met weinig energie naar het werk willen gaan de ruimte geven. We moeten thuis werken en energie besparen promoten. We moeten verhuizen om dichter bij het werk te wonen mogelijk maken, dat allemaal desnoods met belastingvoordeel.
Nu krijgen we namaakoplossingen in de vorm van luxe, grote, energievretende elektrische auto's. En subsidie of goede regeling voor een elektrische fiets is er niet. En als er een elektrische fiets is die ietsje sneller is, is er allerlei politiek getouwtrek dat het gevaarlijk is en dat je niet zo maar gebruik kan maken van zo'n ding.
Maar, nu geniet slechts een klein deel van de wereld van moderne luxe. Straks staat een hele grote groep mensen (1200 miljoen Chinezen tegen slechts 17 miljoen Nederlanders) te trappellen om ook een autootje te kopen. Hoeveel CO2 gaat er dan de lucht in geblazen worden?
Het huidige stadium van ontwikkeling van de mensheid is niet lang houdbaar. Dit stadium is op langere termijn alleen mogelijk als slechts een heel kleine groep mensen alle luxe geniet en de rest absoluut geen luxe heeft. Daarom moeten we nu zo snel mogelijk na gaan denken over alternatieven. We moeten na gaan denken over hoe de mensheid gaat streven naar (bijvoorbeeld) maximaal levensgeluk in plaats van naar meer geld. En, als we geen massa-executies willen, hoe gaan we streven naar zo weinig mogelijk energie verbruiken?
Ik heb heel weinig latijn geleerd maar het zou ongeveer zo moeten klinken:
Carpe diem, non pecunia.
En heel eerlijk, eigenlijk weten we precies hoe het werkt. We zeggen dingen tegen elkaar als "Geld maakt niet gelukkig", "Het doodshemd heeft geen zakken", "Carpe diem", "Heb hart voor de zaak, dan is de zaak hard voor jou", "Gelukkig nieuwjaar", "Zij leefden nog lang en gelukkig". Maar er zijn nog steeds genoeg mensen die zich letterlijk doodwerken en geluk wordt nog steeds geassocieerd met financiële rijkdom.
We streven nog steeds naar een groter huis, een grotere kar dan de buurman en het klinkt nog steeds beter als je de vakantie in Vietnam hebt gevierd in plaats van in de Biesbosch. Maar heb je wel eens een zomer met een zeilbootje in de Biesbosch gedobberd? Ben je al naar Santiago de Compostela gewandeld? Ben je wel eens heen en weer naar Basel gefietst? Heb je wel eens in een tentje op Terschelling gekampeerd?
Ik moet wel iets bekennen: Ik vind stiekem ook dat een ander mag beginnen. Ik heb getwijfeld over geheel ander werk, maar ik heb met mijn 58 lentes nog steeds het lef niet. Ik wil mijn geliefde motorfietsen niet kwijt, al rij ik er nog maar weinig op. En ik wil geen minimumloon baantje en een flatje tussen de Noord Afrikaanse types.
Maar ergens knaagt het geweten en dus laat ik het tunen van de motor achterwege. En ik ruil een prachtige, slurpende Camry in voor een theoretisch zuinige Leon. Ik doe mijn boodschappen tegenwoordig met de fiets. En ik zet de kachel op 19 graden in plaats van 22. En ik koop een 5 Watt ledlampje in plaats van een 60 Watt gloeispijker. Kleine babystapjes, maar het gaat om de richting.
Nog zo'n mooie dooddoener: Zelfs de langste reis begint met een eerste stap.
Wel in de goede richting, natuurlijk.
