FSO Prima 1.4 GLi (1995)

Met voorin een felle zestienkleppenmotor met multipoint injectie is de Poolse FSO-fabriek met de Prima op zoek naar nieuwe, jonge, sportief ingestelde klanten. Toegegeven: de 103 paardekrachten die de Rover-motor moet leveren, is een fraai totaal. En al weegt de FSO Prima 1100 kilo, je merkt meteen dat deze auto vooruit wil. Helaas niet alleen door zijn acceleratie. De Pool produceert bij fel optrekken, en dat doen sportieve rijders, een bulk herrie die we in jaren niet meegemaakt hebben. '103 pk' klinkt mooi op papier. In de praktijk, in deze FSO, doet het pijn aan de oren. Het deed denken aan een rally-auto als het vermogen van deze FSO wordt aangesproken.
Op constante snelheid gaat 't nog, maar wie op de teller 130 kruist, en dat zijn 125 kilometers in het echt, krijgt 78 helse decibellen voor z'n kie... eh, trommelvliezen. En dat is onaangenaam veel, want je wordt er doodmoe van. Deze Rover-motor kennen we als een lekker, pittig snormachientje. Dat is hier over. Daarbij resoneert de FSO als de eerste de beste klankkast als de toerenteller eens lekker uitslaat.
Houdt de vijfbak, met de pook eigenwijs uit de middenconsole priemend, dat allemaal bij? Redelijk. Koud schakelt de FSO ronduit beroerd. Vooral de versnellingen I en II laten zich dan zwaar inleggen. En nummer 2 wil er zelfs wel eens uitspringen. De andere drie gaan beter. Is de boel warm, dan kunnen we er mee leven.

Lastig zitten, lastig sturen

Sportieve rijders houden wellicht ook van sportief sturen. Dat kregen wij in de FSO niet voor elkaar. Als je de verstelbare stuurkolom (standaard!) instelt zoals je het lekker vind, dan raakt het bovenbeen steeds opnieuw de stuurwielrand als je de rechtervoet van gas- naar rempedaal wil bewegen. Dus gaat de stuurkolom naar boven. Maar dan staat het stuur te vlak en moet je te veel vanuit de schouders sturen. Niet prettig en - opnieuw - vermoeiend. Het grote stuurwiel zelf pakt overigens lekker aan. Bij parkeren heb je wel aardig wat kracht nodig en de draaicirkel is aan de forse kant.
Sportieve rijders willen ook wel eens een bochtje snel nemen. De FSO bezorgt je daarbij geen zeker gevoel. Anders gezegd: de auto nodigt daar geenszins toe uit. Bij korte bochten met wat lage snelheid is het met de grip van de voorbanden snel gedaan. Gaat het wat harder, dan komt ook de achterkant van de Prima naar buiten. Houd dus rekening met de hoge leeftijd van het onderstel van de FSO, want de wegligging haalt het niet vergeleken met wat wij dagelijks met moderne auto's meemaken.
Bediening van knoppen en hendels kwalificeren we als onvoldoende. Tuimelschakelaars zitten her en der verspreid, deels verstopt achter het stuurwiel, en de kachel is ook geen schoolvoorbeeldje van bereikbaarheid. Het portier ontgrendelen en de FSO starten veroorzaakt irritatie. De sleutel van het portierslot is een andere dan de sleutel om te starten. Je moet priegelen om de portiersleutel in de sleuf te krijgen. Als je vervolgens de portierhendel wil liften om de deur te openen ben je, voor je het weet, je nagels kwijt. Om de sleutel daarna in het contact te steken, moet je om het stuurwiel en het plastic van de stuurkolom heenkijken. En dat de portierknopjes binnenin van voor- en achterportieren verschillend zijn, is wel heel armoedig...
Nogmaals: meer dan 100 pk klinkt leuk. En het is af en toe ook leuk om met je FSO een gerenommeerde Europeaan of Japanner eruit te trekken bij het verkeerslicht. Maar het is niet genoeg. Want de hoeveelheid geluid die dat veroorzaakt, vergalt ons plezier en tot overmaat van ramp weet het onderstel, met z'n starre aan bladveren opgehangen achteras, nauwelijks raad met de paardekrachten. Verder bevalt de bediening van de auto ons niet en is de beschikbare binnen- en bagageruimte een tegenvaller. Op de achterbank is het goed uit te houden, maar veel koffers kunnen we achterin niet kwijt.
Als het per se NIEUW moet zijn, zouden we gaan voor een kleinere auto, die wél van deze tijd is. En als het per se GROTER moet zijn, dan liever de nieuwe Skoda Felicia - al heeft die veel minder vermogen in huis.